نقاشی های کودک خود را به دیوارهای خانه بزنید

سواد زندگي/ اگر گالري هاي نقاشي گران قيمت و مشهور دنيا را داشته باشيد، قطعا بارها با آثاري رو به رو شده ايد که شبيه نقاشي يک کودک خردسال بوده اند. اين موضوع را يکي از محققين دانشگاه هنر (فيلادلفيا) در بازديد از موزه هنر مدرن تشريح کرده است. وي به صراحت مي گويد که برخي آثار هنري ميليون دلاري نيز درست مانند نقاشي هاي کودکي 4 ساله هستند. اما اکثرا والدين و اطرافيان توجه خاصي به آنها از خود نشان نمي دهند! نگاهي علمي به نقاشي هاي کودکانه که اغلب ناديده گرفته مي شوند دکتر Giamarie Daino روانشناس و متخصص بازي درماني که مطالعات متعددي در اين زمينه داشته، توضيحات جالبي در خصوص معاني نقاشي هاي کودکانه ارائه داده است: يک کودک خردسال 4 يا 5 ساله را در نظر بگيريد. وي در اين سن قادر نيست آنچه را که احساس و يا تصور مي کند به طور دقيق و کامل بازگو سازد. از طرفي بچه ها در نخستين گام هاي ارتباطي خود با جهان، از نمادگرايي بهره مي برند و به صورت ناخودآگاه در اين مسير قدم بر مي دارند. آنها با استفاده از نمادهايي که در گوشه و کنار محيط اطراف وجود دارد، عناصر طبيعي را شناساسي مي کنند و عواطف دروني خود را با تکيه بر ابزارهاي هنري همچون نقاشي انتقال مي دهند. نماد سازي به وسيله کودکان واقعيتي اساسي به شمار مي رود که توسط انجمن روانشناسي آمريکا نيز به تاييد رسيده است. دکتر جوزف دي لئو يکي از پيشگامان تفسير درماني از نقاشي هاي کودکان، از موضوعي عجيب و غريب صحبت به ميان آورده است: مهم نيست که يک کودک در کدامين نقطه از اين کره خاکي متولد شده، زندگي کرده و حتي از چه فرهنگي باشد، باز هم اولين نقاشي وي شکلي مشابه دايره (نماد صورت) خواهد بود. چنين انتخابي به اين دليل است که چهره، مرکز احساسات، توجه و ارتباطات براي يک بچه کم سن و سال محسوب مي شود. با افزايش سن و رسيدن به 4 سالگي، کودک شروع به افزودن اندام ها و تکميل دايره مذکور مي کند که اصطلاحا در دانش روانشناسي به اين شکل "بچه ‌قورباغه" گفته مي شود. به عقيده دي لئو، کودکان اکثرا در نقاشي هاي خود پيرو سبک هنري اکسپرسيونيسم يا بيان گرايي هستند. آنچه که يک کودک به روي کاغذ مي آورد، عمدتا "واقعيت دروني" وي است. به گفته روانشناسان و با استناد به مطالعه اي که توسط مرکز ملي اطلاعات زيست‌فناوري به چاپ رسيده است، کودکان اغلب در نقاشي هايشان از رنگ هاي روشن مانند آبي، زرد و سبز استفاده مي کنند که نشانگر حالتي از آرامش عاطفي است. همچنين در بسياري از آثار کودکانه فردي ديده مي شود که هر بخش بدنش يک رنگ است و با دست هايي گشوده به شما نگاه مي کند. اين وضعيت فيزيکي بر احساس صميميت، نزديکي و مهرباني دلالت دارد. براي مثال تصوير زير نمونه کاملي از يک نقاشي کودکانه با عناصر احساسي مختلف و متضاد به شمار مي رود: هرچند رنگ هاي شاد، دستان باز و خطوط پر رنگ همگي به صورت علائمي مثبت تعريف مي شوند، اما جزئيات ديگري نيز وجود دارد که چندان مثبت نخواهند بود. به عنوان نمونه طبق يافته هاي دکتر Giamarie Daino، نقطه هاي قرمز روي صورت نقاشي فوق مي توانند حاکي از اضطراب دروني و فقدان استقلال باشند. شايد در نگاه اول نمونه فوق را يک نقاشي زيبا و با حال و هواي کودکانه در نظر بگيريد اما دکتر Daino تفسير خود از آن را بدين ترتيب تکميل مي کند: من معتقدم که اين نقاشي بيشتر نشانگر کودکي با شرايط روحي ناپايدار است که در مورد توانايي هاي خود اطمينان خاطر ندارد و گاه گرفتار واکنش هاي اضطرابي مي شود. جالب تر از همه آن که پس از صحبت با خانواده کودکي که اين نقاشي را کشيده بود، صحت پريشاني هاي روحي اخير وي به تاييد رسيد. آنها اشاره کردند که فرزندشان مدتي است دچار اضطراب مزمن شده است. گفتني است که طبق گفته هاي اين کودک 4 ساله، نقاشي مربوط به مادر وي بوده است. نکته ديگري که از نظر دانش روانشناسي در اين نقاشي به چشم مي خورد، عدم تمايز اجزاي چهره از يکديگر است. اين مسئله مي تواند نشان دهنده اتصال قوي هويت کودک با مادر و عدم آمادگي وي براي توسعه هويت فردي مستقل خود باشد. پدر کودک خالق اثر فوق در گفت و گو با دکتر Daino مي گويد: من و مادر وي هر دو عادت کرده ايم که حين مشاجرات معمول زندگي زناشويي خود فرياد بزنيم. احساس مي کنم که طبق گفته شما، انتخاب رنگ قرمز براي اجزاي صورت توسط فرزندمان نيز به همين دليل باشد. گويا او قصد داشته از اين طريق عصبانيت خود را از وضعيت کنوني ابراز کند. کودک به گونه اي با نماد سازي خشم و ناخوشي از مادرش را ابراز کرده و از طرفي او را همانگونه که هست دوست دارد. البته محققين دانشگاه کاليفرنيا، لس آنجلس معروف به يو سي ال اي بر اساس يافته هاي خود به اين نتيجه رسيده اند که يک نقاشي به تنهايي نمي تواند در قالب ابزار تشخيصي دقيقي وارد عمل شود و ممکن است فقط مربوط به احوالات دروني کودک در همان لحظه باشد. هرچند نقاشي هاي کودکانه با بينشي منحصر به فرد همراه هستند، اما بدون ارزيابي هاي رفتاري چيزي بيشتر از يک معما نخواهند بود. حال چه زماني بايد نگران فرزند خود با توجه به نقاشي هاي وي باشيم؟ پاسخ اين است: اگر تغييرات ناگهاني در رفتار و يا افت عملکرد وي در محيط مدرسه مشاهده شود. کلام آخر مشغله هاي زندگي امروزي، چالش هاي فرزند پروري، خستگي هاي ممتد و روزمرگي ها همگي از جمله عواملي هستند که باعث مي شوند از نقاشي هاي رنگارنگ فرزندانمان روي ديوار، يخچال و يا ميز کار خود به سادگي عبور کنيم. اين در حالي است که هر خطي روي کاغذ حاوي معاني مهم و اغلب پيچيده اي خواهد بود که مي تواند در کنار ساير عوامل رفتاري، نشانگر پيامي ويژه و يا حتي آزردگي هاي روحي- رواني کودک باشد. اکنون زمان آن رسيده است که از دريچه اي ديگر به اين آثار هنري کودکانه نگاه شود و با ياري جستن از منابع علمي تاييد کننده معاني نقاشي هاي کودکان، در صورت لزوم به فرزندان خود کمک کنيم. نصب نقاشي هاي کودکان در خانه، مي تواند به آنها احساس ارزشمندي بدهد. اين کار ساده و تقريباً بي هزينه را انجام دهيد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد