وقتی مادران قانونگذار میشوند!

فارس/ در نقاط مختلف دنيا، زنان عضو پارلمان با نوزاد خود در صحن علني حضور پيدا کردهاند تا توجه عمومي را به شرايط ويژه مادران و تسهيلاتي که بايد براي آنها فراهم شود، جلب نمايند.
حدود يک ماه بعد از آغاز به کار رسمي مجلس يازدهم، «زهرا شيخي» منتخب مردم اصفهان از تولد فرزند سومش خبر داد؛ او ده روز بعد از زايمان در اولين جلسه علني مجلس حضور پيدا کرد و اين روزها بهعنوان سخنگوي کميسيون بهداشت، روزهاي پرکاري را ميگذراند. اين اولين بار در دنيا نيست که يک زن در طي دوران حضور در پارلمان کشورش، وضع حمل ميکند. در سي سال اخير زناني در کشورهاي مختلف دنيا نه تنها در طي دوران عضويت در پارلمان بچهدار شدهاند بلکه اغلب آنها در اقدامي نمادين فرزند خود را به صحن علني پارلمان نيز آوردهاند؛ اقدامي که که بيشتر از آنکه به دليل اجبار يا ضرورت باشد، براي توجه دادن جامعه و مجلس قانونگذاري به نيازهاي مادران و مخصوصا فراهم شدن شرايط مناسب براي مادراني بوده است که مجبور به حضور در محل کار يا مشارکت در يک فعاليت اجتماعي هستند. بيشتر اين زنان يک حرف مشترک داشتهاند؛ اينکه بايد در حد توان شرايطي را به وجود بياوريم که يک مادر مجبور نشود مدت زمان طولاني از نوزادش دور باشد.
***به سختي مديريت يک کشور
در سال 2018، نخستوزير نيوزلند نخستين رهبر جهان بود که به همراه نوزادش در مجمع عمومي سازمان ملل شرکت کرد. «جاسيندا آردرن» در هفتاد و سومين مجمع عمومي سازمان ملل متحد در نيويورک، با دختر 3 ماهه و همسرش حاضر شد و در اين مجمع که تحتعنوان «نشست صلح نلسون ماندلا» برگزار شد، سخنراني کرد. او در مدتزمان پيش از شروع سخنرانياش، دخترش را سرگرم ميکرد و وقت سخنراني، همسرش که کنار او نشسته بود، نوزادشان را نگهداشت. جاسيندا براي شرکت در اين نشست، يک سفر هفده ساعته با هواپيما داشت؛ وقتي يکي از رسانهها از او پرسيد «مديريت نيوزلند سختتر بود يا مراقبت از دخترش در يک پرواز 17ساعته». او با خنده پاسخ داد که به يک اندازه سخت بودند.
خانم آردرن بعد از زايمان در يک بيمارستان دولتي، به مدت ششهفته در مرخصي حضور داشت و بعد از آن به سر کار خود بهعنوان نخستوزير نيوزلند برگشت. در تمام اين مدت، او دخترش را با شير خود تغذيه کرد و با کمک همسرش شرايطي را فراهم نمود که همواره در کنار او باشد. او ميگويد: «من اين توانايي را داشتم که فرزندم را به سر کار ببرم؛ خيلي جاها هست که اين امکان وجود ندارد. من يک حالت معيار نيستم چون شرايط من براي همه يکسان نيست.» او در ادامه اظهار اميدواري کرد يک روز براي همه زناني که ميخواهند بين حرفه و مادري خود تعادل ايجاد کنند، چنين شرايطي فراهم شود.
دختر جاسيندار آردرن اکنون حدودا 2 سال دارد و مادرش در بحران کرونا يکي از موفقترين عملکردها را در دنيا داشت.
***اين يک حرکت مادرانه بود
«ليسيا رونزولي» عضو مجلس نمايندگان ايتالياست که بهعنوان نماينده اين کشور در پالمان اروپا حضور دارد. او چهار بار و در سالها 2010، 2011 و 2013 و از زماني که فرزند نوزادش شش هفته داشته، در اين پارلمان حضور پيدا کرد. اولين باري که خانم رونزولي نوزاد پنجاهروزهاش را به پارلمان برد، توجه زيادي را در سرتاسر دنيا به خود جلب کرد. او گفت «اميدوارم توجهات به سختيهايي که مادران شاغل تحمل ميکنند، جلب کنم. اين يک ژست سياسي نبوده؛ اول از همه يک حرکت مادرانه بود. من ميخواستم تا آنجايي که ممکن است با دخترم بماند و به مردم يادآوري کنم زناني هستند که اين امکان را ندارند که بچههايشان را به سر کار بياورند. ما بايد کاري بکنيم که بشود در مورد آن صحبت کنيم». بعد از حمايت همه احزاب پارلمان از حرکت خانم رونزولي، او درخواست کرد همراه با اعضاي پارلمان که با اوهمنظر هستند، در يک نشست به بررسي راهحلهايي براي بهترشدن زندگي مادران شاغل بپردازند.
او تصريح کرد قصد ندارد دخترش را بهصورت مرتب به پارلمان بياورد و اگر بچه شروع به گريه کرد، از جلسه خارج ميشود: «اين يک جلسه رسمي است. اين منطقي نيست که هر کسي با يک بچه که ممکن است گريه کند يا بخواهد بازي کند، در صحن پارلمان حضور پيدا کند. من موقعي با دخترم به اينجا بهعنوان محل کارم ميآيم که بدانم شدني است. اگر شرايط مناسب نباشد، طبيعتا اين کار را نخواهم کرد».
رونزولي معتقد است هر مادري بايد بتواند اگر خواست خانه بماند و اگر امکانش را داشت بتواند به سر کار برگردد: «اين يک تصميم کاملا شخصي است. يک زن بايد بتواند انتخاب کند اگر خواست بعد از 48 ساعت برگردد، اگر هم تمايل داشت، 6 ماه يا يک سال در خانه بماند بايد شرايطي را فراهم کنيم تا بتواند در خانه بماند. من بعد از يک ماه به سر کار برگشتم اما من يک الگو در اين ماجرا نيستم. هرکسي بايد بتواند براي خودش تصميم بگيرد.»
***بايد شرايط را براي بچهدار شدن زنان فراهم کنيم
سال 2017 براي اولين بار در تاريخ استراليا، يک زن عضو سنا نوزادش را به جلسه پارلمان برد و حتي در صحن به او شير داد. او در صفحه فيسبوک خود در خصوص اين اقدامش نوشت: « ما نياز داريم يک محيط کاري انعطافپذير و مناسب براي خانواده و همينطور مراقبت ارزان از کودکان براي همه در دسترس باشد.» و تأکيد کرده بود: «بايد مادران بيشتري در پارلمان حضور داشته باشند.» اين کار خانم واترز با حمايت همکارانش همراه شد و بهعنوان نمونه خانم کيتي گالاگر سناتور در اشاره به اهميت اين موضوع گفت: «بچه دار شدن زنان که تمام نمي شود و اگر آنها مي خواهند، بايد بتوانند کارشان را انجام دهند و سر کار بروند و از بچه مراقبت کنند... واقعيت اين است که بايد شرايط آن را مهيا کنيم».
اين موضوع از سال 2003 در مجلس سناي اين کشور آزاد بود و سال 2016 مجلس عوام استراليا نيز به سنا پيوست. علت اين همراهي مجلس عوام اتفاق جنجالبرانگيزي بود که سال قبل در پارلمان اين کشور اتفاق افتاده بود که طي آن از «کلي اودواير»، وزير دولت، درخواست شده بود براي اينکه در جلسات کاري پارلمان غيبت نداشته باشد، شير خود را قبل از حضور در جلسه بدوشد. تا پيش از اين تصميم اعضاي پارلمان در مجلس عوام مي توانستند نوزادان را به دفاتر پارلماني يا سالن هاي عمومي آن ببرند. با اين وجود تا کنون هيچ کدام از اعضاي اين دو مجلس، در صحن پارلمان به فرزند خود شير نداده بودند و به همين خاطر «لاريسا واترز» اولين نمايندهاي است که اين کار را انجام داده است.
***همبستگي با مادران شاغل در صحن پارلمان
«جيته گوتلند» عضو سوئدي پارلمان اروپا در سال 2017 به همراه کودکش در جلسه رايگيري اين پارلمان در استراسبورگ فرانسه حضور پيدا کرد. او گفت هدفش از اين کار اين بود که آوردن بچه به سر کار در مواقع ضروري را براي والدين عاديسازي کند.
«آنِليِس دادس» نماينده انگليس در هيئت پارلمان اروپا نيز در سال 2016 در جلسه رأيگيري اين پارلمان دختر چهارماههاش را با خود به استراسبورگ بود. او در حاليکه دخترش را روي شانهاش گذاشته بود، چنددقيقه در مورد اهميت يک رويکرد هماهنگ براي تقابل با فرار مالياتي سخنراني کرد. خانم دادس گفت هدفش از اين کار، نشان دادن همبستگي با مادران شاغل بود.
***ايجاد تسهيلات بيشتر براي مادران توسط اين عضو سنا
در آمريکا «تامي داکورت» اولين زن عضو سنا بود که در دوران مسئوليتش، بچهدار شد. او هر دو پايش را در جنگ عراق از دست داده است، اولين فرزندش را در همين سال 2014 به دنيا اورد؛ زماني که عضو مجلس نمايندگان اين کشور بود.
داکورت در بيانيهاي که زايمانش را اعلام کرده بود، گفت: «داشتن فرزند فقط يک مسأله مربوط به زنان نيست؛ اين يک موضوع اقتصادي است و مسألهايست که همه والدين اعم از مرد و زن را تحتتاثير قرار ميدهد. مسئوليتهاي مادري ميتواند به اندازه سناتور بودن سخت باشد. بچههايم من را به انجام کارم متعهدتر ميکنند و به اينکه در کنار خانوادههاي سختکوش در هر نقطهاي که هستند بايستم.»
روزنامه سانتايمز شيکاگو نوشت از زماني که داوکوت اولين دخترش را به دنيا آورده است، پيگير شد اکثر فرودگاهها مکانهايي را براي شيردادن مادران فراهم کنند، ارتش سياستهايي را اتخاد کند که به نيروهاي خود زمانهاي را به بودن در کنار فرزندي که تازه بهدنيا آمده يا به حضانت گرفته شده اختصاص دهند و نيز در فضاهاي دانشگاهي، مکانهايي براي نگهداري کودک اختصاص دهند. او همچنين طرحهايي براي ارائه خدمات مراقبت کودک به شکلي که براي عموم قابل استفاده باشد، مرخصي زايمان با حقوق و نيز مسائل مربوط به سلامت مادر و کودک به کنگره ارائه داده است.
***نميخواستم از فرزندم جدا شوم
«کارولينا بِسکانسا» اهل اسپانيا، در اولين جلسه پارلماني پس از انتخابات عمومي اين کشور در سال 2016 فرزندش را به پارلمان برد و در صحن عمومي به او شير داد. بعد از آنکه برخي سياستمداران به او گفتند کارش غيرضروري بوده، او از حق والدين براي اينکه فرزندانشان را به هر روشي که امکانش را دارد يا آرزويش را دارند، نگهداري کنند دفاع کرد. خانم بسکانسا گفت او اين شانس را داشته که از زمان تولد فرزندش از او جدا نشود.
***تلاش براي برجستهکردن سختيهاي والدين
از بين زناني که در مجلس حضور پيدا کردهاند، برخي با برخوردهاي غيرمنطقي و تندي از سمت همکارانشان مواجه شدهاند. «يوکا اوگاتا» عضو هيئت مؤسسه شهر کوماموتو ژاپن در نوامبر 2017 با فرزند 7 ماههاش در جلسه شوراي شهر شرکت کرد تا سختيهايي که والدين و مخصوصا زنان به خاطر کمبود شديد فضاهايي براي نگهداري کودک با آن مواجه هستند را برجسته کند. اما همکاران او در اين شورا او را مجبور کردند جلسه را ترک نمايد. اين اقدام اعضاي شوراي شهر با انتقاد گسترده عمومي مواجه شد.
يوکا معتقد است اين اقدام آنها بخشي از کمپيني که تلاش ميکند او را از اقداماتش براي «خانوادهدوست کردن» محيط شورا سرخورده و دلسرد کند. او ميگويد: «تعداد زيادي از ساير اعضاي شورا آشکارا او را با بيان ضمني اين حرف که مادر خوبي نيست، مورد انتقاد قرار دادهاند. يا با اين ادعا که بسياري از شهروندان فکر ميکنند ارائه خدمات مراقبل از کودکان براي اعضاي شورا با فرزندان کوچک، توهين آميز است. اما آنها در اصل به خاطر اينکه رفتار منسوخ آنها عمومي شده و مورد انتقاد قرار گرفته احساس بدي دارند. از آن زمان تلاش ميکند من را به عنوان کسي تصويرسازي کنند که رفتار خودخواهانه و غيرمنطقي دارد.»
***همبستگي نمايندگان زن مجلس با اين مادر
درسال 2019 «زليخا حسن» نماينده زن مسلمان کنيا بهخاطر پيش آمدن يک وضعيت اضطراري در خانهاش، ناچار شد فرزند پنجماههاش را با خود به پارلمان بياورد و چون در پارلمان محلي براي نگهداري کودکان در نظر گرفته نشده بود، فرزندش را همراه با خودش به صحن علني آورد. اما اين موضوع با واکنش بسيار منفي مردان همکار او مواجه شد و علاوه بر اينکه برخي از آنان، اين کار زليخا حسن را خجالتآور توصيف کرده بودند، رييس پارلمان از او خواست آنجا را ترک کند و بدون فرزندش به جلسه برگردد. اما نمايندگان زن ساکت ننشتند و به نشانه همبستگي با همکارشان پارلمان را ترک کردند.
زليخا حسن بعد از اين موضوع در سخنانش از پارلمان درخواست کرد اگر خواستار حضور زنان بيشتري در پارلمان هستند بايد شرايطي که بيشتر با خانوادهها سازگاري دارد، ايجاد کنند. او گفت خيلي سعي کردم که فرزندم را با خودم نياورم، اما امروز شرايط خاصي پيش آمد. چه کاري ميتوانستم بکنم. اگر پارلمان مهدکودکي براي نگهداري کودکان داشت. خوب مي توانستم فرزندم را آن جا بگذارم.
معاون پارلمان در بيانيهاي گفته که محلي در پارلمان براي مادران به منظور نگهداري از فرزندانشان وجود دارد. اما مادران نماينده مجبورند که در مدت حضورشان در پارلمان پرستاري را براي نگهداري از فرزند به همراه خود بياورند. بنا به قوانين پارلمان کنيا، غريبهها از جمله کودکان اجازه حضور در پارلمان را ندارند.
بهنظر ميرسد کشورهايي که بيشتر با بحران جمعيت دستوپنجه نرم ميکنند و اهميت فرزندآوري را به خوبي درک کردهاند، همراهي بيشتري با مادران عضو پارلمان داشتهاند.