عصر ايران/ به دنبال انتشار نظر آيتالله خامنهاي در عدم موافقت با چند همسري، موافقان تعدد زوجات سکوت پيشه کردند. هرچند عليرغم تمام اين مخالفتها و بسته شدن صفحه رسمي موسسه ترويج چندهمسري در اينستاگرام، در سايت خود به تبليغ کارگاه چندهمسري و مطالب تشويقي و ترويجي ديگر مشغول هستند.
ميگويند دلمان براي 5 ميليون دختري که ديگر شانس ازدواج با مردان مجرد را ندارند ميسوزد. دختراني که به باور فعالان «تعدد زوجات» چارهاي ندارند مگر پذيرش ازدواج با مردان داراي يک يا چند همسر و فرزند.
طي دو روز گذشته انتشار عکسي حاوي تبليغ يک کارگاه آموزشي با تصوير 4 زن خندان در کنار يک مرد شاد و 3 کودک خردسال اظهار نظرات زيادي را به دنبال داشته است. نوشتههاي روي عکس آنقدر به نظر عجيب ميآمد که در ابتداي امر تعدادي از فعالان رسانهاي و کاربران فضاي مجازي آن را «فتوشاپ» و ساختگي عنوان کردند؛ اما کمي بعد روشن شد که تمام مطالب نوشتهشده روي عکسي که شرحش رفت واقعي است. عکسي با اين شرح؛ مهارتهاي ارتباطي خانوادههاي چندهمسري ويژه تهران.
موضوع برگزاري کارگاههايي است که شامل ضرورت احياي فرهنگ چندهمسري، الزامات تشکيل خانوادههاي چندهمسري، احکام فقهي خانوادههاي چندهمسري و مهارتهاي ارتباطاتي خانوادههاي چندهمسري است. طبق اطلاعات اعلامشده، کارگاه در دو نيم روز عصر از ساعت ۱۶ الي ۲۰ و جمعاً طي ۸ ساعت بعد از 17 آبان ماه توسط «موسسه وطن توحيدي حيات حُسني'» مستقر در قم در تهران برگزار ميشود.
البته در پوستر خبري از شماره تماس و آدرس موسسه نيست و از متقاضيان خواستهشده که جهت ثبتنام به يک آي دي در پيامرسان داخلي «ايتا» پيام ارسال کنند.
نوشته روي پوستر تبليغاتي از رايگان بودن کلاسها خبر داده و يکي از مسئولان موسسه هم به ما توضيح داد؛ «با توجه به ابعاد بحران تجرد دختران و زنان سرپرست خانواده در کشور و لزوم تبليغ اين موضوع، طبق مصوبه هيئتامنا موسسه، افراد براي شرکت در اين دورهها نيازي به پرداخت هزينه ندارند.»
استفاده از فضاي مجازي براي تبليغ چندهمسري
آنها البته تنها در پيامرسان ايتا فعاليت ندارند. بهجز ثبت يک وبسايت و فعاليت در اينستاگرام و تلگرام، «موسسه وطن توحيدي حيات حُسني'» در پيامرسان داخلي سروش و آپارات هم حضور دارد.
مجرد ماندن دختران؛ نتيجه غيرت زنانه
فعالان اين جريان در فضاي مجازي بدون آنکه نيازي به بيان اظهاراتشان در لفافه داشته باشند از ضرورت احياي فرهنگ چندهمسري ميگويند و تأکيددارند فراموشي دستورات ديني باعث شده که بيش از يکميليون و ۳۰۰ هزار دختر بين ۳۰ تا ۵۰ سال و ۳ ميليون و ۱۰۰ هزار زن مجرد باسابقه ازدواج (بيوه يا مطلقه) در ايران زندگي کنند. زنان تنهايي که به باور فعالان اين مؤسسات نتيجه «غيرت بي جاي» زنان داراي همسري هستند که بر «تک زني» ماندن شوهرانشان اصرار دارند.
نگاهي به سايت رسمي موسسه «وطن توحيدي حيات حُسني'» که خود را بهاختصار "حيات حُسني'" ميخوانند، نشان ميدهد که اين گروه با مديريت حجت اسلام نوروزي از سال ۱۳۹۰ کارش را آغاز کرده است. فعاليتي که اينگونه توصيفشده است: «ما جمعي از مشتاقان و دلسوزان امت اسلامي با دغدغه رشد و تعالي کيفيت زندگي اقشار کم برخوردار در ايران اسلامي هستيم».
آنها تاکنون چند دوره آموزشي و کارگاهي در اصفهان، قم و تهران برگزار کردهاند؛ مانند کارگاههاي آموزشي مهارتهاي ارتباطي خانوادههاي چندهمسري که بهمن و اسفند ۱۳۹۷ و فروردين ۱۳۹۸ با حضور سيد محمدهادي ذاکري موسوي، سيد منذر حکيم، حجتالاسلام سيد محمدحسن آيت، حجتالاسلاموالمسلمين غلامرضا قاسميان و حجتالاسلام محمد عسگري برپا شد.
همچنين موسسه حيات حُسني'در ماه رمضان که از اواسط ارديبهشتماه تا اواسط خردادماه گذشته بود دوره آموزشي مخصوص خانوادههاي موفق يا موافق بافرهنگ چندهمسري را بهصورت ارائه دو مبحث در هر جلسه، روزهاي شنبه و چهارشنبه رمضان برگزار کرد.
جامعه هدف آنها هم مردان و زناني با اين ويژگيها بوده است؛ افرادي برخوردار از خانواده چندهمسري، مردان و زنان متأهل مصمم به تشکيل خانواده چندهمسري و زنان و دختران مجرد موافق با تشکيل خانواده چندهمسري باهدف آموزش ضرورت، لوازم، احکام و مهارتها، والدين مخاطبان فوق باهدف افزايش آگاهي و همراهي با ايشان و فرزندان مخاطبان فوق باهدف افزايش روحيه و اعتمادبهنفس در پذيرش و تبليغ حرکت والدين.
ازدواجهاي چندهمسري اسلامي در سطح محلي، ملي و بينالملل
باکمي گفتوگو و جستجو در مطالب و اهداف موسسه مشخص ميشود که آنها مدعي داشتن بخش بينالملل مطالعات خانواده هم هستند.
اهداف موسسه بينالملل مطالعات خانواده حيات حسني هم اينگونه تبيين شده؛ مطالعات راهبردي تمدني در حوزه نظام خانواده در اسلام، پژوهش، تبيين و حمايت از سبک زندگي اسلامي ازجمله ازدواجهاي بين فرهنگي در جهان اسلام و ازدواجهاي چندهمسري اسلامي در سطوح محلي، ملي و بينالملل.
نکته آخر موردتوجه برخي از همفکران اين جريان در شبکههاي اجتماعي هم قرارگرفته و معتقدند براي جلوگيري از فساد و افزايش جمعيت شيعه در صورت لزوم بايد شرايط ورود مردان مسلمان شيعه با مليتهاي ديگر براي ازدواج با زنان بدون همسر ايراني و برعکس هم فراهم شود.
کارگاههاي رايگان و ازدواج چندهمسري
مديران موسسه «وطن توحيدي حيات حُسني'» مدعياند که اداره اين نهاد و برگزاري برنامهها از محل کمکهاي مردمي تأمين ميشود و هيچگونه وابستگي به ارگانهاي دولتي ندارند.
آنها از افراد متقاضي در دورههاي قبلي که در اصفهان و تهران برگزارشده پولي دريافت نکرده و دليل آن را ابعاد بحران تجرد دختران و زنان سرپرست خانواده در کل کشور اعلام کردهاند. البته آنها از شرکتکنندگان انتظاراتي مانند تشکيل خانوادههاي چندهمسري و تبليغ اين رويکرد را دارند.
طبق بررسيها در حال حاضر در کنار موسسه «حيات حسني'» برگزارکننده کارگاه برشمرده، «پايگاه تبيين چندهمسري اسلامي» هم آشکارا به تبليغ و تبيين ايدههايشان مبني بر «ازدواج چند همسري» ميپردازند.
روايت يک زن مجرد از کلاسهاي چندهمسري
رويکردي که ساجده زن 45 ساله با گذشت چند بار مشاوره و حضور در کارگاههاي اين مؤسسات قادر به انجام آن نبوده است. اين زن به عصر ايران ميگويد که مدرسان در کلاسها بهصراحت به افرادي مانند من ميگويند که شانسي براي ازدواج با مردان تک همسر را نداريد پس بايد به خودتان بقبولانيد که به عقد دائم مرداني دربياييد که يک يا چند همسر دارند.
او که دريکي از محلات پرجمعيت جنوب شرقي تهران زندگي ميکند ميگويد از طريق شبکههاي اجتماعي با اين موسسه و چند موسسه ديگر آشنا شدهام و اوايل وقتي درباره توصيههايشان ميخواندم سرگيجه و حالت تهوع ميگرفتم؛ اما کمکم تنهايي، نااميدي و نگاه جامعه من را بهجايي رسانده که در کلاسهايشان هم شرکت ميکنم. کلاسهايي که فقط مختص دختران مجردي مانند او نيست و زناني هم در آن حضور دارند که بهاصطلاح عامه داراي يک يا دو «هَوو» هستند.
به گفته ساجده اين زنان به دليل باورهاي مذهبي تلاش ميکنند دختران مجردي مانند من را براي پذيرش زندگي در کنار مردي با چند همسر قانع کنند.
ساجده توضيح داد که اين زنان در کنار افرادي که براي سخنراني در اين قبيل کارگاهها شرکت ميکنند بهجاي واژههايي مانند «هوو» يا «مرد چند زنه» از واژههايي مانند «هَمشوي» يا «هميار» استفاده ميکنند و معتقدند اگر زنان روح و جسمشان را از هواهاي نفساني خالي کنند ميتوانند براي پذيرش اين «جهاد» آماده شوند. جهاد مدنظر متوليان امر براي اين زنان پذيرفتن چندهمسري و به دنيا آوردن فرزندان زياد است.
او ميگويد از طريق شبکه رسانهاي اين مؤسسات تاکنون چند فرم مردان متقاضي ازدواج دوم و سوم را مشاهده کرده و بعد از قرارهايي که از طريق متوليان کانال اين مجموعهها در پيامرسانها براي ما فراهم ميشود ديدارهايي هم داشتهام؛ اما نتوانستهام خودم را راضي به زندگي در کنار يک زوج کنم. حتي اگر زن اين زندگي بگويد کاملاً به ازدواج دوم همسرش رضايت دارد.
ساجده ميگويد هرچند ازدواج دوم ازنظر شرعي براي مردان منعي ندارد اما اين مردان به دليل منع قانوني بايد اجازه دادگاه را از همسر اول يا همسران قبليشان اخذ کنند. به گفته ساجده اکثر مردان متقاضي ازدواج دوم و چندم که در اين گردهماييها مشاهده کرده رويکرد مذهبي دارند و ميگويند که ميخواهند حامي و سرپرست زناني مثل من باشند.
او ادامه ميدهد باوجود از دست دادن پدر و مادرم و تنهايي مطلق هنوز نتوانستهام خودم را براي چنين ازدواجي راضي کنم.
اين زن که بعد از اخذ مدرک ديپلمش از 27 سال قبل با فروش دست بافتههايش روزگار ميگذراند ميگويد اما در همين کلاسها دختران تحصيلکرده و شاغلي هم حضور دارند که خبر ازدواجشان با مردان داراي دو يا چند همسر به گوشمان ميرسد.
بارداري همزمان سه همسر در يکخانه
يکي از الگوهاي رسانهاي شده اين طيف، روحاني 29 سالهاي به نام نويد ابراهيمي با 3 همسر است. او که متولد اروميه و ساکن قم است برخلاف بسياري از ازدواجهاي ازايندست تمام همسرانش را در يکخانه ساکن کرده و بهطور مداوم از طريق مطالب مکتوب، فيلم و عکس از زندگي ايده آلش کنار 6 فرزند و 3 زنش ميگويد.
صفحهاي که در اينستاگرام ريپورت شد
همان کاري که موسسه حيات حسني برگزارکننده اولين دوره کارگاههاي آموزشي چندهمسري در حال انجام است. اين موسسه که تا روز يکشنبه در اينستاگرام پيج رسمي داشت پس از انتشار پست مربوط به برگزاري کارگاه آموزشي چندهمسري با هجوم نظرات مخالف مواجه شد و نظرات عمدتاً مخالف 6871 کاربر پاي اين پست موسسه حيات حسني را دچار دردسر بزرگي کرد. چون مخالفان با ريپورت اين پيج، مديران اينستاگرام را وادار کردند که صفحه ترويج چندهمسري را بلاک کنند. ماجراي که در پيامرسانهاي داخلي اتفاق نميافتد.
مخالفان پاي پست اينستاگرامي اين موسسه با ادبيات سرزنشآميز و گاه کلمات رکيک به مخالفت با تبليغ چندهمسري پرداخته بودند. بهجز زنان بهعنوان مخالف اين جريان، مردان زيادي هم نظرات مخالف خود را با اين پديده ابراز داشته و آن را نه در راستاي کمک به حل مشکل ازدواج تعدادي از زنان که هوس مردان تنوعطلب عنوان کرده بودند.
بحث آسيبهاي رواني و عدم رعايتشان زن بهعنوان يک انسان مستقل در اينگونه ازدواجها، دغدغههاي تربيت فرزندان و مسائل بهداشتي و بيماريهاي مقاربتي چندهمسري و ... از ديگر موارد مدنظر کاربران پاي اين پستها بود.
100 هزار خانواده چندهمسري در ايران
ساعاتي بعد از بلاک شدن صفحه رسمي اين موسسه در اينستاگرام حجتالاسلام محمد عسگري مسئول واحد مشاوره موسسه حيات حسني در گفتوگو با ايرنا تلاش کرد هدف موسسه را لزوماً جلب نظر دختران مجرد معرفي نکند. او توضيح داد؛ ما در اين کشور حدود 100 هزار خانوادهاي داريم که تَعدُدي هستند، يعني يک آقا چند همسر دارد. آيا اينها نياز ندارند مرکزي باشد که بهصورت علمي و مشاورهاي به آنها خدمت کند؟ آمار خانوادههاي چندهمسري تاکنون از سوي مقامات دولتي تائيد نشده است.
نگران سه ميليون و چهارصد هزار زن بالاي ۳۰ سال هستم
کاربران پرتعداد اينترنت در ايران اما همچنان نظرات انتقادي خود را پاي اظهارات منتشرشده مدافعان چندهمسري در سايتها و اينستاگرام منتشر ميکنند. کاربران يکي از مسببان اين ماجرا را حجتالاسلاموالمسلمين غلامرضا قاسميان، رئيس حوزه علميه مشکات ميدانند. صفحه اينستاگرامي او از 30 مهرماه تا امروز به محلي براي ابراز نظر مخالفان پرتعداد اين موضوع تبديلشده است.
قاسميان که در قسمت ۱۷۷ برنامه تلويزيوني «بدون توقف» با موضوع شبهات و چالشهاي مربوط به مسئله ازدواج در شبکه سه سيما حضور پيداکرده بود صراحتاً از موضوع چندهمسري تحت شرايط خاص دفاع کرد و آن را در راستاي حل بخشي از مشکلات ازدواج دانست. او که مسئول قرارگاه جهادي امام رضا هم است تأکيد دارد که ديدگاهش در اين زمينه ترويجي نيست اما به جد از آن دفاع ميکند. چون به گفته او در حال حاضر بيش از سه ميليون و چهارصد هزار خانم بالاي ۳۰ سال در ايران حضور دارند که يا مجرد هستند يا مطلقه و يا همسرشان را ازدستدادهاند و همينطور ۸۰۰ هزار آقا با همين شرايط مشغول گذراندن عمرشان هستند. به گفته اين روحاني اگر اين افراد به همين شکل بدون خانواده بمانند در ۲۰ تا ۳۰ سال آينده، ايران تبديل به يک سراي سالمندان بزرگ خواهد شد.
بيان موضوعات ديگري در همين راستا باعث شد تا دهها کاربر در اينستاگرام با مراجعه به پستهاي مختلف اين روحاني اظهاراتش را به باد انتقاد بگيرند. تعداد افراد موافق نظرات رئيس حوزه علميه مشکات اندک بود و اين افراد هم به او توصيه کردهاند که براي کاهش مشکلات ازدواج افراد مجرد تلاش کند و نه ترويج چندهمسري که بنيانهاي خانواده را تخريب ميکند. برخي از کاربران هم با انتقاد از رويکرد اين روحاني، نظراتش را باعث بيان نظرات توهينآميز افراد مختلف به دين اسلام و تشييع دانستند و خطاب به او نوشتند که بايد پاسخگوي اين هتک حرمت صورت گرفته باشد. نظرات او البته موافقاني هم دارد که دغدغه پير شدن جمعيت ايران و کاهش فرزند آوري بين جوانان را مثال ميزنند.
استناد برخي از اين افراد افزايش جمعيت اهل تسنن در تعدادي از استانهاي ايران است و مدعي هستند آمار دانش آموزان اهل سنت يک استان از جمعيت دانشآموزي ابتدايي چند استان ايران که شامل شيعيان است بيشتر برآورد شده است. مدافعان چندهمسري ميگويند طبق سنت و دستورات ديني برخي مناطق سني نشين، چندهمسري و داشتن فرزندان پرتعداد، بافت جمعيتي شيعه-سني مناطق ايران را دستخوش تغيير کرده است چون نرخ رشد جمعيت در مناطق سني بيش از 6 درصد و در مناطق شيعهنشين کمتر از 2 درصد است.
همفکران اين موضوع از مرداني در روستا و شهرهاي مختلف سني نشين ايران مثال ميزنند که دستکم 4 زن و بيش از 20 فرزند دارند و همگي هم بدون اعتراض و مشکلي کنار هم زندگي ميکنند. برشمردن آسيبهاي مختلف عاطفي، فرهنگي، اقتصادي و بازماندن کودکان اين مناطق از حقوق اوليه مانند آموزش البته در اراده مدافعان چندهمسري براي مردان شيعه تأثيرات لازم را ندارد.
مسئلهاي به نام سلامت رواني فرزندان در خانوادههاي چندهمسري
زهرا ولي نژاد کارشناس ارشد روانشناسي و مدرس مهارتهاي زندگي براي کودکان در همين راستا تأکيد ميکند که در هياهوي اين موضوع، سلامت رواني تولد و تربيت فرزندان در خانوادههاي چندهمسري هم بايد موردتوجه قرار بگيرد.
ولي نژاد در گفتوگو با عصر ايران با اشاره به اينکه جو غالب بر فرهنگ ايران درزمينهٔ چندهمسري منفي است گفت؛ براي نقد موضوع چندهمسري از ابعاد مختلف، بايد به آسيبهاي رواني کودکان در چنين خانوادههايي هم انديشيد.
اين مدرس مهارتهاي زندگي براي کودکان، با اشاره به اين نکته که در فرهنگ ما موضوع چندهمسري امري عموماً مذموم تلقي ميشود گفت؛ ميتوان تصور کرد که کودکان خانوادههاي چندهمسري در ارتباط با همسالان در محيط اجتماعي چه روابط دشواري را تجربه خواهند کرد.
ولي نژاد در ادامه از تأثير روابط پدر با همسران بر اين کودکان و مسير رشد رواني آنها صحبت به ميان آورد و گفت؛ پدر چگونه ميتواند سلامت رواني را براي اين فرزندان به ارمغان آورد؟ چون تصور تفاوت جايگاه فرزندان مختلف در ساختار چنين خانوادههايي ميتواند به حس بيعدالتي در کودکان دامن بزند. موضوعي که به گفته اين دانشآموخته روانشناسي، ميتواند از عوامل نابسامانيهاي آتي در ساختار رواني کودک باشد.
ولي نژاد توضيح داد؛ همه اينها در شرايطي است که تصور کنيم در ميان همسران پدر هيچگونه حس حسادت يا حداقلي از رقابت و حس عدم امنيت رواني وجود ندارد. موضوعي که به گفته او در ارتباطات انساني بعيد به نظر ميرسد.
نمايندگان موافق و مخالف چندهمسري
اما موافقان چندهمسري در مطالبشان از نمايندگان مجلس هم بهدفعات گلايه کردهاند که چرا براي تعدد زوجات قانوني مصوب نميکنند.
قانوني که بهزعم اين افراد نه در راستاي کمک به مردان که براي استيفاي حقوق چند هزار زن مجرد است. درنتيجه از نمايندگان مجلس درخواست ميکنند که بايد براي مردان متقاضي ازدواج با زنان بدون همسر بهرهمندي از امتيازيات خاص تصويب شود.
اين اظهارات در حالي است که علاوه بر مديران دولت روحاني، نمايندگان زن مجلس هم طي روزهاي اخير بهشدت عليه ماجراي طرحشده موضع گرفتند. البته علي مطهري نماينده تهران در مجلس در زمره نمايندگاني بود که در گفتوگو با عصر ايران چندهمسري را يکراه حل براي حل معضل اجتماعي شرايطي مانند حالا دانست که حدود 3 ميليون زن آماده ازدواج بيشتر از مردان در جامعه است.
او درعينحال توضيح داد؛ موضوع اين نيست که بخواهيم اين مسئله را ترويج کنيم و از همه بخواهيم اين کار را انجام دهند. اين نماينده چندهمسري را راهحلي براي معضل اجتماعي و براي مرداني دانست که ويژگيهايي مانند توانايي مالي، توانايي جسمي، رشد و فکري و عقلي داشته باشند.
دعوت به قيام خانمهاي مجرد سن بالا
چندهمسري کمک مردان به زنان است يا مردان به زنان؟ محمدتقي قاسملو دانشآموخته کارشناسي ارشد روانشناسي که از مدافعان چندهمسري است معتقد است؛ اگر باکمي انصاف نگاه کنيم اصلاً مردها نيازي به ازدواج مجدد ندارند٬ زيرا اولاً نياز مالي ندارند و ثانياً نياز جنسي خود را هم بهراحتي و تنوع بسيار زياد، ميتوانند رفع کنند.
او اضافه ميکند؛ اين زنان جامعه هستند که عدهاي نياز مالي شديد دارند و عده زيادي هم مورد سوءاستفاده مردان تنوعطلب قرار ميگيرند و از نعمت خانواده و فرزند و حمايت دائمي محروم ميمانند.
توصيه قاسملو اين است؛ خانمها مواظب باشيد، بدون تفکر به زيان خودتان تلاش نکنيد و بهحکم الهي اعتماد کنيد. خانمهاي مجرد سن بالا در جامعه ما بيخود خودشان را سرگرم کردند و اگر طالب آرامشاند بايد قيام کنند و حق خودشان را مطالبه کنند.
هرچند بهطور اتفاقي يا برنامهريزيشده دو مورد برشمرده در روزهاي اخير خبرساز شده است اما تلاش هدفمند براي ترويج چندهمسري به شکل کنوني دستکم به 5 سال قبل برميگردد. اين طيف با ادبياتي مشترک نسبت به فساد اجتماعي، افزايش طلاق، بالا رفتن سن ازدواج و کاهش فرزند آوري هشدار ميدهند و ميگويند چون در جايگاهي نيستند که مشکلات اساسي برشمرده را برطرف کنند پس بايد افکار عمومي را براي پذيرش راهکارشان که همان چندهمسري است، آماده کنند.
به همين دليل مطالبي با اين ادبيات در صفحات مجازي، سايتها و کلاسهايشان کاملاً رايج است؛ «بناي دين ما در ايجاد ساختارِ مقدس خانواده اسلامي (با ازدواج موقت و دائم و تعدد زوجات)، براي وحدت يافتن ميان مرد و زن اهل ايمان است. وحدت بين مرد و همسرانش، و وحدت همسرانِ همشوي (هميار) با همديگر و با شوهرشان، و وحدت يافتن تمام ايشان با فرزندانشان. اين تجلي وحدت است که هرچه در کثرت بيشتري نمايش يابد، شکوه بالاتري از وحدت و يکي شدن و توحيد را آشکار مينمايد.»
آنها در همين راستا بر اظهارات برخي از مراجع تقليد، امام خميني و رهبر انقلاب اشاره ميکنند و به مخاطبانشان اينگونه القا ميکنند که مراجع تقليد و رهبران ديني و سياسي ايران هم مدافع چندهمسري هستند.
آنها در مقابل اين پرسش برخي کاربران در فضاي مجازي در مقابل تکهمسري بودن امام خميني و رهبر انقلاب از مشورتهاي خصوصي و تعدد احکام اين افراد سخن ميگفتند و آنها را مخالف جريان سازيهايشان نميدانستند؛ اما به دنبال اظهارات روز گذشته حجتالاسلاموالمسلمين شهاب مرادي از ديدار جمعي از فعالان حوزه خانواده با رهبر انقلاب در مردادماه امسال، موافقان تعدد زوجات سکوت پيشه کردند چون از زبان آيتالله خامنهاي بيان شد؛ «در بحث تعدد زوجات ملاحظاتي دارم و با توصيه به آن موافق نيستم».
اينکه سکوت آنها تا کي ادامه دارد و آيا مانند گذشته بار ديگر با اظهاراتشان مانند پذيرش مسئوليت مضاعف مردان چندهمسري و نظرات چندگانه فقها دراينارتباط به ميدان برميگردند يا خير روشن نيست. در حال حاضر آنها عليرغم تمام اين مخالفتها و بسته شدن صفحه رسمي موسسه ترويج چندهمسري در اينستاگرام، در سايت خود به تبليغ کارگاه چندهمسري و مطالب تشويقي و ترويجي ديگر مشغول هستند.
آمارها هم نشان ميدهد از فرودين تا مهرماه امسال ۳۹۸ هزار ازدواج در ايران ثبتشده؛ اما نام ۵۳۰ مرد در حالي وارد دفتر رسمي ازدواج شده که پيشازاين، نام يک يا چند زن ديگر هم در شناسنامهاش حکشده بود.
اين آمار سال گذشته 1000 ازدواج چندهمسري در مقابل ۶۳۰ هزار ازدواج رسمي در کل ايران بوده است. البته اين آمار جداي از صيغههاي کوتاهمدت و بلندمدت است که به گفته رئيس هيئتمديره کانون سردفتران ازدواج و طلاق حداقل نصف آمار رسمي ازدواج است. عددهايي که نشان ميدهد جامعه ايران در حال تغييرات غيرقابلانکار چند سويه است.
بازار