جام جم/ شايد باورش سخت باشد، ولي وقتي چاقي به شکل بيمارگونه در کودکان شکل بگيرد، ديدن کودک دوسالهاي با 22 کيلو وزن غيرممکن نخواهد بود ! متاسفانه در سالهاي اخير کودکان گرفتار اضافهوزن و چاقي شدهاند و اين مساله حتي براي کودکان زير دو سال هم بروز يافته است. در حاليکه اضافهوزن و چاقي کودکان، سلامت آنها را در آينده به خطر مياندازد و سبب ابتلايشان به بيماريهاي مختلف ميشود. بنابراين توجه به تغذيه کودکان امري ضروري به شمار ميرود. با توجه برگزاري کنگره انجمن تغذيه کودکان ايران پاي صحبتهاي دکتر بهشته النگ، فوقتخصص تغذيه کودکان و دبير علمي اين کنگره نشستهايم.
متاسفانه فرهنگ تغذيهاي در کشور ما ضعيف است.نهادهاي مسؤول در زمينه تغذيه کشور به صورت يکپارچه عمل نميکنند. نبود اتفاق نظر در اين زمينه باعث بروز مشکلاتي شده است. متأسفانه خيلي از خانوادهها و والدين نميدانند کدام غذا ناسالم است. از آن ناراحتکنندهتر آنکه هرچقدر هم که مردم به عدم مصرف غذاهاي ناسالم ترغيب ميشوند، همچنان شاهد تبليغات غذاهاي ناسالم هستيم.
گناه چاقي بر گردن کودک نيست
چاقي در تمام دنيا شيوع بيشتري يافته است. کما اين که در 20 سال گذشته مشکل کموزني کودکان مطرح بود، ولي اکنون اين قضيه جاي خود را به پر وزني و چاقي کودکان، حتي در سنين پيش از دو سالگي داده است. ناگفته نماند که وزن مادر نيز در اضافهوزن بچهها تا دو سالگي نقش دارد و از آنجا که جمعيت زنان چاق کشور بيشتر شده است، شاهد افزايش تعداد بچههايي هستيم که مستعد اضافهوزن از اوان کودکي هستند.
ما براي کنترل و پيشگيري از اضافهوزن، شير مادر را توصيه ميکنيم که از لحاظ ميزان چربي، پروتئين و قند مناسب است، اما با توجه به اينکه درصد تغذيه انحصاري با شير مادر نيز پايين آمده و مصرف شير خشک بيشتر شده است، شاهد بروز اضافهوزن در درصد زيادي از کودکان زير دو سال و بالاتر هستيم.
اهميت تغذيه هزار روز اول
دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت، درمان و آموزش طرحي را شروع کرده به نام اطرح تغذيه هزار روز اولب که هدف آن بهبود تغذيه از دوره بارداري مادر تا سال دوم رشد کودک است. اهميت چنين طرحي در اين است که اگر مادري از سنين کودکي تا بعد از بلوغ و سن ازدواج بدرستي تغذيه شود، مطمئنا فرزندي سالم خواهد داشت.
بازيهاي ديجيتال بهجاي قايم باشک!
شکي وجود ندارد که چاقي کودکان به دليل کمتحرکي آنها و مصرف مواد غذايي ناسالم است. طي سالهاي اخير مادران عادت کردهاند که سر بچههاي کوچکشان را با دادن تلفن همراه به آنان گرم کنند. در حالي که نتيجه جايگزين کردن بازيهاي ديجيتال (صوتي - تصويري) به جاي فعاليتها و بازيهاي گروهي و پرتحرک، جز دريافت کالريهاي اضافه و چاقي نيست. اتفاق بد ديگر، گنجاندن فستفودها در سبد غذاي کودک از سوي خانوادههاست که بسيار ناسالم و پرکالري هستند و ذائقه کودک را بهشدت تحت تاثير خود قرار ميدهند. متاسفانه همچنان کالاهاي آسيبرسان در سلامت کودکان همچون نوشيدنيهاي قنددار و چيپس و پفک تبليغ ميشود. در حالي که خانوادهها بايد مانع مصرف زياد آنها توسط فرزندانشان شوند و غذاهاي سالم را در دسترس آنها قرار دهند.
پاي تغذيه دانشآموزي ميلنگد
پاي فرهنگ تغذيهاي ما و فرزندانمان در تمام مقاطع همچنان ميلنگد. کما اين که با وجود تاکيدهايي که سالهاست بر تغذيه سالم دانشآموزي ميشود، همچنان بعضي مدارس، غذاهايي مثل ساندويچ کالباس به دانشآموزان ميدهند، در حالي که مدارس بايد فرهنگ تغذيه صحيح را ترويج کنند. جالب اينجاست که گاهي در خيابانهاي شهر تابلوهايي را ميبينيم که مردم را به تغذيه سالم تشويق ميکنند، اما چند متر آنطرفتر تبليغات يک فستفود روي بيلبوردي بزرگ خودنمايي ميکند!
روان و جسم ناسالم در لباس چاقي
نداشتن الگوي تغذيهاي سالم در کودکي به بروز عوارضي چون ديابت، بيماريهاي قلبي - عروقي و فشار خون در سنين نوجواني، جواني و بالاتر منجر خواهد شد. معمولا کودکاني که در سنين کودکي، چاقي مرضي يا چاقياي دارند که ايجاد عوارض کرده است، در سنين بالاتر مبتلا به ديابت، افزايش کلسترول، کبد چرب با درجه 2 به بالا و عوارض مفصلي به علت وزن بالا ميشوند. همچنين احتمال بلوغ زودرس و نيز اختلالات ناباروري بر اثر چاقي نيز در اين دسته کودکان مطرح است. از سوي ديگر اين دسته از کودکان در سنين بالاتر با عوارض رواني و شخصيتي ناشي از چاقي روبهرو بوده و معمولا يا منزوي يا خيلي قلدر هستند.
درمان چاقي، کودک و بزرگسال نميشناسد
اگر اضافهوزن در کودک به سمت چاقي برود ميتواند به درجات مختلف و بسته به ميزان چاقي، دردسرساز و با عوارض شديد همراه شود. پس به تعويق انداختن درمان چاقي به بهانه کودکي ميتواند در برخي موارد با عوارض جبرانناپذير همراه باشد.
حتي گاهي در چاقيهاي شديد با هدف پيشگيري از قطع تنفس و بيحرکتي کودک، ناگزيريم که از درمان جراحي کمک بگيريم. پس پيشگيري از چاقي را نبايد به بهانه کودکي به تعويق انداخت.
بازار