پیشگیری از فرسودگی خانوادگی در دوران شیوع کرونا

چطور

بروزرسانی 1399/06/27 - 13:40

پیشگیری از فرسودگی خانوادگی در دوران شیوع کرونا

چطور/ بعد از چند ماه در خانه ماندن به‌دليل همه‌گيري ويروس کرونا، خيلي از خانواده‌ها به‌خاطر وقت‌گذراندن بيش ‌از ‌اندازه باهم، دچار فرسودگي و مشکلاتي مي‌شوند. شايد خيلي از افراد شغلشان را از دست داده باشند يا مجبور باشند به صورت دورکاري و در خانه کار کنند، خيلي از بچه‌ها مدرسه نمي‌روند و زن و شوهر و فرزندان ۲۴ساعته پيش هم هستند. در اين مقاله، مي‌خواهيم ببينيم چطور مي‌توانيم در دوران کرونا، از فرسودگي خانوادگي پيشگيري کنيم.

فرسودگي خانوادگي چيست؟
از کجا مي‌توانيم بفهميم که دچار فرسودگي خانوادگي شده‌ايم؟ دکتر پاوان مادان (Pavan Madan)، روان‌شناس کودکان مي‌گويد که براي پاسخ به اين پرسش، بايد به‌دنبال سه نشانه بگرديد:
احساس خستگي مفرط روحي يا جسمي؛
ناتواني در انجام کارهاي معمول؛

زود کلافه‌شدن.
اينها علائمي هستند که در حال حاضر، شايد افراد زيادي آنها را تجربه کنند. با اينکه همه خانه هستند و به‌ نظر مي‌رسد وقت کافي دارند، اما خستگي مفرط تبديل به پديده‌اي رايج شده است.

درواقع دکتر مادان مي‌گويد: «با اينکه داده‌هاي شفافي نداريم، نظرسنجي‌اي که در سال ۲۰۱۸ در آمريکا انجام شد، نشان مي‌‌دهد که نيمي از والدين دچار فرسودگي هستند و اين مشکل قبل از همه‌گيري کرونا وجود داشته است.»
باتوجه‌به اينکه اين روزها خانواده‌ها بيشتر باهم وقت مي‌گذرانند، منطقي است که اين ميزان از فرسودگي، به‌خصوص براي تک‌والد‌ها، افزايش يافته باشد.

فشار بيشتر بر تک‌والدها
براي تک‌والدهايي که کار مي‌کنند و حالا ديگر کمک‌‌هايي را دريافت نمي‌کنند که معمولا براي مراقبت از فرزندان داشتند، اين همه‌گيري باعث شده است که وقت کمتري براي خودشان داشته باشند.
پرياري کونلون (Prairie Conlon)، کارشناس سلامت روان و مدير کلينيک سرتاپت مي‌گويد: «در خانواده‌هاي دووالدي، تقسيم کارها باعث مي‌شود که کمي بار کاري پدر و مادر کمتر شود، اما در خانواده‌هاي تک‌والدي، يک نفر بايد همه بارها را به‌تنهايي به دوش بکشد. اين موضوع مسلما باعث مي‌شود که فرسودگي سريع‌تر اتفاق بيفتد. يکي از اولين نشانه‌هاي فرسودگي کمترشدن صبر و تحمل است. اگر احساس کرديد که کمتر حوصله فرزندانتان يا انجام کارهاي خانه را داريد، به احتمال زياد دچار فرسودگي شده‌ايد.»
او همچنين مي‌گويد که عوامل ديگري هم مي‌توانند در فرسودگي خانوادگي نقش داشته باشند، عواملي مانند مشکلات کاري. همچنين اينکه بقيه اعضاي خانواده چطور با در خانه‌ماندن کنار مي‌آيند هم در اين موضوع تأثيرگذار است.

فرسودگي خانوادگي و روابط عاشقانه

قرنطينه خانگي بيش از همه مي‌تواند بر روابط عاطفي زوج‌ها اثر بگذارد. نظرسنجي‌اي که به‌تازگي در مقاله‌اي در فوربز منتشر شد، نشان مي‌دهد که فقط ۱۸ درصد از شرکت‌کننده‌ها بعد از شروع همه‌گيري کرونا، از روابط عاشقانه‌شان راضي بوده‌اند. در چين، به‌محض بازگشايي دفترهاي ازدواج، تعداد بي‌سابقه‌اي درخواست‌ طلاق ثبت شد.
وقتي در رابطه، يکي از دو طرف احساس فرسودگي کند، ديگري مي‌تواند به او کمک کند، اما وقتي هر دو دچار فرسودگي بشوند، به‌سختي مي‌توانند باهم ارتباط برقرار کنند و حال همديگر را بهتر کنند. تأثير اين فرسودگي بر ازدواج و روابط عاشقانه بخشي از آسيب‌هاي جانبي ويروس کرونا است.

با اين کتاب‌ها ازدواج‌تان را نجات دهيد
در دوره‌هايي که استرس زياد است، شايد باهم در خانه‌ماندن فکر خيلي خوبي نباشد؛ زيرا در چنين شرايطي، فرد گاهي نياز دارد تنها باشد تا بتواند ذهنش را آرام کند و انرژي لازم براي ترميم ازدواج را به دست بياورد.

آيا کودکان نيز دچار فرسودگي مي‌شوند؟
فقط بزرگ‌سالان، والدين و زوج‌ها نيستند که از در خانه‌ماندن آسيب مي‌بينند. فرسودگي در کودکان اغلب خود را به‌شکل اضطراب، تحريک‌پذيرشدن، عملکرد تحصيلي ضعيف يا جداشدن از هم‌سن‌وسالان و نداشتن علاقه به بازي نشان مي‌دهد.
نظرسنجي‌اي که به‌تازگي در ايتاليا انجام شده است، نشان مي‌دهد که قرنطينه بر روحيه و سلامت روان کودکان اثر گذاشته و باعث شده است مضطرب‌تر و عصبي‌تر شوند و مشکلات خواب پيدا کنند. خيلي از آنها هم ازنظر رشدي تحليل رفته‌اند.

شايد نوجوانان در مقايسه با کودکان، بيشتر دچار فرسودگي مي‌شوند؛ زيرا عملکرد تحصيلي و رابطه با هم‌سن‌وسالان براي آنها مهم‌تر و احتمال درگيري آنها با والدين بيشتر است.

چطور مي‌توانيم اثر فرسودگي را در خانواده کم کنيم؟
فقط به‌خاطر اينکه خيلي از افراد دچار فرسودگي خانوادگي مي‌شوند، دليل نمي‌شود که نتوانيم کمکي براي رفع اين مشکل انجام دهيم. دکتر مادان معتقد است که با ايجاد تعادلي بهتر بين زمان‌هايي که به خانواده اختصاص مي‌دهيم با زماني که به خودمان اختصاص مي‌دهيم، مي‌توانيم از فرسودگي پيشگيري کنيم.
او توصيه مي‌کند که والدين در مواجهه با کودکاني که به‌خاطر قرنطينه دچار فرسودگي شده‌اند، بهتر است از تشويق و تقويت مثبت استفاده کنند نه تنبيه. داشتن برنامه‌اي منظم براي خواب، غذاخوردن و مطالعه و کتابخواني مي‌تواند به کودکان کمک کند تا خود را براي فعاليت‌هاي روزانه آماده کنند و از مشاجره بپرهيزند.

والدين چطور مي‌توانند احساس فرسودگي‌شان را مديريت کنند؟
پدر و مادرها بايد از روش‌هاي مديريت استرس در خانه و محل کار استفاده و تلاش کنند تا تعادل بهتري بين کار و زندگي ايجاد کنند.
زن و شوهرها با تقسيم وظايف مي‌توانند به هم کمک کنند تا بار زندگي‌شان کمتر شود و بتوانند وقت بيشتري براي خود داشته باشند و گاه‌به‌گاهي بتوانند از مسئوليت خانه و زندگي فاصله بگيرند.
کونلون پيشنهاد مي‌دهد که بهتر است بعضي‌اوقات، با همسرتان به پياده روي برويد يا از او بخواهيد که کمي از مسئوليت‌هاي شما را به عهده بگيرد تا بتوانيد ساعتي در آرامش کتاب بخوانيد يا به موسيقي گوش کنيد. او مي‌گويد که داشتن چنين فرصت‌هايي، هرچند هم که کوتاه باشند، مي‌تواند تأثير زيادي در سلامت روحي زوج‌ها داشته باشد. درمورد کودکان هم سعي کنيد فعاليت‌هاي متنوع در برنامه‌شان قرار دهيد؛ مثلا آنها را براي دوچرخه سواري يا پارک بيرون ببريد.

چه زماني بايد کمک بخواهيم؟
بايد به اين نکته توجه داشته باشيم که کمي احساس خستگي و کلافگي کردن با مداوم عصبي‌بودن تفاوت دارد. اگر علائم فرسودگي جدي هستند، حتما از مشاور کمک بخواهيد. داشتن مشاور فردي يا خانوادگي در چنين دوراني، مي‌تواند بسيار مفيد باشد.

ليست چند کتاب مفيد خوددرماني فرسودگي
دکتر مادان مي‌گويد: «فرزندپروري کار آساني نيست، به‌خصوص زماني که فرسودگي ناشي از کرونا نيز به والدين و فرزندان فشار بياورد. من به والدين توصيه مي‌کنم مراقب خودشان باشند؛ نه‌تنها به‌خاطر خودشان، بلکه به‌خاطر سلامت روحي فرزندانشان و براي اينکه بتوانند الگوي خوبي براي آنها باشند.»
مهم‌ترين کار اين است که مراقب خودتان باشيد؛ زيرا خانواده‌تان اين روزها بيشتر از هميشه به شما نياز دارد. فعاليت‌هايي انجام دهيد که حالتان را بهتر مي‌کند؛ فعاليت‌هاي ساده‌ و بي‌خطري مانند کتاب‌خواندن، فيلم‌ديدن، گوش‌دادن به موسيقي، صحبت‌کردن تلفني با دوستان و پرورش گل و‌ گياه مي‌توانند مفيد باشند.
به‌هر‌حال، انسان‌ها متفاوت هستند و راه‌هاي زيادي براي خوب‌کردن حال خودمان و ديگران وجود دارند. شما چطور؟ آيا شما هم دچار خستگي مفرط و فرسودگي شده‌ايد؟ چطور در اين روزهاي سخت، حال خودتان و خانواده‌تان را بهتر مي‌کنيد؟ هميشه شنيدن نظرات شما براي ما و خوانندگان ديگر مفيد و ارزشمند است.