ستاره/ با رسيدن فصل سرما يکي از پديدههاي شايع براي گياهان، سرمازدگي و خشک شدن برگهاست؛ به ويژه براي گلها و گياهاني که در تراس و فضاي باز کاشته شدهاند. سرماي هوا به شدت بر گلها اثرگذار است و در صورت عدم حفاظت در برابر کاهش درجه حرارت محيط، گياه آسيب ديده و احتمال دارد به طور کامل از بين رود. اين مقاله يک راهنماي کاربردي براي نگهداري از گل ها در فصل پاييز و زمستان است.
اصول نگهداري از گل ها در فصل پاييز و زمستان
۱) حفاظت در برابر سرما
زنده ماندن گياه در برابر سرما به ميزان محافظت گياه، تحمل و حساسيت گل به سرما دارد. براي حفاظت گل در برابر سرما ميتوانيد از روشهاي زير کمک بگيريد.
انتقال تدريجي گياه به درون خانه
اگر امکان جابهجايي گياه و انتقال آن به محيط درون خانه وجود دارد، سادهترين راه براي حمايت گياه در برابر سرماي هوا، انتقال تدريجي گل به محيط درون ساختمان و جايي مانند پشت پنجرهها و پارکينگهاي سربسته است. به اين منظور گياهان مد نظر را با شروع سرما براي دو هفته در محيطي سايه قرار دهيد تا گياه به تدريج به نور کم عادت کند و سپس به طور کامل آنها را به درون خانه انتقال دهيد.
استفاده از پوشش و درست کردن فضاي حفاظت شده
براي حفاظت گياهان در برابر سرماي محيط ميتوانيد با پارچه ضخيم و يا نايلون پوششي مانند گلخانه براي گياهان درست کنيد. توجه داشته باشيد حتما قسمتي را براي برقراري جريان هوا و تهويه گياه در نظر بگيريد. براي نگهداري از گل ها در فصل پاييز و زمستان ميتوانيد از پوششهاي خانگي استفاده کنيد و يا از انواعي که در فروشگاههاي گل و گياه به صورت آماده تهيه شده است، کمک بگيريد.
در زمان استفاده از پوشش براي حفاظت گياه در برابر سرما به نکات زير توجه داشته باشيد:
۱- پوششها را حتما قبل از تاريک شدن هوا و کاهش شديد دماي محيط روي گياهان قرار دهيد.
۲- در صورت مساعد بودن شرايط جوي و وجود آفتاب در طول روز، پوشش را از روي گياهان برداشته و اجازه دهيد گياه شما به خوبي از گرما و تابش نور خورشيد بهرهمند شود.
۳- اگر از پوششهاي ضخيم استفاده کردهايد اين نکته را در نظر داشته باشيد که در طول روز و در هنگام ظهر امکان افزايش دماي بيش از اندازه وجود دارد و نوسانات دمايي ميتواند باعث آسيب به گياه شود؛ بنابراين حتما به مسئله امکان برداشتن پوشش در روز توجه داشته باشيد.
۴- در انتخاب پوشش، به وزن پوشش توجه کرده و از پوششهاي سنگين که باعث آسيب به ساقه گياه ميشوند، استفاده نکنيد. ميتوانيد براي حمايت بهتر گياه چارچوبي درست کرده و پوشش را روي چارچوب قرار دهيد.
۵- به خاصيت ضد آب بودن پوشش توجه کنيد و پوششي را انتخاب کنيد که آب در بين الياف آن باقي نماند، زيرا مرطوب ماندن پوشش باعث کاهش بيشتر دما خواهد شد و به جاي حفاظت گياه در برابر سرما، سرماي بيشتري را به گل منتقل خواهد کرد.
۶- علاه بر پوشش اطراف گياه لازم است بستر کاشت نيز از سرماي هوا مصون بماند، بدين منظور ميتوانيد خاک اطراف گياه را با خاکبرگ، مالچ، برگهاي پاييزي و يا موکت بپوشانيد تا همانند عايق عمل کرده و از سرمازدگي ريشه گياه پيشگيري شود. براي گياهان حساس نيز بايستي ساقه گياه را با گوني يا الياف مصنوعي بپوشانيد.
۲) عدم هرس گياه در فصل پاييز و زمستان
دو فصل پاييز و زمستان زمان مناسبي براي هرس گياهان و يا حتي جدا کردن شاخ و برگهاي خشک شده گياهان نيست. هرس کردن در زمستان ميتواند باعث صدمه زدن بيشتر به گياه شود. نگران نباشيد، گياهان بارها در فصل زمستان کمي صدمه ميبينند، ولي با شروع فصل بهار آسيب ديدگي خود را ترميم ميکنند.
۳) استفاده از پوشش عايق براي گلدانها
گلدانهاي سفالي را با استفاده از گوني يا پوششهاي نايلوني حبابدار محافظت کنيد. اين کار به اين دليل صورت ميگيرد که اندامهاي هوايي به خواب ميروند، ولي ريشهها فعالاند و ممکن است در اثر يخبندان صدمه ببينند.
نحوه آبياري گياهان در فصل سرما
از ديگر نکات مهم براي نگهداري از گل ها در فصل پاييز و زمستان توجه به ميزان و نحوه آبياري گل در اين دو فصل است. با کاهش دماي محيط نياز آبي گياهان کمتر شده و بايد آبياري در دفعات کمتري انجام شود. بنابراين:
۱- هر زمان که خاک اطراف گياه خشک شد، آن را آبياري کنيد.
۲- اگرچه به نظر ميرسد که گياه در پاييز و زمستان غيرفعال است و نيازي به رطوبت خاک ندارد، اما بايد بدانيد گياهاني که خاک خشک دارند بسيار راحتتر از گياهاني که خاک مرطوب دارند دچار سرمازدگي ميشوند، پس در تنظيم زمانهاي آبياري گياه، دقت کافي داشته باشيد.
۳- در صورت کاهش دما تا زير صفر درجه، از آبياري گياه در شب خودداري کنيد تا يخ بستن آب منجر به آسيب به گل نشود و از مرطوب کردن برگها و تنه گياه نيز خودداري کنيد.
چند توصيه مهم براي نگهداري از گل ها در فصل پاييز و زمستان
براي نگهداري از گياهان در فصل سرما بايستي دامنه تحمل گياه خود را بشناسيد، برخي گياهان مقاوم به سرما و برخي بسيار آسيبپذير در برابر کاهش دماي محيط هستند.
از هرس، کاشت و تعويض گلدان در فصل پاييز و زمستان خودداري کنيد.
گياهان را از جريانات هواي سرد دور کنيد، ولي به طور مستقيم آنها را در برابر بخاري و شوفاژ قرار ندهيد و اگر سيستم گرمايشي خانه شما، هوا را خشک يا بسيار گرم ميکند، هواي اطراف گياهان را مرطوب نگه داريد.
نحوه نگهداري از برخي گياهان در فصل سرما
شمعداني: شمعداني از گلهاي مقاوم به سرماست، ولي بايد آن را از جريانات مستقيم هواي سرد دور نگه داريد، پارکينگ، قرار دادن در گوشه حياط يا زير درختان، جاي مناسبي براي نگه داشتن گلدان شمعداني در زمستان است.
ناز آفتابي: گل ناز در فصل زمستان کاملا خشک ميشود، ولي چنانچه گل را به طور منظم تا گرم شدن هوا آبياري کنيد، بذرهاي گياه در فصل بهار جوانه زده و شما صاحب گل ناز جديدي خواهيد شد.
حسن يوسف: حسن يوسف از گياهان آپارتماني و حساس به سرماست؛ پس اگر گلدان را در محيط بيرون يا راه پلهها گذاشته ايد، آن را به درون خانه منتقل کرده، در پشت پنجره هاي آفتابگير قرار دهيد.
نکته: به طور کلي اغلب گياهان آپارتماني در طول فصل سرما بايد داخل ساختمان نگهداري شوند.
کاج مطبق: کاج مطبق درختچهاي حساس به سرماست، بنابراين با شروع سرما، آن را به داخل ساختمان منتقل کنيد.
ختمي ژاپني: ختمي درختچهاي کوچک و مناسب باغچه است، اما در مناطق سرد در زمستان آسيب ميبيند. اين گياه بايد به گلدان منتقل شده و در داخل ساختمان نگهداري شود.
عشقه و پاپيتال: اين گياهان سرماي هوا را تحمل کرده و در پناه ديوار ميتوانند استراحت کنند.
گلهاي مقاوم به سرما که نبايد نگراني درباره شان داشته باشيد: گل بنفشه، داوودي، درختچه زرشک، گل نسترن، شمشاد، ترور، رزماري، اسطوخودوس، انواع گل رز، پيراکانتا، کوتونتاستر و يوکاي باغچهاي.
بازار