خراسان/ آشنايي با سندرومي که طبق نتايج جديدترين پژوهشها تعداد مبتلايانش بعد از همهگيري ويروس کوويد- 19 افزايش چشمگيري پيدا کرده و قابل مديريت است
موضوعات مرتبط با سلامت جسماني، ارتباط تنگاتنگي با بهداشت و سلامت رواني دارند. يکي از مواردي که اين ارتباط نزديک به خوبي خود را نشان ميدهد، سندروم «قلب شکسته» است؛ وضعيتي که فرد در نتيجه تحمل استرس و فشار رواني زياد، دچار درد در قفسه سينه مي شود و نفستنگي ناخوشايندي را تجربه ميکند. بررسي جديدي که توسط محققان کلينيک کليولند آمريکا انجام شده است، نشان ميدهد بهار امسال و همزمان با شيوع کرونا، ميزان بروز علايم اين سندروم افزايش محسوسي پيدا کرده است. اين تحقيقات نشان داد که کارديوميوپاتي استرس يا سندروم تاکاتسوبو که عنوان ديگر سندروم قلب شکسته هستند، افزايش قابل توجهي به ميزان 8/7 درصد در دوران نخستين اوج همهگيري کرونا داشتهاند. اين افزايش قبل از دوران همهگيري افزايشي بين 5/1 تا 8/1 درصد داشته است. اما چرا چنين مسئله اي روي داده است و براي پيشگيري از اين موضوع چه کارهايي از دست ما بر ميآيد؟
سندروم قلب شکسته چيست؟
در سندروم قلب شکسته، پمپ خون در بخشي از قلب دچار مشکل و همين باعث درد در قفسه سينه ميشود. دليل اين به هم خوردن نظم کاري قلب به صورت دقيق مشخص نيست اما حدس متخصصان آن است که افزايش ناگهاني هورمونهايي چون آدرنالين که در زمان استرس در بدن ما ترشح ميشود، با اين موضوع مرتبط است. خوشبختانه حال فرد در مدت زمان کوتاهي بعد از بروز اين وضعيت بهتر مي شود و اين نشانگان در طولاني مدت براي اغلب افراد عوارضي به دنبال ندارد.
چه عواملي باعث ابتلا به اين سندروم ميشوند؟
تجربه حوادث ناخوشايند بدون آمادگي: برخي اتفاقات به ويژه زماني که ناگهاني يا بدون آمادگي لازم براي فرد روي ميدهند، ميتوانند فشار رواني زيادي را ايجاد کنند و به همين دليل احتمال بروز نشانگان قلب شکسته را افزايش دهند. فوت ناگهاني نزديکان و تشخيص بيماري در فرد يا اطرافيان به شکلي که باعث وحشت فرد شود، از جمله اين موارد است.
مشکلات اقتصادي: کاهش درآمد يا از دست دادن کار از ديگر عواملي است که احتمال بروز نشانگان قلب شکسته را افزايش ميدهد. البته دليل اين موضوع چندان پيچيده نيست، چراکه مشکلات اقتصادي، فشار رواني زيادي به فرد و خانواده او وارد ميکند.
وضعيت رواني فرد: برخي بررسيها نشان ميدهند افرادي که سابقه ابتلا به افسردگي يا اختلالات اضطرابي را دارند، بيشتر در معرض اين نشانگان هستند. در يکي از مطالعات قبلي محققان دانشگاه لسآنجلس اين طور نتيجهگيري کردهاند که ارتباطي قوي بين سابقه اختلالات اضطرابي و اختلالات خلقي با اين نشانگان وجود دارد.
تيپ شخصيتي D: در روانشناسي گروهي از افراد را با عنوان تيپ شخصيتي D دستهبندي ميکنند. بررسيها نشان ميدهد اين گروه از افراد بيشتر در معرض تجربه نشانگان قلب شکسته هستند. اما اين گروه از افراد چه ويژگيهايي دارند؟ به عنوان مثال اين افراد معمولا بابت موضوعات مختلف سريع نگران ميشوند. علاوه بر آن، آنها نگراني خود را کمتر با ديگران در ميان مي گذارند و به اصطلاح خودخوري ميکنند. بررسيها نشان ميدهد حدود يک پنجم افراد در اين دستهبندي قرار ميگيرند. نکته قابل تامل اينکه افراد داراي تيپ شخصيتي D نه فقط بيشتر از ديگران در معرض نشانگان قلب شکسته هستند که موارد جديتري چون ايست قلبي يا حتي فوت زودهنگام هم در بين اين افراد بيشتر مشاهده ميشود.
چرا کرونا باعث افزايش سندروم «قلب شکسته» شده؟
مروري بر عوامل خطرسازي که در همين مطلب به آنها اشاره شد، ميتواند تا حدي دليل چرايي افزايش بروز اين نشانگان در بهار امسال را نشان دهد. متاسفانه کرونا تاکنون باعث شده در دنيا بيش از 570 هزار نفر جان خود را از دست بدهند. 570 هزار نفري که هر يک عزيز کسي بودند و از دست دادن آن ها، باعث فشار رواني به نزديکان آنها شده است. در عين حال گاهي خود تشخيص کرونا در افراد و نياز به بستري باعث ايجاد فشار رواني زيادي در فرد و نزديکان او ميشود. در کنار اين وضعيت، رکود اقتصادي که تمام دنيا را درگير خود کرده، باعث شده تا ميليونها نفر بيکار شوند. در اين شرايط دشوار البته برخي افراد بيشتر در معرض خطر هستند. همانطور که اشاره شد افرادي که سابقه اختلالات اضطرابي و خلقي داشتهاند يا افرادي که در تيپ شخصيتي D قرار ميگيرند از اين جملهاند.
4 توصيه براي مبتلا نشدن به اين سندروم
اما حالا با توجه به تمام اين دشواريها، چه کاري از دست ما بر ميآيد تا از خود و نزديکان مان در برابر اين موضوع محافظت کنيم؟
برخي عوامل استرسزا خارج از کنترل ما هستند مانند بيکاري يا از دست دادن يک عزيز. در اين شرايط مهمترين توصيه استفاده از روشهاي آرامشبخشي موثر است.
اگر سابقه اختلالات اضطرابي يا افسردگي داريد و اين روزها حال خوشي نداريد، حتما از متخصص کمک بگيريد. استفاده از داروهاي روانپزشکي در اين شرايط ميتواند در مدت زمان کوتاهي وضعيت شما را بهبود بخشد.
سبک زندگي خود را اصلاح کنيد. ورزش منظم روزانه، محدود کردن ميزان کافئين دريافتي و خواب کافي را جدي بگيريد. در کنار اين موارد تمرين مهارتهاي حل مسئله و مديريت استرس را هم در زندگي خود وارد کنيد.
اين نشانگان به صورت معمول در افراد بالاي 50 سال و زنان بيشتر ديده ميشود. پس اگر در اين گروه سني و جنسيتي، در نزديکان خود فردي که بخشي از عوامل بالا درباره او صدق ميکند، سراغ داريد، اين روزها بيشتر از قبل هواي او را داشته باشيد. گفتوگو و اجازه دادن به افراد تا دلخوريها و ناراحتيهاي شان بدون هيچ قضاوت و سرزنشي شنيده شود، ميتواند ميزان فشاري را که آنها تجربه ميکنند، کاهش دهد.
نويسنده : نرگس عزيزي | کارشناسارشد مشاوره
بازار