خوگر/ زمستان از راه مي رسد و هوا روز به روز سرد تر مي شود. چه چيز دلچسب تر از يک خانه ي گرم که از سوز و سرماي زمستان به آن پناه ببريم؟ در زمستان هر آنچه که گرممان کند، دلچسب خواهد شد؛ از لباس هاي بافتني گرفته تا پتو و شوفاژ و بخاري! اما نظر شما راجع به کرسي چيست؟ آيا تجربه ي استفاده از آن را داريد؟
اگر متولد دهه ي 40 به قبل باشيد، به احتمال زياد در خانه هاي خود اگر نه، اما در خانه ي پدر بزرگ و مادر بزرگتان تجربه ي گرم شدن زير لحاف قطور کرسي را داشته ايد، گرماي مطبوعي که هرگز بخاري و شوفاژ و امثالهم نمي توانند برايتان به ارمغان آورند.
از گرماي کرسي که بگذريم، مي توانيم آن را نوعي مجمع براي دورهمي ها بدانيم و ياد آور خاطره هاي دلپذيري که کوچک و بزرگ دور خود جمع مي کرد. چيزي به ياد مي آوريد؟
اما کرسي چيست؟
کرسي درواقع چيزي جز يک چهارپايه و ظرف زغال و لحافي بزرگ نيست، اما ترکيب تمام اين مواد با هم، فوق العاده است. معمولا چهارپايه هاي آن ابعاد 1 متر در 1 متر دارند و بعضا هم به شکل مستطيل ديده مي شوند. بزرگي لحافي هم که روي اين چهارپايه مي کشند، به 7 متر مي رسد. بعد از آنکه لحاف روي چهارپايه کشيده شد، روي آن را با ترمه و جاجيم زينت مي بخشند. بعد نوبت به قرار دادن چراغ، سماور و ظروف خوراکي مي رسد که روي آن مي چينند، چيزي که اصلا نمي توان از آن چشم پوشيد. سپس تشک و پشتي هايي دور آن قرار مي دهند تا افراد بتوانند به راحتي به آنها تکيه بدهند، چيزي بخورند و گپ و گفتي داشته باشند. گفتنيست که اين گرماي مطبوع و اين راحتي بي حد و حصر، بسياري را هم خواب آلوده مي کرد و به خواب خوشي فرو مي برد. در ايام قديم هنگامي که افراد کنار هم جمع مي شدند، پله ي کرسي که در دورترين فاصله از اتاق قرار داشت، جايگاه بزرگ ترين فرد خانواده بود و خردسالان معمولا نزديک به در اتاق مي نشستند. ضمنا در خانه هاي خانواده هاي اعيان و طبقه متوسط، دو کرسي وجود داشت؛ يکي براي اهل خانه و ديگري هم در اتاق پذيرايي براي مهمانان قرار داده مي شد.
زغال کرسي چگونه آماده مي شد؟
شيوه ي آماده سازي کرسي هم به اندازه ي گرمايش لذت بخش بود و هست. زغال آن به سادگي درست نمي شد. براي آنکه زغال مخصوص کرسي آماده شود، لازم بود تا کاربلدها، درزهاي منقل را به وسيله ي گچ خيس بپوشانند. سپس خاکستر را الک مي کردند و داخل منقل مي ريختند. بعد از آن، وسط خاکستر را گود مي کردند و خاک زغال را به همراه آتش زغال، درون گودالي که درست کرده بودند، قرار مي دادند. آنگاه آنقدر آن را باد مي زدند که آتش به خاک زغال برسد و گرم شود. سپس به آرامي روي آن را به وسيله ي کفگير خاکستر مي ريختند و صاف مي کردند. صبر مي کردند تا بوي زغال برود تا آن را زير کرسي قرار دهند. نه تنها خود کرسي، بلکه مراحل آماده سازي آن نيز ما را به حال و هواي ايام قديم مي برد. اما جالب است بدانيد که کرسي متعلق به زمان هاي گذشته نيست و هنوز هم در تعدادي از خانه ها کرسي برپا مي شود. پيشنهاد مي کنيم در فصول سرد سال، سري به خطه ي شمالي کشور بزنيد. حتما در برخي از خانه هاي محلي، کرسي خواهيد ديد.
کرسي در جاهايي غير از ايران
اگر از خود مي پرسيد که آيا کرسي در جاهايي غير از ايران هم برپا مي شود، بايد گفت که بله! گفتنيست که در سال 2015 در کشور ژاپن، کرسي با نام تجاري کوتاتسو و با اندک تفاوتي وارد بازار شد.
ژاپن
کوتاتسو در واقع يک قاب چوبي و کم جايي است که روي آن يک پتوي ضخيم قرار داده مي شود که با اجاق و زغال سنگ گرم مي شود. اما با اضافه شدن چاشني مدرنيته، امروز اين صندلي هاي چوبي در شکل هاي مختلف و البته بسيار شيک تر به بازار عرضه مي شوند. اين طراحي جديد به کاربران اجازه مي دهد تا چندين بالشت قابل تنظيم را به آن اتصال دهند و به راحتي زير آن استراحت کنند. برخلاف اغلب مبلمان ها، اين چارچوب و مبل، در قسمت وسط خود چنان گرمايي به کاربرانش مي بخشد که آنان مايل به ترک اين صندلي هاي راحت و گرم نخواهند بود. طراحي آن به گونه ايست که بسياري مي توانند از آن به عنوان يک تخت خواب گرم نيز استفاده کنند. البته در کوتاتسو ديگر خبري از زغال نيست و سيستم گرمايشي آن برقي است.
اسپانيا
مشابه آن را در اسپانيا هم مي توان ديد. در اسپانيا اين وسيله با عنوان brasero شناخته مي شود. Brasero در واقع منقلي است که درون آن چوب و زغال ميريزند و مي سوزانند. بعضا هم برخي افراد آن را زير چهارپايه اي قرار مي دهند و روي آن لحاف ضخيمي مي کشند تا همانند کرسي عمل کند.
کرسي خواص درماني هم دارد
جالب است بدانيد که کرسي علاوه بر آنکه يک وسيله ي گرمايشي فوق العاده است، مي تواند فوايد بي شماري براي سلامتي شما نيز داشته باشد.
هنگامي که پاها را زير کرسي قرار مي دهيد، آرام آرام گرم مي شوند. اين کار سبب مي شود که مغز استخوان فعاليت کند، خونسازي بهتر شود و اين عمليات به خوبي انجام شود.
همچنين کرسي سبب مي شود که عروق به آرامي گشاد شوند و به دليل آنکه بدن در حالت افقي قرار مي گيرد، گردش خون در بدن آسان تر خواهد بود.
جالب است بدانيد که کرسي، به تقويت حافظه نيز کمک مي کند. حافظه؟ بله چرا که به دليل خون رساني سريع، خون با سرعت بيشتري به مغز مي رسد و به همين دليل فعاليت آن هم بيشتر مي شود. اين فعاليت بيشتر به تقويت حافظه منجر مي شود.
اگر آرتروز، رمانتيسم، درد زانو، درد کمر و ديسک هم که داريد، کرسي مي تواند دواي درد شما باشد. مي گويند که گرماي ساطع شده از کرسي مي تواند قند خون را کاهش مي دهد، يعني مي تواند به ديابت هم کمک کند.
درست است که امروز به دليل کوچک شدن فضاي خانه، شوفاژ، بخاري، پکيج و ساير ابزار گرمايش مدرن جاي کرسي را گرفته اند، اما اگر با وصف اين موارد، هم اکنون هوس برپايي کرسي را کرده باشيد، ميتوانيد دست به کار شويد. اگر هال يا پذيرايي بزرگي داريد، مي توانيد به راحتي بساط آن را به راه اندازيد. البته بايد به اين نکته هم توجه داشته باشيد که کرسي ذغالي مي تواند خطرناک هم باشد. مثلا انتشار گاز مونوکسيد کربن زياد در فضا مسموميت ايجاد مي کند و همچنين اگر مراقب پاهايتان نباشيد، احتمال سوختگي با زغال هم زياد است. بهتر است از امکانات برقي موجود در بازار براي اين کار استفاده کنيد. درخانه هاي ويلايي اخيرا اين کار باب شده و اگر چه شايد چندان کاربردي نباشد اما به عنوان يک عنصر دکوراتيو فضايي نوستالژيک را براي صاحبان خانه و مهمانان به ارمغان مي آورد.
بازار