کودکت/ آيا تاکنون با آفريدهاي مواجه شدهايد که بيش از يک کودک براي آنچه ميخواهد پافشاري کند؟ در واقع، کسي نيست که بيش از يک کودک، براي انجام ماموريت خود که همان گرفتن موافقت والدين است، عزم و اراده داشته باشد. با اين حال، متاسفانه بيشتر والدين اين ميزان پافشاري را بهدرستي درک نميکنند و به آن پاسخ درستي نميدهند. دليل اين واکنش هم نسبتا روشن است، والدين معمولا در زمانهاي نامناسبي مجبور به چانهزني با کودک ميشوند، روبهروي قفسه آبنبات و شکلات در فروشگاه، مقابل اسباببازي فروشي در بازار، در ميانه درست کردن شام و هنگام دوش گرفتن. گاهي اينطور به نظر ميرسد که کودک موقعيتهاي آسيبپذيريتان را تشخيص داده است و سعي ميکند شما را، که در موضع ضعف هستيد، گير بيندازد. مواجهه با نق زدن و چانهزني کودکان يکي از چالشهاي رايج و دشوار تمام والدين است. در اين مقاله کودکت، به بررسي سه روش ساده پرداخته ميشود که با استفاده از آنها، به چانهزني و نق زدن کودکان پايان دهيد.
نق زدن کجا دردسرساز مي شود؟
گرچه مهم است به فرزندتان بياموزيد براي خواستههايش تلاش کند، اما به همان اندازه نيز اهميت دارد که چانهزنيها را، پيش از آنکه از کنترل خارج شوند، مديريت کنيد. جملاتي مانند «پس کي ميرسيم؟»، «ميتونم براي صبحونه بستني بخورم؟»، «ميتونم امروز فقط کارتون ببينم؟» و «ميتونم بازم بازي کنم؟» عبارتهاي آشنايي هستند. ذهن کودکان يکطرفه است، آنها مدام درخواست ميکنند تنها براي اينکه سرانجام شما در لحظه آخر با آنها موافقت کنيد.
چرا کودکان نق مي زنند؟
مثل هر رفتار ديگري، درباره نق زدن نيز، شما بايد ابتدا ريشه مسئله را بفهميد تا بتوانيد آن را بهدرستي حل کنيد. احتمالا شما هم شنيدهايد که هيچکدام از رفتارهاي کودک تصادفي نيست. واقعيت اين است که نق زدن رفتاري اکتسابي است که فرزند شما در هر سني ممکن است آن را بياموزد. کودک از اين رفتار استفاده ميکند تا زماني در لحظه ضعف، شما را تسليم کند تا اجازه دهيد او بيش از ساعت مجاز بيدار بماند. به طور خلاصه، کودک در آن زمان با نق زدن به خواسته خود رسيده است.
چه روش هايي براي پيشگيري از نق زدن کودکان و توقف اين رفتار وجود دارد؟
خبر خوب اين است که مثل هر رفتار اکتسابي ديگري، نق زدن کودک نيز ميتواند کنار گذاشته شود. راهحلي که در اين مقاله پيشنهاد ميشود منتسب به لين لات (Lynn Lott)، يکي از نويسندگان مجموعه کتابهاي تربيت مثبت، است و ميتوان آن را براي کودکان دو ساله تا نوجوان استفاده کرد. اين روش از سه کلمه ساده تشکيل شده است: «سؤال و جواب».
اساس اين راهحل ايدهاي بسيار قابل فهم است، وقتي دانيل هفت ساله اصرار ميکند سوراخ بسيار بزرگي در حياط حفر کند و در جواب نه ميشنود، احتمال اينکه پنج دقيقه بعد برگردد و بگويد: «لطفا!» يا با گريه و نق زدن خواستهاش را تکرار کند بسيار زياد است. به اين صورت شما خواهيد فهميد او واقعا تصميم دارد آن سوراخ را درست کند.
در اين روش شما، بهجاي تکرار حرفهاي قبلي يا آماده شدن براي يک سخنراني کسلکننده، مقابل کودک مينشينيد، در چشم او نگاه ميکنيد و جملات زير را ميگوييد:
قدم اول
بپرسيد: «تا حالا درباره سؤال و جواب چيزي شنيدي؟» (او احتمالا جواب منفي خواهد داد).
قدم دوم
بپرسيد: «تو درباره درست کردن يک سوراخ از من سؤال پرسيدي؟» (او جواب خواهد داد: «بله»).
قدم سوم
بپرسيد: «من به سؤالت جواب دادم؟» (او احتمالا خواهد گفت: «آره، اما، من واقعا…»).
قدم چهارم
بپرسيد: «به نظرت من از اون مادرها / پدرها / معلمهايي هستم که اگه هي يه چيزي رو بهشون بگي، نظرشون رو عوض ميکنن؟» (اين شانس وجود دارد که دانيل سراغ کار ديگري برود (البته با حالتي نااميد) و با چيز ديگري درگير شود).
قدم پنجم
اگر دانيل دوباره اصرار کرد، فقط بگوييد: «سؤال و جواب» (هيچ کلمه ديگري لازم نيست). وقتي کودک متوجه اين روند شد، اين سه کلمه تنها عباراتي خواهند بود که براي مديريت نق زدن و اصرارهاي بيهوده او نياز خواهيد داشت.
داشتن ثبات قدم در روش «سؤال و جواب» کليد موفقيت شماست. بنابراين، وقتي تصميم گرفتيد از روش «سؤال و جواب» در برخورد با نق زدن فرزندتان استفاده کنيد، به آن پايبند بمانيد. اگر درخواست کودک پس از گفتن «سؤال و جواب» از سمت شما ادامه پيدا کرد، بهسادگي از آن محيط دور شويد. وقتي کودک ببيند شما حتي وارد بحث با او نميشويد، خيلي سريع خواهد آموخت که نق زدن رفتار مؤثري براي رسيدن به خواستههايش نيست.
اگر دختر يا پسر چهارده ساله شما مکررا درخواست ميکند که پيرسينگ ابرو انجام دهد و اين کار با ارزشهاي خانواده شما منافات دارد، در مقابل او قوي ظاهر شويد. پاسخ دادن به پرسشهاي او يا عوض کردن جوابتان او را در نق زدنش مصرتر خواهد کرد.
گرچه به کار بردن اين روش به صبر زيادي نياز دارد، اما مطمئن باشيد با ثبات قدم شما، فرزندتان سرانجام با قوانين ارتباط برقرار ميکند و نتايج بسيار خوبي مشاهده خواهيد کرد.
به صورت يک تيم والدگري کنيد
روش «سؤال و جواب» را با همسرتان در ميان بگذاريد و در صورت امکان، تلاش کنيد تا اعضاي خانواده، دوستان يا هر کسي که با نق زدن و چانهزني کودک مواجه ميشود آن را ياد بگيرد. وقتي فرزندتان بفهمد با پنج بار درخواست کردن از شما، سه بار درخواست از همسرتان و دو بار درخواست از مادربزرگش به نتيجه نميرسد، نکته را ياد خواهد گرفت و شيوه خود را کنار خواهد گذاشت. بنابراين، اگر اين امکان براي شما وجود دارد، مطمئن شويد همه افرادي که از کودک مراقبت ميکنند در به کار بردن روش «سؤال و جواب» با شما سازگار هستند. با موفقيت در اين روش، «بيست سؤالي» دوباره به بازي سرگرمکنندهاي تبديل خواهد شد نه يک شيوه چانهزني.
چگونه با نق زدن کودک مبتلا به اوتيسم برخورد کنيد؟
آسيبشناس گفتار و زبان، استيسي پولي (Stacy Pulley)، گزارش ميدهد اين تکنيک براي کودکان مبتلا به چالشهاي ارتباطي و بهخصوص اوتيسم نيز کارايي دارد. او پيشنهاد ميدهد در چنين مواردي، دفترچه يا تختهاي آماده داشته باشيد و سؤالاتي را که کودک بيش از يک بار ميپرسد، با توجه به قابليتهاي خواندن او، بنويسيد يا نقاشي کنيد.
سپس، وقتي کودک درخواست خود را تکرار کرد، به دفترچه يا تخته اشاره کنيد تا به ياد او بياوريد که قبلا اين سؤال را پرسيده است و شما به آن پاسخ دادهايد. توجه داشته باشيد در برخورد با چنين کودکاني، از کمترين تعداد کلمه ممکن استفاده کنيد و در کار خود ثبات قدم داشته باشيد تا بتوانيد به يادگيري کودک کمک کنيد.
و در نهايت
افزودن اين راهکار به جعبه ابزار والدگريتان قدم مثبتي به سمت خاتمه نق زدن کودک و چانهزني اوست. اين موضوع را فراموش نکنيد که قاطعترين مادر و پدرها نيز گاهي خسته ميشوند و به استفاده از راهکار جديدي براي مقابله با خواستههاي غيرمنطقي فرزندشان نياز پيدا ميکنند. روش «سؤال و جواب» سرانجام به کودک شما ياد ميدهد، بهجاي آنکه نق بزند، بدون داد و فرياد گوش کند و به پاسخ اول شما احترام بگذارد. با داشتن ابزارهاي درست، به والدي که هميشه دوست داشتهايد مثل او باشيد بيشتر نزديک ميشويد و در مسير حل مشکلات موجود با فرزندتان، با تسلط بيشتري قدم خواهيد برداشت.
بازار