چالش های والدین در تربیت کودکان بیش فعال

بيش فعالي از جمله اختلالات رشدي عصبي در کودکان است. کودکان بيش فعال معمولا به صورت تکانشي عمل مي‌کنند و توانايي لازم براي برنامه ريزي و سازمان دهي کارهاي خود را ندارند. برآورده کردن خواسته‌هاي اين کودکان و کنترل و نظارت بر فعاليت‌هاي آن‌ها دغدغه بسياري از والدين مي‌باشد. مراقبين با ايفاي مناسب نقش خود، حمايت‌ها و آموزش‌هاي لازم، نقش کليدي در درمان کودکان بيش فعال بازي مي‌کنند.

درمان پزشکي با تجويز دارو تنها برخي علائم را کاهش مي‌دهد. اما براي درمان کودکان بيش فعال درمان دارويي به همراه دريافت مشاوره کودک و اتخاذ سبک تربيتي متناسب با ويژگي‌هاي کودکان بيش فعال، آن‌ها را براي زندگي مستقل در بزرگسالي آماده خواهد کرد. در ادامه مواردي که لازم است مراقبين به آن‌ها توجه داشته باشند ذکر شده است:

آشنايي والدين با اختلال بيش فعالي و آگاهي از نحوه برخورد با کودک و هدايت او، فرصتي مناسب براي موفقيت تحصيلي و شغلي او درآينده فراهم مي‌کند. اين کودکان مجموعه‌اي از نشانه‌ها و ويژگي‌هاي منحصر به خود را دارند. سعي کنيد رويدادها و عوامل استرس‌زايي را که به افزايش بيش فعالي، رفتارهاي تکانشي و حواس پرتي در کودک منجر مي‌شود شناسايي کنيد

داشتن رژيم غذايي مناسب در اختلال بيش فعالي بسيار اهميت دارد. مي‌توانيد براي تعيين رژيم غذايي متناسب براي کودک خود با يک متخصص تغذيه مشورت کنيد همچنين برنامه دارو درماني کودک خود را دنبال کنيد. در برخي از اين کودکان دارو درماني جزء جدايي ناپذير درمان است.

مي‌توانيد به يک گروه حمايتي بپيونديد و ضمن برخورداري از احساس همدردي آن‌ها با شيوه‌هاي تربيتي جديد آشنا شويد و از تجارب موفق آنان در اين زمينه استفاده کنيد.

باز نگه داشته پل ارتباطي ميان والدين و کودک فوق‌العاده مهم است. سعي کنيد رفتار خود را متناسب با سن کودک تنظيم کنيد. بايد بدانيد که رفتارهاي کودک به خاطر اختلال اوست نه اين که قصد لجبازي کردن با شما را داشته باشد. کاهش اختلاف‌ها و تعارضات بين والدين و کودک در آموزش و پرورش آن‌ها نقش به سزايي دارد. 

اين کودکان در کنترل تمرکز خود مشکل دارند سعي کنيد محيطي مناسب و به دور از شلوغي و رفت و آمد که باعث مي‌شود حواس کودک به راحتي پرت شود فراهم کنيد. محيطي که کودک در آن قرار دارد بايد منظم و سازمان يافته باشد به طوري که بداند هر چيز در جاي خود قرار دارد. مراقبين، خود بايد الگوي نظم و ترتيب باشند. براي تربيت کودکان استثنايي و کودکان بيش‌فعال لازم است وقت و انرژي بيشتري را صرف کنيد. 

مؤثرترين راه براي آموزش رفتار خوب در کودک بيش فعال، شکل دادن رفتار با تحسين و تشويق اوست چون اين کودکان معمولا به ندرت تحسين مي‌شوند در مقابل به دفعات مورد انتقاد قرار مي‌گيرند. موفقيت‌هاي گام به گام در کودک را تشويق کنيد و سعي کنيد بازخورد فوري نشان دهيد. اين شيوه‌هاي تشويقي مي‌تواند به افزايش توجه، تمرکز و کنترل انگيزه‌هاي ناگهاني در کودک بيش فعال کمک کند. پاداش فوري بهتر از وعده پاداش در آينده نتيجه مي‌دهد همچنين پاداش‌هاي کوچکي که به پاداش بزرگ منتهي مي‌شوند نيز موثر هستند. سعي کنيد به پاداش‌هايي که تعيين کرده‌ايد پايبند باشيد.

فعاليت‌ها را متناسب با توانايي کودک تعيين کنيد. قوانين بايد به صورت شفاف و خلاصه باشد. مطمئن شويد کودک وظايفش را متوجه شده است از او بخواهيد يک بار براي شما تکرار کند. کودک بايد بداند که شما دقيقا چه انتظاراتي از او داريد. وظايف را به گام‌هاي کوچکتر تقسيم کنيد. براي انجام تکاليف درسي يا وظايفي که به تمرکز احتياج است، زماني براي استراحت کودک در نظر بگيريد.

اگر قوانين و وظايف مطابق با الگوهاي قابل پيش بيني باشد کودکان بيش فعال، در انجام آن موفق‌تر عمل خواهند کرد. قوانين را ساده و واضح بيان کنيد. مي‌توانيد قوانين را بر روي کاغذ بنويسيد و آن را در اتاق کودک قرار دهيد. ايجاد و حفظ ساختار به عهده مراقبين است. شرايط بايد به گونه اي باشد که کودک بداند که انتظار چه چيزي را بايد داشته باشد و شما از او چه انتظاري داريد. آداب ساده اي براي غذا خوردن، بازي کردن، خوابيدن در نظر داشته باشيد همچنين زمان مشخصي را براي انجام تکاليف مدرسه انتخاب کنيد و تکاليف را به طور روزمره بررسي کنيد.

سعي کنيد کودک بيش فعال را به انجام فعاليت‌هاي دلخواه خود سرگرم کنيد. او را در کلاس‌هاي ورزشي، هنري يا موسيقي ثبت نام کنيد. از او بخواهيد در کارهاي ساده‌ي منزل مانند آشپزي يا تميزکاري به شما کمک کند.

کودکان بيش فعال انرژي زيادي دارند فعاليت فيزيکي مي‌تواند به کودک بيش فعال کمک کند تا انرژي خود را تخليه کنند. مثلا مي‌توانيد از انرژي زياد در اين کودکان براي مهارت در يک رشته ورزشي استفاده کنيد. ورزشي را بيابيد که کودک از آن لذت مي‌برد و با توانايي‌هاي او همخواني دارد. فعاليت فيزيکي مزاياي زيادي دارد؛ به عنوان مثال مي‌تواند موجب افزايش تمرکز در آن‌ها شود همچنين اضطراب و افسردگي در کودکان را کاهش داده و به بهبود خواب در اين کودکان کمک مي‌کند. 

کيفيت خواب کودک بيش فعال

داشتن خواب کافي و به موقع مي‌تواند به کاهش نشانه‌هاي بيش فعالي کمک کند. برنامه ريزي براي زمان خواب ثابت و زود هنگام در کودک بيش فعال مي‌تواند موثرترين روش براي مقابله با اين مشکل باشد. با افزايش برنامه تحرک و فعاليت کودک و حذف کافئين از رژيم غذايي مي‌توانيد برنامه خواب او را بهبود بخشيد. گاه تفکر غالب درباره بيماري کودک، بر باورهاي شما مبني بر مدت زمان نياز به خواب کودکان تاثير داشته باشد

بهبود مهارت‌هاي ارتباطي در تربيت کودکان بيش فعال

آموختن مهارت‌ها و قواعد اجتماعي براي کودکان استثنايي و بيش فعال دشوارتر از کودکان معمولي است. براي آموزش کودک زمان کافي صرف کنيد. موقعيت‌هاي مختلف اجتماعي را در قالب نقش‌ها با کودک خود تمرين کنيد و سپس نقش خود را برعکس کنيد به طوري که بتواند معني حالت چهره و زبان بدن ديگران را بفهمد. سعي کنيد آموزش همراه با بازي و سرگرم کننده باشد تا در نهايت کودک بتواند تعامل بهتري با ديگران داشته باشد. 

سخن آخر

تجويز دارو براي درمان کودکان بيش فعال آن‌ها را در برابر عوارض دارو آسيب‌پذير مي‌نمايد. با وجود پيشرفت علم همچنان داروهاي مورد استفاده براي درمان کودکان بيش فعال با آثار جانبي چون بي اشتهايي، گيجي، کابوس هاي شبانه کودک همراه است. بنابراين اتخاذ درمان‌هاي بدون دارو اهميت به سزايي به خود مي‌گيرد. والدين با دريافت کمک تخصصي از مشاوران مرکز هنر زندگي مي‌توانند از خدمات درمان بدون دارو بهره مند شوند. ممکن است بسياري والدين در ارتباط با فرزند بيش‌فعال خود با مشکلاتي مواجه شوند.مشاوره کودک به شما کمک مي‌کند تا روش‌هاي تربيتي ذکر شده را به صورت عملي به کار ببريد