نمناک/ اولين قدم در دستور تهيه غذاهاي خوشمزه و انواع کيک و شيريني، آماده کردن و اندازه گيري مواد اوليه است. براي اندازه گيري مواد اوليه در آشپزي معمولا از پيمانه هاي اندازه گيري استفاده مي شود و اندازه مواد مورد نياز با پيمانه بيان مي شود. براي درست کردن انواع غذاها ، اگر در اندازه گيري مواد اوليه دقت نشود، نتيجه دلخواه حاصل نمي شود. در اين بخش شما را با انواع پيمانه ها و طريقه اندازه گيري مواد غذايي آشنا خواهيم نمود.
دليل اندازه گيري مواد غذايي با پيمانه هاي اندازگيري
با وجود ابزارهاي دقيق تر مثل ترازوي آشپزخانه، دليل استفاده از پيمانه ها براي اندازه گيري عبارت است از:
ترازوي آشپزخانه در قديم کالاي لوکس و گروني محسوب مي شد و برخي افراد توانايي خريد آن را نداشتند.
کار با پيمانه ها ساده تر از ترازو و بيشتر دستورهاي خونگي بر اساس پيمانه ها نوشته شده است.
پيمانه ها نسبت به ترازو کم وزن و قابل حمل هستند.
پيمانه ها حجم ثابتي دارد و در دستورهاي بين المللي آشپزي از پيمانه براي اندازه گيري ياد مي کنند.
بايد بدانيد استفاده از ترازو دقيق تر است و اگر به شيريني پزي علاقه منديد دو وسيله رايج اندازه گيري (هم پيمانه هاي اندازه گيري و هم ترازو) را در منزل داشته باشيد.
انواع پيمانه
همانطور که گفتيم پيمانه ها حجم ثابتي دارند و موادِ اوليه را بر اساس حجم اندازه گيري مي کنند. از فروشگاه هاي لوازم قنادي مي توانيد انواع پيمانه و قاشق اندازه گيري ، پارچ مدرج را تهيه کنيد.
جنس پيمانه هاي اندازه گيري موجود متفاوت است و مي تواند استيل، پلاستيکي و چيني باشد. سِت پيمانه هاي اندازه گيري استانداردِ کلاسيک چهارتايي شامل پيمانه هاي يک 1، يک دوم 1/2، يک سوم 1/3 و يک چهارم 1/4 و سِت هاي کامل تر نيز وجود دارند که پيمانه هاي "يک هشتم" و "دو سوم" را نشان مي دهند . اگر در دستور مواد اوليه مقادير "سه چهارم پيمانه"، "سه هشتم پيمانه".... وجود داشت شما مي توانيد پيمانه يک چهارم را سه بار يا پيمانه يک هشتم را سه بار استفاده کنيد.
اگر پيمانه استاندارد در دسترس نباشد
مواد اوليه در تهيه انواع کيک و شيريني با پيمانه بيان شده است. اگر پيمانه استاندارد در دسترس نباشد از ليوان دسته دار به عنوان پيمانه استفاده نماييد.
يک پيمانه برابر است با 1 ليوان.
يک پيمانه آب ، 200 گرم (دو دسي ليتر)و 200 گرم آب يک ليوان
1 ليوان آرد:150 گرم
1 ليوان شکر:230 گرم
1 ليوان کشمش: 180 گرم
1 ليوان پودر قند:160 گرم
1 ليوان پودر نارگيل: 90 گرم
1 ليوان روغن مايع: 220 گرم
1 ليوان ماست:200 گرم
1 ليوان آرد:150 گرم
1 ليوان شکر: 230 گرم
1 ليوان کشمش: 180 گرم
1 ليوان پودر قند: 60 گرم
1 ليوان پودر نارگيل، پسته، گردو:100 گرم
اگر از فنجان استفاده مي کنيد :
1 فنجان آرد:140 گرم
3 چهارم فنجان آرد: 105 گرم
2 سوم فنجان آرد: 95 گرم
نصف فنجان آرد: 70 گرم
1 چهارم فنجان آرد: 35 گرم
1 فنجان شکر: 200 گرم
3 چهارم فنجان شکر: 150 گرم
2 سوم فنجان شکر: 135 گرم
نصف فنجان شکر: 100 گرم
1 سوم فنجان شکر: 70 گرم
1 چهارم فنجان شکر: 50 گرم
1 فنجان شير: 245 گرم
3 چهارم فنجان شير: 185 گرم
2 سوم فنجان شير: 165 گرم
نصف فنجان شير: 120 گرم
1 سوم فنجان شير: 80 گرم
1 چهارم فنجان شير: 60 گرم
تبديل پيمانه به گرم:
اگر ترازو نداريد و مواد اوليه شما بر اساس وزن (گرم) نوشته شده است
اگر ترازو در دسترس نداشتيد و دستور تهيه غذاي شما بر اساس وزن (گرم) نوشته شده بود، مي تونيد به سادگي مواد را تبديل کنيد و از پيمانه استفاده نماييد.
يک پيمانه آرد: 125 گرم
يک پيمانه نشاسته ذرت: 125 گرم
يک پيمانه آرد ذرت: 150 گرم
يک پيمانه کره: 200 گرم
يک پيمانه شکر: 200 گرم
يک پيمانه شکر قهوه اي: 210 گرم
يک پيمانه پودر کاکائو: 100 گرم
يک پيمانه پودر قند: 120 گرم
يک پيمانه روغن مايع: 224 گرم
يک پيمانه ماست:240 گرم
يک پيمانه شکلات چيپسي:170 گرم
يک پيمانه بادوم، گردو، فندق خرد شده:100 گرم
يک پيمانه کشمش: 150 گرم
يک پيمانه شير: 200 گرم (دو دسي ليتر)
اگر در منزل پيمانه و ترازو نداريد ، مواد را به قاشق هاي اندازگيري تبديل کنيد:
1 پيمانه :16 قاشق غذا خوري :48 قاشق چايخوري
سه چهارم پيمانه :12 قاشق غذا خوري :36قاشق چايخوري
دو سوم پيمانه :11 قاشق غذا خوري :32قاشق چايخوري
يک دوم پيمانه :8 قاشق غذا خوري :24قاشق چايخوري
يک سوم پيمانه : 5قاشق غذا خوري :16قاشق چايخوري
يک چهارم پيمانه :4قاشق غذا خوري :12قاشق چايخوري
يک هشتم پيمانه : 2 قاشق غذا خوري :6قاشق چايخوري
يک شانزدهم پيمانه :1 قاشق غذا خوري :3قاشق چايخوري
تبديل مواد با قاشق:
1 قاشق غذا خوري آرد:10 گرم
1 قاشق غذا خوري شکر: 15 گرم
1 قاشق غذا خوري پودر قند: 10 گرم
1 قاشق غذاخوري نشاسته ذرت: 7 گرم
1 قاشق غذاخوري شير:15 گرم
1قاشق غذا خوري روغن: 20 گرم
1 قاشق غذاخوري آرد سفيد: 15 تا 20 گرم
1 قاشق غداخوري خامه: 25 گرم
1 قاشق غذاخوري پودر نارگيل، بادام، گردو، فندق پودر شده: 20 گرم
1 قاشق غذاخوري گردو يا بادام يا فندق خرد شده: 15 گرم
1 قاشق غذاخوري عسل: 30 گرم
1 قاشق غذاخوري کره: 20 گرم
1 قاشق غذاخوري خمير مايه:10 گرم
1 قاشق غذاخوري آرد ذرت: 15 گرم
1 قاشق غذاخوري پودر ژلاتين: 15 گرم
1 قاشق غذاخوري ماست: 25 گرم
1 قاشق سوپخوري آرد:10 گرم
1 قاشق سوپخوري شکر:12 گرم
1 قاشق سوپخوري پودر قند:10 گرم
1 قاشق سوپخوري نشاسته ذرت: 7 گرم
1 قاشق سوپخوري روغن: 20 گرم
1 قاشق سوپخوري ماست:25 گرم
1 قاشق سوپخوري آرد:20 گرم
1 قاشق سوپخوري پودر کاکائو: 10 گرم
1 قاشق سوپخوري خامه: 25 گرم
1 قاشق سوپخوري عسل: 30 گرم
1 قاشق سوپخوري خمير مايه:10 گرم
1 قاشق سوپخوري کره:20 گرم
1 قاشق سوپخوري پودر گردو، نارگيل، پسته: 20 گرم
اندازه گيري مواد پودري با پيمانه :
براي اندازه گيري مواد پودري مانند انواع آرد، انواع نشاسته، سبوس، شکر سفيد، پودر قند، پودر کاکائو، قهوه..... اينگونه عمل نماييد :
ابتدا مواد را هم بزنيد تا مواد از حالت فشرده خارج شود زيرا پيمانه زدن اين مواد به صورت فشرده سبب مي شود اندازه گيري ها دقيق نباشد و حجم بيشتري از مواد در پيمانه قرار گيرد.
پيمانه را انتخاب کرده و با قاشق پيمانه را پر کنيد و هيچگاه پيمانه را داخل ظرف مواد فرو نکنيد چرا که اينگونه مواد فشرده تر و بيشتر از حد نياز در پيمانه قرار مي گيرد.
با يک چاقو يا پالت روي پيمانه را صاف نماييد و مواد اندازه گيري شده را در داخل ظرف بريزيد.
نحوه اندازه گيري مواد مرطوب با پيمانه :
مواد مرطوب مانند ماست ، خامه ، عسل ، کره، شکر قهوه اي، کره بادوم زميني، نوتلا و ..... را بايد به صورت فشرده اندازه گيري نمود بدين صورت که پس از انتخاب پيمانه مورد نظر با قاشق پيمانه رو پُر کرده و روي مواد را با پشت قاشق يا ليسک فشار دهيد . براي اندازه گيري ماست و خامه با پيمانه روي سطح کار آرام ضربه بزنيد تا حباب هاي داخل اين مواد از بين برود.
اندازه گيري مايعات با پيمانه :
اگر مي خواهيد براي اندازه گيري مايعات مانند شير، آب، روغن مايع... از پيمانه استفاده کنيد، پيمانه را تا سر پر کرده و داخل ظرف بريزيد. اين کار ممکن است مشکل باشد، بنابراين بهتر است از پارچ مدرج استفاده شود.
قاشق هاي اندازه گيري :
چنانچه در نمناک گفته ايم برخي از مواد را نمي توان با پيمانه هاي اندازه گيري اندازه گرفت و بايد براي اندازه گيري اين مواد مثل نمک، بيکينگ پودر، جوش شيرين .... که در مقياس کم مورد استفاده قرار مي گيرند ، از قاشق هاي اندازه گيري استفاده نمود. حجم قاشق هاي اندازه گيري با قاشق هايي که با آنها غذا ميل مي کنيد تفاوت دارد .قاشق هاي اندازه گيري سِت هاي چهار تايي تا شش تايي موجود هستند و جنس استيل يا پلاستيکي دارند .
در ست شش تايي به بزرگترين قاشق ، "يک قاشق غذاخوري" ، به دومين قاشق "يک دوم قاشق غذاخوري ، به "سومين قاشق "يک قاشق چايخوري" ، به چهارمين قاشق "يک دوم قاشق چايخوري" مي گويند.
روي قاشق هاي غذاخوري واژه Tablespoon يا بصورت مخفف tbs يا tbsp و روي قاشق هاي چايخوري واژه teaspoon يا به صورت مخفف (tsp) نوشته شده است.
اگر در دستور تهيه برخي غذاها "سه چهارم قاشق چايخوري" نوشته شده است ، که براي اين منظوربايد سه بار قاشق يک چهارم چايخوري رو پر کنيد.
براي اندازه گيري مواد خشک با اين قاشق ها ، با قاشق مواد را هم بزنيد و سپس قاشق را در ظرف فرو کرده، پُر کنيد و داخل ظرف بريزيد . براي اندازه گيري مايعات قاشق مورد نظر را انتخاب و پُر کنيد.
پارچ مدرج :
براي اندازه گيري راحت تر مايعات در حجم بالا از پارچ مدرج استفاده کنيد . بر روي پارچ مدرج که در دو نوع شيشه اي يا پلاستيکي وجود دارد ، درجه بندي به ميلي ليتر وجود دارد . براي اندازه گيري مواد جامد از پارچ مدرج استفاده نکنيد و براي مايعات خيلي کم از همون پيمانه هاي جامدات استفاده کنيد.
براي اندازه گيري مايعات با پارچ مدرج، پارچ را روي سطح صاف گذاشته و سپس مايع مورد نظر خود را تا درجه گفته شده درون آن بريزيد . مايع بايد تا بالاي خط نشان درجه پر شود.
بازار