چرا خبره ترین روانشناسان مشورت با فرزند را توصیه می کنند؟!
خراسان/ آن چه بايد درباره ضرورت مشورت با فرزند، تاثيراتش بر رشد شخصيتي او و اصول اجراي آن بر اساس سن فرزندتان بدانيد
پدر و مادرها، الگوي فرزندان شان هستند و مشورت کردن يکي از بهترين شيوه هاي تربيتي است و اگر والدين به آينده فرزندشان اهميت مي‌دهند، بايد آن را به صورت عملي، آموزش دهند. مشورت با فرزندان در شکل ابتدايي و در مقدماتي‌ترين مراحل خود از زماني آغاز مي‌شود که شما به کودک‌تان اجازه مي‌دهيد درباره بخشي از امور خود اظهار نظر کند. نمي‌توان محدوده سني دقيق و قطعي براي شروع اين مرحله در نظر گرفت زيرا فرزندان به فراخور جنسيت، ميزان رشد هوش اجتماعي و رشد شناختي، قابليت‌هاي متفاوتي دارند بنابراين ممکن است کودکي در سه سالگي بتواند بين چند گزينه، کفش مناسب با فصل و موقعيت قرار گرفته در آن را انتخاب کند ولي کودکي ديگر در همان سن حتي از انتخاب يک اسباب‌بازي مناسب براي خودش عاجز باشد. با اين حال و در ادامه، نکاتي در همين باره مطرح خواهد شد.
ديدگاه‌تان به مشورت را اصلاح کنيد
در قدم اول بايد بدانيم زماني که صحبت از مشورت کردن به ميان مي‌آيد، مقصودمان صرفا کمک گرفتن از يک فرد براي حل مشکل يا مسئله‌اي که خودمان به هر دليلي از تصميم‌گيري درست درباره آن عاجزيم، نيست. در فرهنگ‌هاي علوم رفتاري، مشورت کردن به اين ترتيب تعريف مي‌شود: «استفاده از نظرات و زاويه ديد افراد درباره موضوعي که قصد انجام کاري براي آن را داريم.» حال اين بحث و بررسي، به طور قطع و الزاما به حل مسئله منجر نمي‌شود. گاهي اين بحث و بررسي به فرد کمک مي کند تا ابعاد مسئله خود را از دريچه نگاه فرد يا افراد ديگري ببيند و در نتيجه در مقام تصميم‌گير اصلي که عواقب تصميم‌هايش متوجه خود اوست، بهترين عملکرد را از خود بروز دهد. حال که با نگاه ديگري با مقوله مشورت آشنا شديد، مي توانيد با ديد منطقي‌تري به ابعاد و روش‌هاي مشورت با فرزندان توجه کنيد.
اصول مشورت با فرزند قبل از سن بلوغ
در نظرخواهي از کودکان پيش از سن بلوغ، نکاتي را بايد مدنظر قرار داد که در ادامه مطرح مي شود.
سن کودک، شرايط و تجربيات گذشته کودک خود را بشناسيد و بعد از او نظرخواهي کنيد.
هرگز در موضوعي که امکان انعطاف در صلاحديد خودتان نيست، از کودک نظر خواهي نکنيد. به سخن ساده‌تر، تنها زماني از کودک نظر بخواهيد که حتما بتوانيد نظرش را اجرايي کنيد.
اگر فکر مي‌کنيد در يک نظرخواهي ممکن است بين چند گزينه با ويژگي‌ها و خصوصيات بسيار متنوع و پراکنده، کودک‌تان گيج شود و در نهايت انتخاب درستي انجام ندهد، خودتان پيش از نظرخواهي گزينه‌هاي اضافي را حذف کنيد و دو يا سه گزينه را که به طور قطع همگي براي کودک مناسب هستند، در برابر کودک قرار دهيد. سپس از او بخواهيد از بين اين گزينه‌ها هر کدام را که دوست دارد، انتخاب کند.
روش‌هاي استدلال کردن براي نتيجه‌گيري درست را به کودک ياد بدهيد. به طور مثال براي انتخاب کفش مناسب به کودک بگوييد: «اين دو کفش، هر دو کفش‌هاي خوبي هستند و از نظر جنس، قيمت و کيفيت وضعيت يکساني دارند اما اگر قصد خريد کفش براي استفاده در پارک يا تفريح را داري، اين کفش که رنگ تيره تري دارد و ديرتر کثيف مي‌شود، کفش بهتري است و کفش داراي رنگ روشن‌تر براي استفاده در مهماني‌ها مناسب‌تر است. حالا خودت تصميم بگير کدام کفش براي تو بهتر است.»
اگر کودک انتخاب خود را انجام داد و در نهايت مشکلي پيش آمد، پشت او را خالي نکنيد و او را به دليل انتخابش، سرزنش نکنيد. ماندن پاي انتخاب‌هايش و پذيرفتن عواقب تلخ و شيرين آن‌ها را به او ياد بدهيد تا در آينده بتواند با ديد عميق‌تر و دقيق‌تري انتخاب کند. از طرفي، نگران شکست در اين نظرخواهي نخواهد بود و مي‌داند که شما باز هم به او فرصت انتخاب و نظرخواهي مي‌دهيد.
اصول مشورت با فرزند بعد از سن بلوغ
نظرخواهي و مشورت به ويژه با فرزند در آستانه سن بلوغ يا بعد از آن، با شروع تغييرات در ساختار فکري و اجتماعي فرزند شکل ديگري به خود مي‌گيرد. کودکي که تا ديروز نظرخواهي درباره مسائل شخصي‌اش به او عزت نفس و حس ارزشمندي مي‌داد، حال اين اختيار عمل را حق خود مي‌داند و به دنبال اثبات خويشتن در موقعيت‌هاي بهتر و حساس‌تر خانواده است. بنابراين وقت آن رسيده است که از فرزندتان در مسائل مهم‌تر مشورت بگيريد. نکاتي که در ادامه مطرح مي‌شود، در رسيدن به نتيجه مطلوب شما را ياري خواهد کرد.
همانند مرحله قبل، پيش از ورود به مقوله مشورت در امور با فرزندتان، قابليت‌ها، توانايي‌ها، مهارت‌ها و استعدادهاي او را بشناسيد. مشورت گرفتن در حوزه‌اي که نوجوان در آن مهارت يا اطلاعات کافي ندارد، تاثير عکس دارد و شما را به نتيجه مطلوب که همان رشد و تعالي شخصيت فرزندان است، نمي‌رساند.
اگر نياز است، پيش از شروع مشورت با فرزندتان، ابتدا از همسرتان کمک بخواهيد و به قول خودماني اش حرف‌هايتان را يکي کنيد و موضوع را تا جايي که امکان دارد، خودتان حل و فصل و در ابعاد کوچک‌تر درباره آن با فرزندتان مشورت کنيد. به اين ترتيب هم والد مقتدري هستيد و هم بار سنگيني را روي دوش فرزندتان نمي‌گذاريد.
به فرزندتان بياموزيد که در اين مرحله، نظرخواهي از او به منزله اجراي تمام و کمال نظر و خواسته او براي حل مسئله پيش رو نيست. به تعريف ديگر به او ياد بدهيد که قرار است مسئله را مانند شما بررسي و درباره آن اظهار نظر کند و راه‌حل‌هاي پيشنهادي خود را بدهد. در واقع او هنوز در جايگاهي نيست که براي امور خانواده تصميم‌گيري کند اما مي‌تواند شما را در امور تصميم‌گيري همراهي کند.
بازخوردهاي شما به شيوه حل مسئله و اظهارات فرزندتان درباره مسئله مورد مشورت، بر اعتماد به نفس و مهارت‌هاي فردي فرزندتان تأثير فوق العاده‌اي خواهد گذاشت. اگر پيشنهادها و راهکارهايي مناسب و قابل تأمل ارائه مي‌دهد، وي را تشويق کنيد و اگر موضوع را به درستي متوجه نشده يا راهکارهايش عملي نيست، با ادبيات مناسب او را قانع کنيد که نمي‌توانيد به راهکارهايش فکر کنيد.
نويسنده : زهرا غنمي | کارشناس‌ارشد علوم‌تربيتي
خبرهای بیشتر درباره ی
۰ نفر در مورد این مطلب نظر داده اند
برای ارسال نظر لطفا از طریق اپلیکیشن آخرین خبر اقدام فرمایید
