با اوضاع کرونا در دوران بارداری چه کنیم؟
مجله قرمز/ بدون شک يکي از مهمترين اقشاري که تحت تأثير ويروس کرونا قرار گرفتهاست را ميتوان زنان باردار و خانوادههاي داراي نوزاد دانست. نگراني اين خانوادهها براي حفظ سلامتي عزيزان خود به خاطر شيوع گسترده اين ويروس طبيعي است و تمام افراد لازم است که اقدامات لازم براي حفظ سلامت خود واطرافيان خود را جدي بگيرند. سوالات بسيار زيادي که براي همه ما بدون جواب باقي ماندهاست نيز به اين نگرانيها دامن ميزند. در اين مقاله سعي ميکنيم اطلاعات دقيقي بر اساس مهمترين گزارشهاي منتشر شده در رسانههاي معتبر به بررسي بارداري در دوران کرونا بپردازيم تا اندکي از نگرانيهاي خانوادههاي داراي نوزاد کاسته شود.
بارداري و ابتلا به ويروس کرونا
يکي از مشکلات ما با ويروس کرونا، جديد بودنش است. يعني چيزهاي بسياري وجود دارند که ما نميدانيم. ولي از روزهاي پاياني سال ۲۰۱۹ که شيوع بيماري آغاز شد تا به امروز تحقيقات گسترده و سفت و سختي توسط افرادي که ميتوان هر کدام را در زمينه تخصص خود بهترين دکتر زنان و زايمان ناميد، روي تاثير اين ويروس بر بارداري و بيماريهاي زنان انجام شده و در اين مقاله به برخي اثرات ويروس کرونا روي بارداري، مادران و کودکان ميتوانيم ميپردازيم. بيشتر اطلاعات اين مقاله از سايت سازمان کنترل بيماريهاي آمريکا (CDC) و سازمان بهداشت جهاني (WHO) برداشت شده است که معتبرترين و مستدلترين منابع کروناويروس جديد در دنيا هستند. علاوه بر آن از پمفلتهاي منتشر شده توسط انجمن متخصصين زنان و مامايي استفاده کردهايم.احتمال ابتلا به ويروس کرونا در بارداري چقدر است؟
به طور کلي خانمهاي باردار بيشتر از خانمهاي غيرباردار مستعد ابتلا به کرونا ويروس هستند؛ چرا که بارداري باعث ضعيف شدن پاسخ سيستم ايمني به بيماريها ميشود. به گفته سازمان CDC، تغييرات سيستم ايمني و فيزيولوژي بدن خانمها در دوران بارداري باعث افزايش خطر ابتلا به بيماريهاي تنفسي ويروسي از جمله کوويد ۱۹ ميشوند. باز هم بايد تأکيد کنيم که اطلاعات زيادي از ارتباط بارداري و ويروس کرونا جديد در دست نداريم. ولي انجمن متخصصين زنان و زايمان آمريکا (ACOG) بر اساس شواهد موجود از همهگيري کروناويروسهاي قبلي (يعني سارس و مرس)، ميگويد که خانمهاي بارداري نسبت به عموم مردم در خطر بيشتري هستند، هم از نظر ابتلا به بيماري حاد و از هم نظر مرگ و مير. انجمن متخصصين زنان و مامايي ايران نيز اين گفته را تأييد کرده است. در مورد ارتباط کرونا ويروس و بارداري نتايج پژوهش کوچکي در ژورنال لنست به چاپ رسيده که نتايجش را با هم مرور ميکنيم:در اين پژوهش ۹ خانم باردار مبتلا به کرونا ويروس جديد مورد مطالعه قرار گرفتند
تمام خانمها در شهر ووهان (کشور چين) زايمان کردند
هيچ کدام از خانمها به بيماري تنفسي حاد دچار نشدند، علايم متوسط و خفيفي داشتند و همهشان زنده ماندند
در مايع آمنيوتيک، بند ناف و شير هيچکدام از اين مادران اثري از ويروس کرونا يافت نشد.
نوزادان اين خانمها سالم بودند و هيچکدام به ويروس کرونا مبتلا نشدند
مشکل اساسي پژوهش بالا اين است که هر ۹ مادر در سه ماهه سوم بارداري قرار داشتند. براي همين اطلاعات کمي در مورد اثر کرونا ويروس روي سه ماهه اول و دوم بارداري داريم. سازمان بهداشت جهاني نيز در مورد اين موضوع گزارشي را در فوريه ۲۰۲۰ منتشر کرده که نقل آن خالي از لطف نيست:در اين گزارش ۱۴۷ خانم باردار بررسي شدند
ابتلا به بيماري در ۶۴ نفر تأييد شده بود. ۸۲ نفر مشکوک به کرونا بودند و ۱ نفر هيچ علامتي نداشت.
۸ درصد از خانمها دچار بيماري حاد تنفسي شدند و شرايط ۱ درصدشان بحراني شد
سازمان بهداشت جهاني اينگونه اعلام کرد:« برخلاف بيماري آنفولانزا H1N1، به نظر ميرسد که کرونا ويروس جديد در خانمهاي باردار بيماري حاد تنفسي ايجاد نميکند.»
اثر کرونا ويروس بر بارداري چيست؟
متأسفانه در حال حاضر اطلاعاتي در مورد تأثير کرونا ويروس جديد بر سقط جنين يا مرده زايي نداريم. سازمان CDC ميگويد که در مورد ساير کرونا ويروسها (سارس و مرس) شاهد سقط جنين بودهايم. نکتهي ديگري که بايد تأکيد کنيم اين است که پژوهشها و مطالعات انجام شده روي خانمهايي صورت گرفتهاند که در سه ماهه سوم بارداري بودند. با توجه به اينکه اطلاعات زيادي در اين باره نداريم، حتماً تمام تلاش خود را براي پيشگيري از بيماري انجام بدهيد.اثر ابتلا به کرونا بر جنين و نوزاد
ميدانيم که تب بالا در مادران باردار ميتواند باعث عوارض نوزادي و مشکلات مادرزادي شود. براساس گفتههاي CDC، ابتلا به بيماريهاي تنفسي مثل آنفولانزا ميتواند باعث عوارض نوزادي، مثل وزن کم هنگام تولد يا زايمان زودرس بشود. ساير ويروسهاي کرونا (SARS و MERS) نيز با زايمان زودرس و وزنگيري کم در ارتباط بودهاند. خبر خوب اين است که نوزادان به دنيا آمده از مادران مبتلا به کرونا ويروس از مشکلات مادرزادي و رشدي رنج نميبردند و از اين نظر سالم بودند. البته همانطور که بارها گفتيم، اطلاعاتي که در دست داريم در مورد مادراني است که در ماههاي پاياني بارداري به بيماري کرونا ويروس جديد دچار شدهاند. آيا جنين در دوران بارداري به کرونا ويروس مبتلا ميشود؟
مادران بارداري که تست ابتلايشان به ويروس کرونا مثبت شده، ممکن است نگران اين باشند که بيماري را از طريق رحم به جنين خود منتقل کنند. براي پاسخ به اين سؤال شواهد خيلي کمي وجود دارند ولي متخصصان ميگويند که به احتمال زياد ويروس کرونا به اين سادگيها نميتواند در زمان بارداري به جنين منتقل شود. با توجه به آمار اعلام شده از سوي CDC، تا به امروز هيچ نوزاد مبتلا به ويروسي کرونا از مادر مبتلا متولد نشده است. همچنين اين سازمان اعلام کرده که آثاري از ويروس کرونا در مايع آمنيوتيک مادران مبتلا به کوويد ۱۹ پيدا نکرده است. مراقبتهاي بهداشتي براي خانمهاي باردار به عنوان يک قانون کلي، خانمهاي باردار بايد بيشتر از بقيه مراقبت خودشان باشند و تمام تلاش خود را براي بيمار نشدن بکنند. چون خطرات بيمار شدن براي خودشان بيشتر است و همچنين ميتواند سلامتي يا جان کودک در حال رشدشان را نيز تهديد کند. نکتهي ديگر اين است که هنوز نميدانيم ويروس کرونا چه اثر بر بارداري دارد. پس به همهي خانمهاي باردار توصيه ميشود که براي محافظت از خودشان در برابر ويروس کرونا کاملاً هوشيار و ثابت قدم باشند. همچنين در صورت بروز هرگونه علائم به سرعت به پزشک مراجعه کنند که ميتوانند از سايتهاي رزرو نوبت آنلاين از جمله داکتاپ(doctop.com) براي کاهش رفت و آمد استفاده کنند. با وجود اينکه شواهد فعلي نشان ميدهد خانمهاي باردار با احتمال کمتري دچار بيماري حاد تنفسي ناشي از کرونا ميشوند، بيماري را به جنين خود منتقل نميکنند و بيماري کرونا باعث عوارض نوزادي و بيماريهاي مادرزادي نميشود، بازهم تمام متخصصين و سازمانهاي نظارتي توصيه ميکنند که خانمهاي باردار تمامي مراقبتهاي لازم براي پيشگيري از ابتلا به کرونا ويروس را انجام دهند. توصيههاي اصلي ما به خانمهاي باردار براي پيشگيري از ابتلا به کرونا ويروس موارد زير است:تا حد ممکن از خانه بيرون نرويد و پذيراي مهمانان نيز نباشيد. قطعاً در دوران سختي هستيد و به کمک نياز داريد، ولي شرايط قرنطينه خانگي را تا حد امکان رعايت کنيد.
از افراد بيمار دوري کنيد. از همسر خود نيز بخواهيد که از افراد بيمار و شرايط پرخطر (high risk) دوري کند.
به دفعات زياد در طول روز دستان خود را با آب و صابون بشوييد. حداقل به مدت ۲۰ ثانيه بايد براي شستن دستها صرف کنيد. اگر آب و صابون در دسترس نبود، از ضدعفوني کنندههاي الکلي استفاده کنيد که حداقل حاوي ۶۰٪ اتانول يا ايزوپروپيل الکل باشد.
در مکانهاي عمومي ماسک بزنيد.
به اندازهي کافي بخوابيد. غذاهاي سالم بخوريد و از يک رژيم غذايي مناسب پيروي کنيد. اين دو در تقويت سيستم ايمني نقش به سزايي دارند.
حواستان به برنامهي واکسيناسيون باشد. حتماً واکسنهاي ضروري مثل آنفولانزا را طبق دستور پزشکتان بزنيد.
در دوران بارداري از مصرف خودسرانهي مکملهايي مانند ويتامين D يا زينک، که گفته ميشود براي پيشگيري از کرونا ويروس موثرند، به شدت خودداري کنيد. حتماً پيش از مصرف هرگونه مکمل و دارو با پزشک متخصص زنان و زايمان مشورت کنيد.
مقاله بالا به بررسي تأثير ويروس کرونا بر بارداري و زنان باردار پرداختهاست و سعي دارد به بخشي از سوالات افراد درگير با اين موضوع پاسخ دهد تا بتواند کمي از نگرانيهاي اقار مختلف جامعه بکاهد. همانطور که گفته شد زنان باردار به دليل کاهش ضعف در سيستم ايمني نسبت به ديگر افراد جامعه براي ابتلا به ويروس کرونا مستعدتر هستند. همين موضوع اهميت مراقبت اين افراد در مقابل اين ويروس را چند برابر ميکند. در نهايت اطلاعات دقيقي در مورد انتقال ويروس از مادر بيمار به جنين وجود ندارد و تا کنون گزارشي در اين مورد ثبت نشدهاست.