دختری 12 ساله ام و تلفن همراهم همه زندگی ام شده!

خراسان/ دختري ۱۲ساله‌ام. مدت‌هاست که تلفن همراهم، همه‌ زندگي‌ام شده. ديگر نمي‌توانم از آن دل بکنم و در جمع‌هاي خانوادگي حضور ندارم، کمکم کنيد. در مغز ما براي هر نوع رفتار مربوط به روابط، هيجان‌ها و تفريح و لذت قسمت‎هايي وجود دارد؛ از اين قسمت‎هاي مشخص، عصب‎ها دستورات لازم براي پردازش را به سمت عصب‎هاي انجام‏دهنده مي‎برند. درواقع براي هر رفتاري، مي‎توانيم خطي بين اين نقاط بکشيم که سريع محو مي‏شود؛ خطي شبيه يک تار موي باريک. وقتي يک رفتار خاص را چندبار در فاصله هاي نزديک انجام بدهيم، اين خط ديگر باريک نيست. وقتي رفتاري 10بار انجام شود، شبيه نخ کاموا و در دفعات بيشتر يک طناب خيلي قوي و کلفت مي‎شود. اين زماني است که مي‌گوييم يک رفتار، خودکار يا اتومات شده‎است يعني براي انجام آن به اندازه دفعه اول، زحمت و يادگيري و آگاهي لازم نيست. درست مثل يک راننده که بعد از بارها تمرين، کلاج و دنده و ترمز را به طور خودکار کنترل مي‎کند. خب حالا اگر رفتاري، روي نقاطِ لذتِ مغز ما قرار گرفته‎باشد احتمال کلفت شدن اين طناب فرضي، بيشتر مي‎شود چون با هربار انجام دادن آن رفتار، ماده لذت‎بخشي به نام دوپامين ترشح مي‎شود و رفتار ما را تقويت مي‎کند. طناب کلفتِ عادت را توي مشتت بگير! براي کم کردن قطر طناب عادت‎هاي‎مان چه کارهايي مي‎توانيم انجام دهيم؟ اندازه بگير| قطر طنابت چقدر زياد است؟ براي فهميدنش، دفعات و مدت زمان استفاده از تلفن همراه را يادداشت کن. مثلا من در روز پنج بار، هربار به مدت يک ساعت به سراغ تلفن همراه مي‌روم. چه موقعيت‎هايي طناب بيشتر صدايت مي کند| چه موقع‎هايي در روز از تلفن همراه بيشتر استفاده مي‎کني؟ براي ارتباط برقرارکردن با کدام دوستانت، بيشتر سراغ تلفن همراه مي‎روي؟ کدام حالت دروني تو را مجاب به استفاده از تلفن همراه مي‎کند؟ مثلا وقتي دلت مي‎گيرد يا حوصله‏ات سر مي‎رود؟ براي برنامه‌ريزي آماده شو| حالا براي کم کردن قطر طناب، بايد عمل کني. طبق جدولي که تهيه کردي، مي‎تواني موقعيت‎ها و زمان‎هايي را که زياد از تلفن همراه استفاده مي‎کني، کم‎کم کاهش بدهي. تغيير در کوتاه‎مدت اتفاق نمي‌افتد| در گزينه قبلي واژه کم‌کم را جدي بگير! قرار نيست يکهو از روزي پنج ساعت و 20موقعيت استفاده از تلفن همراه، اين ميزان را به دو بار در روز و در مجموع يک ساعت برساني. روز اول يک نوبت را حذف کن، بعد از چند روز يک نوبت ديگر و همين‎طور به تلاش آهسته ولي مداومت ادامه بده. جايگزين پيدا کن| وقتي تلفن همراه تو را فرامي‌خواند، طبق اطلاعاتي که در جدولت نوشته‎اي، جايگزين‌هايي به خودت بده. مثلا براي ارتباط با دوستانت راه ديگري پيدا کن. براي دلتنگي و حوصله سررفته و هر چيز ديگري که به‏‎خاطرش سراغِ تلفن همراه مي‎روي هم، همين‎طور. پيداکردن اين جايگزين‎ها شايد اولش کار راحتي نباشد، به ويژه براي موقعيت‎هايي که طناب قويِ کلفت، با صداي بلند صدايت مي‎کند. يادت باشد اين جايگزين‎ها بايد با چيزي که حذف مي‎کني، متناسب باشند؛ مثلا اگر بازي موبايلي را حذف مي‎کني، يک موقعيت بازيِ غيرمجازي جايگزين کن. اگر احساس کردي براي اين راه طولاني لازم است يک نفر کنارت باشد، از يک روان‎شناس يا مشاور کمک بگير. نويسنده : رضا شم‎آبادي | روان‎شناس باليني کودک و نوجوان ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد