سالم ترین ظروف آشپزی برای پخت و پز و خوردن غذا کدامند؟

کوکا/ لوازم آشپزخانه از جمله قابلمه و تابه از پر کاربردترين وسايلي است که هر خانم خانه دار با آن ها سر و کار دارد و يکي از موضوعاتي که ذهن همه کدبانوها را به خود مشغول مي کند انتخاب بهترين لوازم آشپزخانه است که علاوه بر جنس خوب و ماندگاري بالا، در طولاني مدت خطري براي سلامتي ايجاد نکند. حتما از منابع مختلف شنيده ايد که برخي لوازم آشپزخانه از موادي ساخته شده اند که مي توانند عامل بروز بيماري هاي مختلف باشند و طي سال هاي اخير وسايل نچسب، آلومينيومي و حتي مسي به دليل انتقال رسوبات شيميايي و فلزات به غذاها مورد انتقاد قرار گرفته اند. در اين مطلب با توجه به اطلاعات به دست آمده از تحقيقات و نظرات کاربران مختلف به بررسي مزيت ها و خطرات استفاده از رايج ترين انواع وسايل آشپزي و نحوه انتخاب آن ها پرداخته ايم. با کوکا همراه باشيد. چگونه لوازم آشپزي خود را انتخاب کنيم؟ از آن جا که وسايل و ظروف آشپزي در انواع و برندهاي مختلف توليد و عرضه مي شوند بسياري از ما هنگام انتخاب آن ها سردرگم مي شويم، براي جلوگيري از اين مسئله توصيه مي شود هنگام خريد وسايل آشپزي به موارد زير توجه کنيد: چگونه آن را تميز کنم؟ براي جلوگيري از رشد و نمو باکتري ها و کاهش خطر ابتلا به بيماري هاي ناشي از غذا لازم است بعد از هر بار استفاده از وسايل آشپزي آن ها را کاملا تميز کنيد زيرا بي خطرترين وسايل آشپزي دنيا هم اگر خوب تميز نشوند ممکن است باعث بروز بيماري شوند. بسته به اين که وسيله آشپزي مورد نظر از چه جنسي باشد شيوه هاي تميز کردن آن ممکن است متفاوت باشد، بنابراين هنگام خريد درباره نحوه شستن آن اطلاعات کافي از فروشنده و منابع معتبر به دست آوريد. آيا هر روز از آن استفاده مي کنم؟ ما هميشه بودجه کافي براي خريد وسايل آشپزي با کيفيت بالا و با دوام نداريم بلکه گاهي تنها به چند قابلمه و ماهي تابه با قيمت مناسب نياز داريم تا در زمان هايي که از نظر مالي در فشار هستيم بتوانيم از آن ها استفاده کنيم. براي اين که عمر اين وسايل را افزايش دهيد کافيست به برخي نکات توجه کنيد، مثلا براي جلوگيري از سايش و از بين رفتن سطح وسايل خود مي توانيد از کفگير و قاشق هاي چوبي استفاده کنيد که احتمال خراش و از بين بردن پوشش سطح لوازم نچسب را کاهش مي دهد. آيا شواهدي مبني بر خطرناک بودن وسيله مورد نظر وجود دارد؟ اين سوال بسيار مهم است و پاسخ آن با توجه به ديدگاه و سابقه پزشکي شما متفاوت خواهد بود. مثلا اگر به نيکل حساسيت داريد وسايل آشپزي ساخته شده از استيل ضد زنگ و مس ممکن است براي شما مناسب نباشد. براي افرادي که به بيماري هموکروماتوز مبتلا هستند چدن گزينه خوبي نيست زيرا باعث افزايش آهن موجود در غذا مي شود که مي تواند علائم اين بيماري را تشديد کند. ظروف آشپزي آلومينيومي آلومينيوم يک فلز سبک است که به سرعت گرم مي شود، تميز کردن آن ساده و قيمت آن مقرون به صرفه است. هنگام پخت و پز در ظروف آلومينيومي رسوبات آلومينيومي وارد غذا مي شود هرچند احتمالا هرگز متوجه طعم آن نخواهيد شد. اغلب افراد 7 تا 9 ميلي گرم آلومينيوم در روز مصرف مي کنند. يکي از نگراني هايي که طي سال هاي اخير ايجاد شده افزايش خطر ابتلا به آلزايمر هنگام استفاده از لوازم آلومينيومي مي باشد، با اين وجود ارتباط بين آلومينيوم و آلزايمر هرگز اثبات نشده و طبق گفته انجمن آلزايمر احتمال کمي وجود دارد که اين فلز نقشي در ابتلا به آلزايمر داشته باشد. اگر قصد استفاده از ظروف آلومينيومي داريد توصيه مي شود آلومينيوم آنودايز شده انتخاب کنيد. ظروف آشپزي آلومينيومي آنودايز شده در ساخت وسايل آلومينيومي آنودايز شده از يک محلول اسيدي استفاده مي شود که چگونگي واکنش فلز را تغيير مي دهد. تميز کردن اين ظروف راحت تر است، مي تواند کيفيت نچسب داشته باشد و ظاهرا رسوبات آلومينيومي آن به اندازه آلومينيوم معمولي وارد غذا نمي شود، به همين دليل استفاده از ظروف آلومينيومي آنودايز شده مطمئن تر از ظروف آلومينيومي است. ظروف آشپزي استيل ضد زنگ استيل ضد زنگ نوعي آلياژ فلزي است که معمولا حاوي آهن، کروم و نيکل مي باشد. اين ماده، ضد زنگ ناميده مي شود زيرا در برابر زنگ زدگي و خوردگي مقاوم بوده و به همين دليل انتخابي عالي براي پخت و پز محسوب مي شود. استيل ضد زنگ گرما را به صورت مساوي روي سطوح توزيع مي کند و اين مزيت به خصوص براي وسايل پخت و پز مخصوص کباب کردن و سيني هاي پخت مسطح نوعي مزيت محسوب مي شود. تميز کردن اين ظروف تا زماني که بلافاصله بعد از استفاده خيسانده شوند و هميشه با يک روان کننده مانند اسپري پخت و پز آن ها را چرب کنيد راحت بوده و همچنين هزينه خريد آن ها نسبت به برخي ظروف ديگر ارزان تر تمام مي شود. شواهد زيادي مبني بر مضر بودن استيل ضد زنگ براي سلامتي وجود ندارد. براي ماندگاري بيشتر اين ظروف توصيه مي شود از محصولاتي استفاده کنيد که هسته مرکزي آن ها مسي يا آلومينيومي است. همچنين اگر به نيکل حساسيت داريد دقت داشته باشيد که استيل ضد زنگ ممکن است آلرژي شما را تشديد کند. ظروف آشپزي سراميکي ظروف سراميکي اغلب سراميک خالص نيستند بلکه تنها با يک ماده نچسب (اغلب سيليکون) پوشانده شده اند که پايه سراميکي دارد. ظروف سراميکي بايد به صورت دستي تميز شوند و به گفته بعضي از مصرف کنندگان گرما به طور کامل روي سطوح آن ها پخش نمي شود. برخي منابع ادعا مي کنند ظروف سراميکي دوستدار محيط زيست هستند اما در واقع اين ظروف با وجود توليد انبوه هنوز بسيار جديد بوده و درباره خطرات آن ها اطلاعات چنداني نيست اگرچه احتمالا براي سلامتي ضرري نداشته و در دماي بالا نسبت به قابلمه و تابه هاي نچسب تفلون خطر کمتري دارند. به خاطر داشته باشيد وسايلي که به طور کامل از سراميک ساخته شده اند لزوما بهتر نيستند، انواع مختلف لعاب وجود دارد و لعاب استفاده شده براي سراميک ممکن است مواد ناخواسته از جمله فلزات سنگين را به نوشيدني و غذاها منتقل کنند. ظروف آشپزي چدني وسايل آشپزي چدني به دليل دوام آن ها مورد علاقه آشپزها هستند. اين ظروف اگر با کيفيت باشند نچسب بوده و به غذاها طعم خاصي مي بخشند که ساير انواع قابلمه و تابه ها نمي توانند اين گونه باشند. ظروف چدني حاوي آهن هستند و به دليل منتقل کردن آن به داخل غذاها به خصوص براي افرادي که از کم خوني رنج مي برند مفيد خواهند بود در حالي که براي افراد مبتلا به هموکروماتوز مضر مي باشند. اين ظروف گران هستند اما با خريد آن ها مي توانيد مطمئين باشيد تا ده ها سال براي شما کار خواهند کرد. تميز کردن ظروف چدني چندان دشوار نيست اما هنگام خريد بايد درباره نحوه شستشو و پاک کننده مخصوص چدن با فروشنده صحبت کنيد. ظروف آشپزي مسي وسايل مسي گرما را به خوبي منتقل مي کنند و حاوي مس هستند که مانند آهن داراي ارزش غذايي مي باشد. لازم به ذکر است پايه ظروف مسي معمولا از جنس فلز ديگر مانند استيل ضد زنگ بوده و روکش آن ها مسي است. استفاده از ظروف مسي و وارد شدن اين ماده به غذا ممکن است گاهي آن قدر زياد شود که براي سلامتي مضر باشد به همين دليل ظروف مسي بدون عايق براي استفاده روزانه توصيه نمي شوند و حتي ظروف مسي که با عايق قلع يا نيکل پوشش داده شده اند نيز چندان بهتر نيستند. ظروف آشپزي نچسب ظروف نچسب به ظروفي گفته مي شود که ممکن است از مواد مختلفي در ساخت آن ها استفاده شود به گونه اي که غذاها راحت تر از کف آن ها جدا شده و نچسبد، اگرچه معمولا منظور از ظروف نچسب ظروفي با پوشش تفلون مي باشد. تفلون چيست؟ زماني که ظروف تفلون براي اولين بار به بازار عرضه شدند به سرعت طرفداران زيادي پيدا کردند زيرا روش تميز کردن و استفاده از آن ها بسيار ساده بوده و هنگام پختن غذا به کره و روغن کمتري براي چرب سازي سطح قابلمه و تابه ها نياز است که همين مسئله باعث شده غذاهايي که در اين ظروف آماده مي شوند کم چرب تر باشند. با اين حال بعد از مدتي مشخص شد ماده شيميايي استفاده شده در فرمول اصلي تفلون با بيماري هايي همچون تيروئيد و آسيب هاي ريوي مرتبط بوده و حتي به علائم کوتاه مدت شبيه استنشاق دود منجر مي شود که به آن آنفلوآنزاي تفلون نيز گفته مي شود. در سال 2013 فرمول و ترکيبات موجود در تفلون تغيير کرد، به همين دليل پخت و پز با ظروف نچسب امروزي ايمن تر از ظروف تفلون سابق مي باشد. به خاطر داشته باشيد پخت و پز در دماهاي بالا هنوز هم باعث از بين رفتن پوشش نچسب ظروف شده و ممکن است ضايعات به غذا منتقل شوند. از سوي ديگر اين امکان وجود دارد که موادي که براي ايمن کردن ظروف تفلون استفاده شده با همان خطرات مربوط به سمي بودن همراه باشد. وسايل آشپزي نچسب بسيار رايج و مقرون به صرفه هستند اما اين مسئله به معناي ايمن تر بودن آن ها نمي باشد. نکات مهم: از نگهداري مواد غذايي در قابلمه يا تابه اي که در آن پخت و پز را انجام داده ايد اجتناب کنيد مگر اين که از وسايل شيشه اي يا سنگي استفاده کرده باشيد هنگام استفاده از وسايل آشپزي از قاشق هاي فلزي و خشن استفاده نکنيد، اين کار باعث آسيب ديدن و خراشيدن قابلمه يا تابه شما خواهد شد مدت زماني که مواد غذايي در تماس با فلز قابلمه يا تابه هستند را به حداقل برسانيد از مقدار کمي چرب کننده مانند روغن زيتون يا روغن نارگيل در هر نوع وسيله آشپزي استفاده کنيد تا احتمال انتقال فلزات به غذاها کاهش پيدا کند وسايل آشپزي آلومينيومي يا نچسب را هر 2 يا 3 سال و يا زماني که پوشش آن ها خراشيده شده تعويض کنيد بعد از هر بار استفاده، قابلمه و تابه خود را خوب تميز کنيد. منبع: healthline ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد