هنر زندگي/ در سن بلوغ نوجوان چه تغييرات جسماني و رواني رخ ميدهد؟ واکنش دختران و پسران نسبت به اين تغييرات چگونه است؟ نشانهها و سن شروع بلوغ در دختران و پسران متفاوت است. آگاهي از نشانههاي دوره بلوغ و تغييرات ناشي از آن ميتواند به نوجوان و والدين کمک بسزايي کند تا بتوانند اين مرحله حساس رشد را به بهترين نحو بگذرانند. معمولا والدين و نوجوانان در اين دوره با مشکلاتي مواجه ميشوند چرا که نسبت به بلوغ آگاهي کافي ندارند و نحوه برخورد با آن را به درستي نميدانند. ما در ادامه مقاله به بررسي کامل نشانهها و تغييرات بلوغ ميپردازيم پس تا انتهاي مطلب با ما همراه باشيد.
سن بلوغ نوجوان
بلوغ در سنين مشخصي از زندگي فرد اتفاق ميافتد و يک مرحله بسيار مهم براي رشد جسمي و رواني همه افراد محسوب ميشود. افراد پس از گذراندن دوران بلوغ، بالغ ميشوند و از نظر جسمي توانايي توليد مثل خواهند داشت. واژه بلوغ بيشتر به تغييرات جسمي اشاره ميکند که با عنوان بلوغ جسماني شناخته ميشود. دگرگونيهاي رواني نيز يکي از تغييرات مهم در دوران بلوغ است که بلوغ رواني ناميده ميشود. بلوغ اجتماعي نيز آخرين مرحله بلوغ محسوب ميشود که باعث شکل گيري شخصيت اجتماعي در نوجوان ميگردد.
تغييرات جسماني در سن بلوغ نوجوان پسر
به طور معمول، سن بلوغ در پسران از سنين 12 تا 17 سالگي شروع ميشود که در طي آن هورمونهاي جنسي مردانه شروع به فعاليت ميکنند. شايعترين تغييرات جسمي در پسران به شرح زير ميباشد.
رشد اندام تناسلي
در دوره بلوغ آلت تناسلي، بيضهها و کيسه بيضهها رشد ميکنند و بزرگتر ميشوند. همچنين هورمونهاي جنسي شروع به فعاليت ميکند و توليد اسپرم افزايش مييابد. سينهها نيز در اثر ترشح هورمون کمي بزرگ ميشوند اما به تدريج به حالت عادي خود برميگردند.
رشد موها از تغييرات جسماني در سن بلوغ نوجوان پسر
در دوره بلوغ موي صورت پسران رشد ميکند، به همين خاطر صورت ظاهري مردانه پيدا ميکند. علاوه بر آن رشد موهاي زائد در نواحي آلت تناسلي و زير بغل نيز افزايش مييابد.
تغيير صدا
فرايند تغيير صدا به تدريج اتفاق ميافتد. در دوره بلوغ تارهاي صوتي ضخيمتر ميشود، به همين خاطر تن صدا بمتر و کلفتتر از قبل به نظر ميآيد.
تعريق زياد و افزايش جوش صورت
در دوره بلوغ غدد فوق کليوي فعاليت بيشتري ميکند و تعريق افزايش مييابد که در زير بغل و کشاله ران بيشتر از ساير نقاط ديده ميشود. فعاليت غدد فوق کليوي باعث چرب شدن پوست صورت و بروز جوشهاي متعدد ميشود.
احتلام در حين خواب از تغييرات جسماني در سن بلوغ نوجوان
مايع مني در هنگام خواب ترشح ميشود که يک اتفاق کاملا طبيعي در سن نوجواني ميباشد. اين اتفاق مکانيسم طبيعي بدن است که باعث ميشود مايع مني بيش از حد در بدن جمع نشود.
رشد قد و عضلات
پسران در سنين بلوغ به طرز چشمگيري رشد ميکنند و قد آنها به طور جهشي افزايش مييابد. علاوه بر قد، عضلات سينه و دور بازوها نيز رشد بسياري خواهند کرد.
تغييرات رواني در سن بلوغ نوجوان پسر
پسران در دوره بلوغ به شدت تحريک پذير و عصبي ميشوند اما به سرعت از رفتار خشن خود پشيمان ميگردند همچنين رفتارهاي ناسازگارانهاي از خود نشان ميدهند و در مقابل والدين سرکشي ميکنند. اين رفتار نشانه دشمني نيست و از اين طريق قصد دارند، استقلال خود را نشان دهند. آنها نسبت به ظاهر و چهره خود توجه افراطي ميکنند و دوست دارند که در ميان دوستان و جنس مخالف محبوب و مورد توجه قرار بگيرند.
تغييرات جسماني در سن بلوغ نوجوان دختر
به طور معمول، سن بلوغ دختران از 9 تا 16 سالگي شروع ميشود و ترشح هورمونهاي استروژن و پروژسترون افزايش مييابد و باعث بروز نشانههاي بلوغ در دختران ميشود.
افزايش قد و وزن
به طور ميانگين دختران در سال 9 سانتيمتر از نظر قد رشد ميکنند. سرعت رشد قد دختران تحت تاثير هورمونهاي جنسي ميباشد و پس از شروع قاعدگي، رشد قد تا حد زيادي آهسته ميشود. به طور معمول رشد قد در دختران تا 18 سالگي ادامه خواهد داشت. وزن نيز در دوره بلوغ افزايش پيدا ميکند و لگن پهن ميشود. بزرگ شدن لگن يک فرآيند طبيعي براي آماده شدن بدن براي زايمان است.
عدم تناسب رشد اندامها
در دوره نوجواني اندامهاي بدن به طور متناسب و يکسان رشد نميکنند. به طور مثال رشد بالا تنه و پايين تنه با يکديگر متفاوت است و يا اعضاي صورت همچون بيني بزرگتر از حد معمول به نظر ميرسد. معمولا نوجوانان از اين اتفاق ناراضي هستند و احساس خجالت ميکنند.
رشد سينهها از تغييرات جسماني در سن بلوغ نوجوان دختر
رشد سينهها يکي از مهمترين نشانههاي بلوغ در دختران ميباشد. در ابتدا سينهها به طور متناسب رشد نميکنند و معمولا يکي از سينهها کوچکتر ميباشد. البته تفاوت در سايز سينهها تا حد کمي طبيعي است. اما اين تفاوت چشمگير به تدريج کاهش مييابد و تناسب بين سايز سينهها برقرار ميگردد.
رشد موهاي زائد
موهاي زائد در نواحي مختلف بدن همچون صورت، زير بغل و ناحيه تناسلي رشد ميکنند. اين موها در ابتدا نازک و روشن هستند اما به مرور زمان تيره و ضخيم خواهند شد.
تغيير صدا
با شروع بلوغ، حنجره نيز شروع به رشد ميکند و تارهاي صوتي نيز ضخيمتر ميشوند. همچنين رشد استخوانهاي صورت باعث ميشود که صدا پژواک بيشتري ايجاد کند و بمتر از قبل به نظر بيايد.
شروع قاعدگي
به طور معمول دختران سه تا چهار سال پس از بروز اولين نشانههاي بلوغ، عادت ماهيانه آنها شروع ميشود. در سالهاي اول، چرخه قاعدگي نامنظم ميباشد. اين اتفاق طبيعي است و جاي نگراني وجود ندارد.
تغييرات رواني در سن بلوغ نوجوان دختر
دختران در دوره بلوغ بسيار احساساتي ميشوند و اتفاقات پيرامون خود را آزاردهنده و دردناکتر از آن چه که هست توصيف ميکنند. به دليل بيشتر شدن حساسيتشان بدون هيچ دليل و منطق شروع به گريه کردن ميکنند. آنها تمايل زيادي به برقراري روابط اجتماعي و دوستيهاي گروهي دارند و بسيار تحت تاثير دوستان خود قرار ميگيرند. علاقه شان نسبت به انجام کارهاي زنانه بيشتر ميشود به طور مثال دوست دارند لباسهاي زنانه بپوشند و آرايش کنند همچنين خود را با ديگران بسيار مقايسه ميکنند و معمولا دچار نارضايتي از خود ميشوند.
مشکلات والدين با نوجوانان در سنين بلوغ
نوجوانان در سنين بلوغ دوست دارند که بزرگسال ناميده شوند به همين دليل سعي ميکنند که از والدين خود مستقل شوند. تغييرات جسمي و رواني آنها باعث خواهد شد که رفتار و نحوه برخوردشان تغيير کند به طور مثال پرخاشگر، زودرنج و حساس ميشوند. تفاوت ميان نسلها نيز باعث جديتر شدن مشکلات ميان آنها ميشود. در واقع ميتوان گفت مهمترين مشکل ميان نوجوانان و والدين اين است که آنها تفاوتهاي ميان خود و والدين را بسيار زياد و مهم تلقي ميکنند و والدين اين تفاوتها را بسيار کوچک و بياهميت ميدانند. براي کاهش اين مشکلات لازم است ميان آنها تعادل برقرار شود و والدين بهتر نوجوان خود را درک کنند. براي درک بهتر فرزند خود در اين سنين ميتوانيد از يک روانشناس کمک بگيريد.
بازار