وقتی توجه به مُد وارد محدوده خطر می‌شود

خراسان/ توجه بيش از حد به بعضي چيزها مثل رنگ سال و ... خبر از گرايش افراطي به مد مي‌دهد که عوامل موثر و عوارض رواني آن قابل تامل است کمتر کسي پيدا مي‌شود که از پوشيدن يک لباس مرتب، تميز، خوش‌دوخت و زيبا احساس خوبي پيدا نکند. اين لذت بردن از لباس خوب يا ظاهر خوبِ خانه و محيط زندگي، از جانب متخصصان روان‌شناسي رفتاري کاملا طبيعي است. آن‌قدر که بي‌توجهي زياد به ظاهر خود يا بي‌اعتنايي به خانه و محيط زندگي نشانه‌ خطر محسوب مي‌شود. اما گاهي اوقات بحث توجه به لباس‌، ظاهر و محيط خانه، شکلي افراطي به خود مي‌گيرد. منظور از توجه افراطي به مد چيست؟ چه عوارضي مي‌تواند به دنبال آن پيش بيايد و چه کساني بيشتر در معرض توجه مخرب به مد هستند؟ به منطقه خطر نزديک مي‌شويد درخصوص اين‌که دقيقا چه وقت مي‌توانيم بگوييم فردي دچار توجه افراطي و وسواس‌گونه به مد شده، خط برش دقيقي وجود ندارد اما برخي رفتارها در اين حوزه را مي‌توان زنگ خطر تلقي کرد. وقتي فرد از نداشتن لباسي خاص، احساس بي‌ارزشي مي‌کند و مدام ناراحت است. وقتي فرد مشغوليت ذهني دايمي براي خريد کالاهاي مد شده را دارد و تا وقتي خريد نکند، آرام نمي‌گيرد. وقتي به اميد کسب حال بهتر، خريد انجام مي‌شود اما اين خريد کردن‌ها هيچ کمکي به حال بهتر نمي‌کند. وقتي فرد واقعيت وضعيت اقتصادي خود را در نظر نمي گيرد و با قرض و تحمل فشار زياد، تنها در پي خريد است. وقتي توجه زياد به مد سلامت روان را نشانه مي‌رود توجه بيش از حد به مد، رنگ سال و مواردي از اين دست، مي‌تواند جداي از فشار اقتصادي، فشار رواني را هم در زندگي فرد افزايش دهد. افزايش اضطراب و درگيري وسواس‌گونه، يکي از اين موارد است اما بهتر است توجه داشته باشيم که به صورت کلي توجه افراطي به مد، بيشتر از اين‌که علت مشکلات رواني چنين افرادي باشد، معلول برخي ويژگي‌هاي آن‌هاست. چه کساني در معرض خطر بيشتري هستند؟ همه ما ممکن است در دوره‌هايي از زندگي خود درگيري ذهني بيشتري با لباس و ظاهرمان پيدا کنيم اما در برخي شرايط اين درگيري ذهني مي‌تواند تشديد و وارد محدوده غيرطبيعي شود. اما اين شرايط کدام‌اند؟ هويت شکل‌نگرفته: زماني که افراد تعريف درستي از خود ندارند، بيشتر ممکن است دنباله‌روي افراطي مد شوند. خيلي هم عجيب نيست چرا که با پيروي از مد، آن‌ها مي‌خواهند به نوعي خودشان را تعريف کنند. بخشي از توجه افراطي نوجوانان به مد هم به واسطه همين مسئله است. البته با توجه به اين‌که نوجواني دوره کسب هويت است، توجه بيش از حد به مد در اين دوره، تا حد زيادي طبيعي تلقي مي‌شود اما توجه اغراق‌آميز به مد به واسطه شکل نگرفتن هويت ، از دوره جواني به بعد، محل تامل بسيار است. احساس شرم از خود، خانواده يا پايگاه اجتماعي: گروه ديگري از افرادي که بيش از حد درگير موضوع مد مي‌شوند، افرادي هستند که به خود و شرايطي که در آن قرار دارند، احساس بدي دارند و با توجه بيش از حد به لباس و ظاهر، در پي مخفي کردن اين موضوع هستند. بسياري از مواقع صرف انرژي زياد براي پيروي از مد، باعث مي‌شود اين افراد در حوزه‌هاي ديگر براي بهبود شرايط خود، تلاش کمتري انجام دهند. اضطراب اجتماعي: افرادي که در حضور ديگران مضطرب مي شوند و مدام احساس مي‌کنند بايد خود را به ديگران اثبات کنند، بيشتر ممکن است درگيري وسواسي با مد پيدا کنند. توجه داشته باشيد که برخي مطالعات از جمله مطالعه‌اي از دانشگاه لوييزوايل در آمريکا(2016)، از ارتباط دو طرفه اضطراب اجتماعي و اختلالات خوردن خبر مي‌دهند. اختلالات خوردن از جمله مواردي است که بين افرادي که درگيري زيادي با مد دارند، بيشتر ديده مي‌شود. نارضايتي از بدن: افرادي که از شکل، اندازه و ويژگي‌هاي بدن خود ناراضي هستند، ممکن است تصور کنند در صورت پيروي کامل از مد در زمان انتخاب لباس مي‌توانند احساس بهتري درباره خود پيدا کنند اما در واقعيت بسياري از اين افراد به واسطه آن‌که به صورت اساسي مشکل‌شان حل نشده است، باز هم با اين نارضايتي دست و پنجه نرم مي‌کنند.