پارسه گرد/ سينوسها فضاهاي هواي مرطوب در ميان استخوانهاي صورت در اطراف بيني هستند. وقتي سينوسها عفونت ميکنند و تحريک ميشوند مشکل ايجاد شده را سينوزيت (يا عفونت سينوسها) مينامند. به طور معمول اين عفونتها به دنبال سرماخوردگي يا آلرژي رخ ميدهند.
سينوسها چهار دسته فضاي تو خالياند که در استخوان گونه (سينوس ماکسيلاري)، پيشاني (frontal sinus)، پشت مجراي بيني (ethmoid sinus) و مغز (sphenoid sinus) قرار گرفتهاند. سينوسها با همان غشاي مخاطي که بيني و دهان را ميپوشاند، پوشيده شدهاند.
وقتي فردي سرما ميخورد يا دچار آلرژي ميشود، مجاري بيني متورم شده و ماده مخاطي بيشتري توليد ميکنند، بافتهاي سينوس هم همينطور هستند. سيستم زهکشي (آبکشي) سينوسها ممکن است بسته شده و ماده مخاطي در سينوسها زنداني شود. در نتيجه مکان مناسبي براي رشد باکتريها، ويروسها و قارچها فراهم ميشود که در نهايت موجب عفونت سينوسها و سينوزيت ميشوند.
نشانهها
سينوزيت ميتواند در کودکان با سنين مختلف، نشانههاي متفاوتي ايجاد کند.
کودکان کم سنتر بيشتر نشانههاي شبيه به سرماخوردگي دارند که شامل آبريزش و گرفتگي بيني و تب ملايم ميشود. اگر فرزندتان 5 تا 7 روز پس از شروع حالتهاي سرماخوردگي دچار تب شد، ميتواند نشانه سينوزيت يا يک عفونت ديگر (مثل برونشيت، ذات الريه يا عفونت گوش) باشد، پس بايد براي بررسي بيشتر او را نزد پزشک ببريد.
بسياري از والدين سردردهاي ناشي از سرماخوردگي را در فرزندانشان با عفونت سينوسي اشتباه ميگيرند. اما سينوسهاي موجود در پيشاني تا حدود 7 سالگي کودک ايجاد نميشوند و قبل از 10 سالگي براي عفوني شدن آنقدرها کامل شکل نگرفتهاند. بنابراين خيلي اوقات سردردهاي کودکاني که سرما خوردهاند به دليل عفونت سينوسي نيستند.
در کودکان بزرگتر و نوجوانان، متداولترين نشانههاي سينوزيت، سرفههاي خشک در طول روز است که تا 7 روز پس از نشانههاي سرماخوردگي، تب، گرفتگي بيني، دندان درد، گوش درد يا حساس شدن صورت، ايجاد نميشود. گاهي اوقات نوجواناني که سينوزيت دارند دچار دل درد، حالت تهوع، سردرد و درد در پشت چشمها هم ميشوند.
پيشگيري
با ايجاد تغييرات کوچک در سبک زندگي يا محيط خانه ميتوان احتمال بروز سينوزيت را به طور قابل ملاحظهاي کاهش داد. براي نمونه: در طول زمستان که هواي بيرون خانه سرد است و سيستم گرمايشي خانه شما موجب خشک شدن غيرطبيعي هواي داخل خانه ميشود، ميتوانيد براي حفظ سطح رطوبت هوا در 45 تا 50 درصد و جلوگيري از خشکي هوا، از دستگاههاي بخور استفاده کنيد. اين کار سبب ميشود هواي خشک سينوسها را اذيت و تحريک نکرده و سينوسها کمتر مورد هدف عفونت قرار گيرند.
بسيار مهم است که دستگاه مرطوب کننده را به طور مرتب تميز کنيد تا از ايجاد کپک جلوگيري شود.
با اينکه سينوزيت به خودي خود مسري نيست، اما در بيشتر اوقات پس از سرماخوردگي پيش ميآيد که به آساني از فردي به فرد ديگر منتقل ميشود، بهخصوص درميان اعضاي خانواده و دوستان. موثرترين راه براي پيشگيري از پخش شدن ميکروب اين است که کودکان را با اهميت شستن مرتب دستها، به ويژه زماني که بيمارند، آشنا کنيد.
درمان سينوزيت
پزشک براي درمان مواردي از سينوزيت که بهوسيله باکتريها ايجاد شدهاند، آنتي بيوتيک خوراکي تجويز ميکند. برخي از پزشکان مصرف داروهاي ضد احتقان (دکونژستان) و آنتي هيستامين را براي کمک به کاهش مشکلات ناشي از بيماري، تجويز ميکنند.
در بيشتر موارد، سينوزيتي که با ويروس ايجاد شده باشد، بدون درمان دارويي خود به خود بر طرف ميشود. استامينوفن، ايبوپروفن يا کمپرسهاي گرم ميتواند به کاهش درد بيمار کمک کند. اما داروهاي سرماخوردگي که نياز به تجويز پزشک ندارد، کمکي به رفع مشکلات کودکان نکرده و ميتواند عوارض جانبي نيز به همراه داشته باشد.
درصورتي که فرزندتان نشانههاي زير را داشت او را نزد پزشک ببريد:
سرماخوردگي او بيش از 10 روز طول کشيد بدون اينکه بهبودي در حال او ايجاد شود.
سرماخوردگياي که پس از 7 روز شروع به وخامت کند.
نشانههاي آلرژي که با داروهاي آلرژي متداول بهبود نيابند.
همچنين درصورتي که فرزندتان ساير نشانههاي سينوزيت، مثل درد يا سفتشدگي گونهها، تب يا سرماخوردگي که شديدتر از حالت عادي باشد را نشان داد، او را نزد پزشک ببريد.