تسنيم/ گسترش فرهنگ نذر در بين مردم ناخداگاه سؤالاتي را در ذهنها نسبت به احکام نذري به وجود آورده است.
موضوع "نذر" يکي از مسائل مربوط به احکام اسلامي است. اين مسئله به قدري در فرهنگ ايرانيان نهادينه شده که تقريباً هر هفته اخباري را مبني بر نذر دادن يکي از بستگان يا همسايههاي خود ميشنويم و يا گاهي خودمان مبادرت به انجام اين کار ميکنيم. گسترش فرهنگ نذر در بين مردم ناخداگاه سؤالاتي را در ذهنها نسبت به احکام نذري به وجود آورده است. در اين باره ابتدا به تعريف نذر ميپردازيم سپس احکام مربوط به آن را بر اساس مراجع عظام تقليد ميخوانيد.
در يک تعريف کلي، نذر آن است که انسان ملتزم شود که کار خيري را براي خدا به جا آورد، يا کاري را که نکردن آن بهتر است براي خدا ترک کند. در انعقاد نذر بايد صيغه مخصوص يعني «لله علي کذا» خوانده شود. يا براي نذر کردن ميتوان چنين نيت کرد: براي خدا بر عهده من باشد اگر بيمارم شفا يافت يا فرزندم در کنکور قبول شد، فلان مقدار پول براي امام حسين(ع) يا حضرت ابوالفضل و در راه شادي روح آنها به فقراء بدهم و يا براي اقامه مجلس روضه او بدهم.
اما چنانچه زن در غياب شوهر و يا با عدم اطلاع و يا با عدم رضايت او نذر کند، در صورتيکه مال نذرشده از شوهر باشد و يا مشترک و يا از مال مختص به زن، از قبيل ارث و يا اجرت کاري که از شوهر ميگيرد، هر يک از مراجع به طريق زير فتوا دادهاند:
1ـ حکم نذر زن، بدون اجازه شوهر چيست؟
امام خمينى، رهبر معظم انقلاب، آيتالله نوري همداني:
نذر زن بدون اجازه شوهر، باطل است.
منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2644 و آيت اللّه نورى، توضيح المسائل، م 2642 و آيت اللّه خامنه اى، استفتاء، س 1093.
آيت اللّه فاضل:
نذر زن اگر با حق زناشويى شوهر منافات داشته باشد، بدون اجازه او باطل است و اگر منافات نداشته باشد، احتياط واجب آن است که با اجازه او باشد (به ويژه در نذر مال).
منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2644
آيت اللّه بهجت:
نذر زن بنابر احتياط واجب، بدون اجازه شوهر باطل است.
منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2644
آيات عظام سيستانى، صافى و وحيد خراساني:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او [در هر حال ] صحيح نيست و بنابر احتياط واجب در اموال خودش نيز - غير از حج، زکات، صله رحم و احسان به پدر و مادر - با اذن شوهر نذر کند.
منبع: آيت اللّه صافى و آيت اللّه سيستانى، توضيح المسائل مراجع، م 2644 ؛ آيت اللّه وحيد، توضيح المسائل، م 2708
آيت اللّه تبريزى و آيت اللّه مکارم:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او باطل است و اگر مزاحم نباشد، احتياط مستحب آن است که با اجازه او باشد.
منبع: آيت اللّه مکارم، توضيح المسائل مراجع، م 2644 ؛ آيت اللّه تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1551.
2ـ آيا زن مى تواند بدون اذن شوهر، از مال خودش نذر کند؟
امام خميني و رهبر معظم انقلاب:
خير، نذر زن در اموال خودش، بدون اذن شوهر صحيح نيست.
امام، استفتاءات، ج 2، نذر، س 10 و آيت الله خامنه اى، استفتاء، س 1093
آيت الله نورى همداني:
بله، نذر زن از مال خودش، بدون اذن شوهر صحيح است.
آيت الله نورى، استفتاءات، ج 1، س 759
آيات عظام سيستانى، صافى گلپايگاني و وحيد خراساني:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او (در هر حال) صحيح نيست و بنابر احتياط واجب در اموال خودش نيز - غير از حج، زکات، صله رحم و احسان به پدر و مادر - با اذن شوهر نذر کند.
آيت الله صافى و آيت الله سيستانى، توضيح المسائل مراجع، م 2644 و آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 2708
آيت الله فاضل:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او [در هر حال] صحيح نيست و اگر مزاحم نباشد، احتياط واجب آن است که با اذن او باشد؛ به خصوص در نذر اموال (هر چند متعلق به خودش باشد).
آيت الله فاضل، توضيح المسائل مراجع، م 2644
آيات عظام تبريزى و مکارم شيرازي:
اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او [در هر حال] صحيح نيست و اگر مزاحم نباشد، احتياط مستحب آن است که با اجازه او باشد [حتى در اموال خودش].
آيت الله مکارم، توضيح المسائل مراجع، م 2644 و آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1551
آيت الله بهجت:
نذر زن بدون اذن شوهر [حتى در اموال خودش]، بنابر احتياط واجب صحيح نيست.
آيت الله بهجت، توضيح المسائل مراجع، م 2644
بازار