وسواس شستشو و درمان آن

هنر زندگي/ وسواس شستشو به صورت رفتار يا فکري تکرار شونده است که فرد در کنترل آن ناتوان است و خودش هم رضايتي از آن ندارد. انجام ندادن رفتارهاي وسواسي باعث اضطراب افراد مبتلا به اين اختلال مي‌شود و اما انجام دادن مداوم آن اضطراب فرد را کم نمي‌کند، بلکه تنها در مقطع زماني کوتاه فرد را آرام مي‌کند. با اين حال شدت رفتارهاي شستشو کم نمي‌شود و فرد هميشه يک نوع اجبار براي انجام آن‌ها در خود احساس مي‌کند. اين چرخه‌هاي وسواس گونه مي‌تواند بسيار تکرار شوند و هر بار زمان زيادي را به خود اختصاص دهند، در اين صورت فرد وسواسي نيز ممکن است خود متوجه اين همه انرژي که صرف اين کارها مي‌کند نباشد. وسواس شستشو جزء طبقه وسواس فکري عملي قرار مي‌گيرد، در اين مقاله اختصاصا درباره ي وسواس شستشو توضيح داده مي‌شود. وسواس شستشو وسواس شستشو يکي از انواع وسواس است که از ساير وسواس‌ها از نظر شيوع جايگاه نخست را دارد. افراد مبتلا به وسواس شستشو همواره در حال تميز کردن و شستن چيزي يا خودشان هستند. آن‌ها اغلب با موضوع وسواسشان درگيرند و ساعات زيادي را صرف تميزکاري مي‌کنند. براي اطلاع از انواع وسواس کليک کنيد. مبتلايان به وسواس شستشو از هر طبقه‌اي از جامعه مي‌توانند باشند. اغلب وسواس‌ها ريشه‌هاي ارثي و ژنتيکي دارند و معمولا در خانواده‌هاي افراد وسواسي يک يا چند نفر از بستگان آن‌ها با وسواس يا ساير اختلالات اضطرابي دست و پنجه نرم مي‌کند. مطالعه مقاله اختلالات اضطرابي مي‌تواند در اين زمينه مفيد باشد. ويژگي‌هاي وسواس شستشو نشانه هاي وسواس در نوع وسواس شستشو بيشتر به صورت نگراني افراطي نسبت به آلودگي بدن و يا لباس‌ها بروز مي‌کند. در ابتدا فرد وسواسي پس از ديدن و يا مواجهه فکري با عامل تحريک کننده به شستن روي مي‌آورند. مثلا خانمي را فرض کنيد که پرستار است و هربار ديدن خون، باعث مي‌شود او احساس کند که آلوده شده و مجبور است دست‌هاي خود را بشويد. فرد پس از ديدن خون يک بار دست‌ها را شسته و احساس آرامش مي‌کند اما رفته رفته، کاهش اضطراب در گرو شستن بيشتر خواهد بود و فرد براي رسيدن به آرامش بايد بارها و بارها شستن را تکرار کند. تا جايي که ممکن است احساس درماندگي کند، پوست دستانش از بين برود و يا در مسائل کاري و خانوادگي به مشکل بربخورد. در اين حين حمام فرد نيز طولاني و طولاني‌تر مي‌شود تا جايي که گاها در يکروز ۱۲ ساعت اش را در حمام مي‌گذراند. پس از مدتي بر خلاف تصور عامه مردم افرادي که وسواس شستشو دارند، به دليل ناتواني در انرژي گذاشتن براي شستشو، مجبور مي‌شوند تا دير به دير به حمام رفته گاها در طول هفته يک بار هم حمام نمي‌کنند. اين وضعيت آن‌ها را کلافه‌تر از گذشته مي‌کند. گاهي اين نگراني‌ها به قدري زياد مي‌شود که فرد را دچار اضطراب‌هاي ناتوان کننده‌اي مي‌کند و تنها ديگر کثيفي نيست که فرد را آزار مي‌دهد بلکه احساس دلشوره او را از شروع انجام کار باز بدارد.  درمان وسواس شستشو درمان وسواس از جمله وسواس شستشو مي‌تواند با استفاده از روش‌هاي درماني زير صورت گيرد.  درمان رفتاري وسواس از درمان‌هاي رفتاري براي افراد مبتلا به وسواس شستشو بالا بردن ظرفيت تحمل فرد و مواجه کردن افراد با فکر يا عمل وسواسي آن‌هاست. روان درمانگران رفتاري در مورد وسواس شستشو اقدام به قرار دادن بيمار در فضايي مي‌کنند که براي آن‌ها تنش زا است. اين محيط تنش زا در بيماران وسواسي باعث مي‌شود تا آن‌ها در ابتدا استرس بيشتري را تحمل کنند، اما با کمک درمانگران مي‌توانند به صورت پله پله اين استرس را تحمل کرده و آمادگي بيشتري براي از بين رفتن بيماري پيدا مي‌کنند.  درمان شناختي رفتاري وسواس درمان‌هاي شناختي رفتاري علاوه بر استفاده از تکنيک‌هاي رفتاري بر روي افکار وسواسي افراد کار مي‌کنند. هدف اصلي اين درمان‌ها حمله کردن به افکاري است که به صورت ناخودآگاه به سمت فرد حمله مي‌کنند. درمانگر شناختي رفتاري تمرين‌هاي فکري را به اين صورت به مراجع مي‌دهد که مراجع به افکاري که ناخوداگاه به فرد حمله مي‌کند يک بار آگاهانه فکر کند. اين آگاهانه فکر کردن باعث مي‌شود تا فرد در طي يک برنامه زماني بتواند افکارش را کنترل کند. در نتيجه ديگر فکر وسواسي به ذهن مراجع نمي‌آيد و در نهايت مراجع مجبور نيست به خاطر افکارش،رفتار وسواسي انجام دهد. درمان روانکاوي وسواس در درمان روانکاوي، درمانگر بر روي ريشه افکار وسواسي کار مي‌کند. او اين افکار را بررسي کرده و با تحليل کردن ريشه افکار براي مراجعه باعث مي‌شود تا ساز و کار ذهني مراجع قوي‌تر شده و در کنترل افکار و احساسات خود تواناتر شود. درمان وسواس شستشو با دارو معمولا داروهايي که براي کنترل وسواس وجود دارند، در خانواده‌هاي داروهاي مهارکننده‌هاي بازجذب سروتونين هستند، از جمله مي‌توان خانواده داروهاي ضد افسردگي را نام برد. همزمان با اين داروها روانپزشکان داروهاي بنزوديازپين را براي بالابردن توان فرد براي مقابله با اضطراب تجويز مي‌کنند. بنزوديازپين‌ها خاصيت رخوت زا و خواب آور دارند و اثرات جانبي آن‌ها مي تواند وابستگي به دارو باشد. معمولا دوره مصرف بنزوديازپين‌ها کوتاه بوده و پس از مدتي اين دارو قطع مي‌شود و تمرکز درمان دارويي بر مهار بازجذب سروتونين باقي خواهد ماند. به طور کلي اثرات جانبي داروهاي مهار کننده بازجذب سروتونين کمتر و قابل تحمل‌تر است. بررسي يک مراجع مبتلا به وسواس براي اطلاع بيشتر در مورد اختلال وسواس شستشو نمونه‌اي واقعي را در ادامه شرح داده‌ايم. نازنين يک خانم ۳۳ ساله است. او پرستار است و مبتلا به وسواس شستشو مي‌باشد. او قبلا هر روز حمام مي‌کرد و رفته رفته زمام حمام کردن او بيشتر شده تا جايي که هر نوبت حمام او حدود ۷۰ دقيقه طول مي‌کشد. همچنين اين خانم مجبور است تا هنگام ديدن بيماران دستان خود را مدام بشويد. اين شستشو دستان در روز به ۳۰ بار در ساعت مي‌رسد. مدل درمان شناختي رفتاري به اين فرد کمک مي‌کند تا اول افکار وسواسي را در ذهن خود خنثي کند، سپس بتواند با انجام تمريناتي که به توصيه درمانگر ارائه شده به هدف برسد. اين امر با يک برنامه زماني در درمان باعث مي‌شود تا فرد بتواند کنترل وسواس را در دست بگيرد و بيماري را از ميان بردارد. درمان اين نوع بيماري بدون استفاده از کمک مشاوره وسواس امکان پذير نمي‌باشد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد