برگزیده

با فشار روانی پس از آزمون چه کنیم؟!

خراسان

بروزرسانی 1399/06/02 - 09:12

خراسان/ خبر خودکشي يک دانش‌آموز ممتاز به دليل خراب کردن کنکور، ضرورت توجه به مسائل رواني داوطلبان در روزهاي بعد از آزمون را يادآوري کرد
کنکور سال 99 بالاخره برگزار شد اما ظاهرا داستان‌هاي مربوط به کنکور تمامي ندارد. در يکي از آخرين موارد، شنبه خبري منتشر شد که پسري 19 ساله با معدل 19 و نيم و بعد از يک سال درس خواندن به اين دليل که احساس کرده در کنکور موفق نخواهد شد، تصميم هولناکي گرفته و خود را از بالاي ساختماني بلند به پايين پرت کرده است. او يک سال خودش را در خانه حبس کرده و درس مي‌خوانده تا در رشته دلخواهش قبول شود و بالاخره روز کنکور رسيده و نتوانسته بوده آن‌طور که دلش مي‌خواسته به سوالات پاسخ بدهد و ... (منبع خبر: رکنا)

واقعيت اين است که اين مورد از نظر تجربه کردن فشار و استرسي شديد که باعث شود نوجوان کنکوري دست به چنين کاري بزند، استثنا نيست. نوجوانان زيادي در سال کنکور و به ويژه ماه‌هاي پاياني آن تمام وقت مضطرب هستند و تعداد قابل توجهي هم افسردگي را تجربه مي‌کنند، اما ما به عنوان والد، معلم، دوست يا عضوي از خانواده يک فرد کنکوري چه کارهايي مي‌توانيم بکنيم تا فشار روي نوجوانان کنکوري را کم کنيم؟

نظرات خودتان را به درستي بشناسيد
اگر از ما بپرسند آيا با خراب کردن کنکور يا نرفتن به دانشگاه، زندگي به آخر مي‌رسد، غالب ما خيلي سريع مي‌گوييم نه و بعد هم مي‌توانيم سخنراني‌هايي در رد چنين گزاره‌هايي ارائه دهيم، اما آيا تا به حال از خود پرسيده‌ايد اگر اغلب ما باور نداريم که خراب کردن کنکور آخر دنيا نيست، پس اين همه فشار روي نوجوانان از کجا مي‌آيد؟ واقعيت اين است که نه در حرف، که در عرصه عمل بسياري از ما اهميت زيادي براي کنکور و دانشگاه رفتن و درس خواندن در رشته‌هايي خاص و در دانشگاه‌هايي محدود قائل هستيم. اما چطور مي‌توانيم تا حدي اين نگرش را در خودمان تعديل کنيم؟
دنيا را گسترده‌تر ببينيد
اگر استرس زيادي درباره نتيجه کنکور فرزند خود داريد يا احساس مي‌کنيد او در اين روزهاي بعد از کنکور به شدت مضطرب است، اين فعاليت را تنها يا دو نفري انجام دهيد. فهرستي از افراد موفق در رده سني چهل تا پنجاه سال تهيه کنيد. اين افراد ممکن است از نزديکان شما باشند، يا در شبکه‌هاي اجتماعي آن‌ها را بشناسيد، يا چهره مورد علاقه شما يا فرزندتان در زمينه‌هاي مختلف باشند. سپس مروري بر وضعيت تحصيلي اين افراد داشته باشيد. اما چرا اين سن؟ چون که موفقيت حرفه‌اي در اين سن، پايدارتر است و مي‌تواند ديد بهتري از موفقيت در طولاني مدت در اختيار شما قرار دهد. بعد از اين بررسي آن وقت شما بهتر از قبل متوجه خواهيد شد که موفق بودن وابسته به درس خواندن در تنها چند رشته پرطرفدار نيست، درس خواندن در يک دانشگاه غيرانتفاعي يا دانشگاه آزاد فاجعه نيست و البته کنکور تنها فرصت زندگي براي کسب فرصت پيشرفت نيست. در کنار اصلاح نگرش اما در رفتار هم لازم است در ارتباط با نوجوانان کنکوري در اين روزها دقت بيشتري داشته باشيم.
هواي کنکوري‌هاي 99 را داشته باشيد
روزهاي بعد از کنکور تا زمان اعلام نتايج، دوره آساني براي نوجوانان نيست. امسال هم با توجه به شرايط متفاوتي که تجربه مي‌کنيم، وضعيت بدتر شده است. سعي کنيد براي اين مدت به صورتي ويژه برنامه‌هايي آرامش‌بخش براي فرزندتان ترتيب دهيد. و اما چند توصيه:
اگر فرزندتان بعد از کنکور اعلام کرده که کنکور را خراب کرده و به شدت مضطرب است، هواي او را داشته باشيد. سرزنش در اين شرايط نه تنها هيچ کمکي نمي‌کند که مي‌تواند عوارضي شديدتر به دنبال داشته باشد.
بسياري از نوجوانان تلاش مي‌کنند اضطراب خود را پنهان کنند و درباره آن حرفي نزنند. در اين شرايط اضطراب مي‌تواند خود را به اشکال ديگر نشان دهد؛ مواردي چون از کوره در رفتن ناگهاني، بدرفتاري، بدخوابي و حتي انجام کارهاي خطرناک. در اين شرايط در عوض سرزنش يا بازخواست بابت بدرفتاري، سعي کنيد با همدلي به نوجوان خود کمک کنيد و يادتان باشد قرار نيست به عنوان والد يک نوجوان هر خطاي او را به رويش بياوريد. پس از خطاهاي کوچک او کامل چشم‌پوشي کنيد تا آرامش بيشتري را در اين روزها تجربه کند.
اگر نوجوان کنکوري شما در روزهاي قبل صحبت از اين کرده که اگر کنکور را خراب کنم، خودم را مي‌کشم يا من تحمل قبول نشدن در رشته مورد علاقه‌ام را ندارم و اگر قبول نشوم، کارم را تمام مي‌کنم و ... موضوع را جدي بگيريد و حتما به دنبال کمک گرفتن از متخصص براي کمک به او باشيد.
سخني با جوانان ثابت کنيد به بلوغ رواني رسيده‌ايد
اگر شما امسال کنکور داده‌ايد و اين روزها از استرس نتيجه احساس ناخوشي مي‌کنيد، تعجب نکنيد! همه‌ ما در نتيجه استرس بالا حال‌مان بد مي‌شود و اين موضوع نشانه بي‌عرضه بودن ما نيست. اين روزها مهم است که بتوانيد راه‌هايي براي آرام کردن خود پيدا کنيد. خواب مناسب و منظم کمک خيلي زيادي مي‌کند تا استرس، شما را کمتر آزار دهد. در اين روزها قهوه، نوشابه و به ويژه نوشابه‌هاي انرژي‌زا کمتر مصرف کنيد. در نهايت اگر احساس مي‌کنيد به آينده بدبين هستيد، سطح اضطرابي که تجربه مي‌کنيد بالاتر از توان شماست يا اگر افکار خودکشي سراغ شما آمده است، سکوت نکنيد. با فرد قابل اعتماد بزرگ تري، صحبت کنيد و يادتان باشد کمک گرفتن در زمان مناسب، يکي از نشانه‌هاي بلوغ رواني است.
نويسنده : نرگس عزيزي | کارشناس‌ارشد مشاوره