خراسان/ احتمالا از دوستان، آشنايان يا فضاي مجازي شنيدهباشي که داروهايي وجود دارند که کمک ميکنند شب امتحان خوابآلوده نباشي و سر جلسه هم موفقتر عمل ميکني. آيا اين موضوع صحت دارد؟
بالا بردن مصنوعي تمرکز چه تأثيري بر مغز ميگذارد؟
در ايام امتحانات که لازم است زمان بيشتري را به مطالعه اختصاص دهيم، دچار خستگي و افت تمرکز ميشويم؛ درنتيجه اين احساسات، کلافگي را تجربه ميکنيم و دنبال راهي ميگرديم تا بتواند انرژيمان را بازيابي کند. وقتي تمرکزمان پايين ميآيد، نياز داريم مغزمان دوباره هورمونهاي قبلي را ترشح کند اما مغز هم به حکم طبيعتش نياز به استراحت دارد تا بتواند به حالت طبيعي برگردد. خب ميدانيم داروهايي وجود دارند که عملِ ترشح هورمونهاي ضروري رابراي تمرکز، تسهيل و تسريع ميکنند. اين داروها در اصل براي افراد مبتلا به انواع اختلالات ساخته شدهاند اما چه اشکالي دارد ما هم بهطور موقتي از آنها استفاده کنيم تا تمرکزمان بيشتر شود و نمرههاي بهتري بگيريم؟ براي پاسخ دادن به اين سوال، اول بايد جواب سوال ديگري را پيدا کنيم؛ وقتي مادهاي مصنوعي را که مغزمان به آن نياز ندارد (يعني وقتي به هيچ اختلالي مبتلا نيستيم و پزشک، آن دارو را براي درمان ما تجويز نکردهاست) مصرف ميکنيم، چه اتفاقي ميافتد؟ مغز ما طبق الگوي هميشگي به کارش ادامه ميدهد ولي بعد از گذشتن اثر دارو، تازه ميفهمد چه بلايي بر سرش آمدهاست. دخالت ما در روند طبيعي کار مغز، کارکردهاي آن را با مشکل مواجه ميکند،خستگي، عصبانيت و پرخاشگري، خلقوخوي بد، بدگماني به ديگران، استفراغ و حالت تهوع و حتي در بلندمدت احتمال ابتلا به آلزايمر، پيامدهاي دستکاري در مغز سالم است. اتفاقِ بدتر وقتي رخ ميدهد که براي رهايي از اين وضعيت آزاردهنده، نياز داريم دوباره آن دارو را مصرف کنيم و اين چرخه تکرار ميشود؛ يعني همان چيزي که به آن اعتياد ميگويند.
چند پيشنهاد ساده
حالا چهکار کنيم تا مغزمان هنگام مطالعه زياد، همراهمان باشد؟ پژوهشها ميگويند تأثير مثبتي را که داروهاي شبامتحاني روي تمرکز ما ميگذارند، ميتوانيم بهطور طبيعي از يکسري رفتارهاي طبيعي خودمان بهدست بياوريم. کدام رفتارها؟
ورزش کردن در بلندمدت| معمولا مغز ورزشکاران نسبت به ديگر افراد، ديرتر دچار عدم تمرکز ميشود.
پاداش به خود| در زمانهاي استراحت، خوردنيهايي را که دوست داريم و فعاليتهاي لذتبخش را به خودمان هديه کنيم. اين کار باعث ميشود مغز براي رسيدن به آن لذت، خستگي را بهتر و بيشتر تحمل کند.
انتخاب محيط مناسب براي مطالعه| پژوهشها نشان دادهاند محيط مطالعه هميشه بهعنوان يک عامل مهم در يادگيري و ميزان خستگي نقش بازي ميکند؛ درباره عواملي مثل دما و نور محيط اطلاعاتي داريد اما جالب است بدانيد همراهي با جمعهاي باانگيزه هم باعث ميشود مغز در بلندمدت کمتر احساس خستگي کند. اينروزها که حضور فيزيکي در جمع ممکن نيست، ميتوانيد از راه دور با همراهي دوستان باانگيزهتان درس بخوانيد.
نويسنده : رضا شمآبادي | روانشناس باليني کودک و نوجوان
بازار