بهترین مکان برای نگهداری گل و گیاه در خانه کجاست؟

در اين ميان، در بسياري از طراحي‌هاي داخلي چه در فضاي منزل و چه در محيط کار، جايي هم براي گل و گياه درنظر گرفته مي‌شود. در اين‌گونه طراحي‌ها گل و گياه بيشتر به‌عنوان عنصر تزئيني و زيبايي‌بخش به‌حساب مي‌آيد و گاهي هم حتي نقش يک عنصر پرکننده فضاي خالي را بازي مي‌کند. اما بسياري از طراحي‌هاي داخلي، حلقه مفقوده مهمي دارند و آن، اين است که در اين طراحي‌ها نياز‌هاي گل و گياه به عنوان يک موجود زنده درنظر گرفته نمي‌شود؛ گياهان زبان ندارند تا نيازشان را اعلام کنند و مثلا بگويند که ما نور مي‌خواهيم يا به سايه احتياج داريم.

همچنين هيچ‌وقت از زبان آن‌ها نمي‌شنويم که تشنه‌ايم يا آب اضافي به ما ندهيد، برگ‌هايمان را تميز کنيد، دلمان رطوبت مي‌خواهد يا لطفا کمي در و پنجره را باز بگذاريد. زيرا آن‌ها اصلا زباني ندارند که اين صحبت‌ها را بيان کنند و اين ما هستيم که بايد نياز گل‌ها و گياهان خود را بدانيم و به بهترين نحو برآورده‌شان کنيم. ازجمله ابتدايي‌ترين نياز‌هاي گل‌ها و گياهان هم انتخاب مکان مناسب براي نگهداري از آنهاست.

بهترين مکان براي نگهداري از گل‌ها و گياهان نقطه‌اي است که در آن بتوان شرايط نوري، دمايي و رطوبتي را مهيا ساخت و هر آنچه را گياه به آن نيازمند است، برايش فراهم کرد تا در شرايطي نزديک به زيستگاه طبيعي خود رشد کند. البته ممکن است ما نتوانيم اين شرايط را تمام و کمال پياده کنيم، اما همواره مي‌توانيم تا حدودي آن را شبيه‌سازي کنيم.

قدم اول: نور
همه گياهان کره زمين چه آن‌هايي که جنگلي هستند، چه گل‌ها و گياهان فضا‌هاي سبز و باغچه‌ها و چه گياهان خانگي، همگي خصلت مشترکي دارند و آن نياز داشتن به نور است. البته شايد شنيده باشيد که «برخي گياهان در تاريکي رشد مي‌کنند»، اما بهتر است بيشتر اين شنيده‌ها را باور نکنيد. زيرا اگر نگوييم تمام گياهان، بخش عمده‌اي از آن‌ها براي رشد نياز به نور دارند، حتي اگر شده نور کم يا مصنوعي؛ چون تا نور مورد نياز گياه تامين نشده باشد، خبري از فتوسنتز و توليد کلروفيل و سبزينگي و در نتيجه رشد گياه نيست. پس هنگام خريد يک گياه براي محيط داخلي خانه يا محل کار، بايد در درجه اول با نياز نوري آن گياه آشنا شويم تا ببينيم اصلا مي‌توانيم اين نياز‌ها را برآورده کنيم يا نه؟

چند نکته:
براي يافتن مکان مناسب براي قرار دادن گل‌ها و گياهان خانگي از خود اين سؤالات را بپرسيد؛ کدام قسمت خانه به‌طور طبيعي بيشترين ميزان نور را دريافت مي‌کند؟ يا پنجره‌ها در کدام جهت جغرافيايي قرار گرفته است؟ جواب دادن به اين سؤالات مي‌تواند راهنماي خوبي براي خريد گل متناسب با محل کار يا زندگي شما باشد.

شما به‌خصوص اگر مستأجر باشيد، نمي‌توانيد معماري خانه خود را تغيير دهيد، بنابراين در اين شرايط، بهتر است گلي را بخريد که با شرايط خانه‌تان سازگار باشد.

همه گياهان به يک اندازه نورپسند نيستند؛ يعني بعضي از آن‌ها بايد در تمام طول روز در معرض نور خورشيد باشند و بعضي ديگر به نور کمتري احتياج دارند و اصطلاحا سايه‌دوست هستند.

بيشتر گل‌ها و گياهان را مي‌توان نزديک پنجره‌هاي جنوبي، شرقي و غربي نگهداري کرد. اما پنجره‌هاي شمالي به علت برخورداري از نور ملايم‌تر مختص گياهاني است که نياز نوري کمتري داشته باشند. گل ياس يا سرخس از‌جمله اين گياهان هستند.

حتي درباره گياهان نوردوست هم رعايت اين نکته ضروري است که بعضي‌هايشان را بايد از نور مستقيم پنجره فاصله داد، چون نور مستقيم باعث سوختگي برگ‌هايشان مي‌شود و به همين خاطر، اين گياهان از نور مستقيم گريزانند.

معمولا فاصله يک تا دو متري از پنجره‌هاي جنوبي، مکان مناسبي براي نگهداري گل و گياهان آپارتماني است.

پنجره‌هاي شرقي و غربي حد وسط پنجره‌هاي جنوبي و شمالي‌اند؛ يعني نه آن‌قدر پرنور است که برگ‌ها را بسوزاند و نه آن‌قدر کم‌نور که براي سايه‌دوست‌ها مناسب باشد. کاکتوس‌ها از جمله گياهاني هستند که بهتر است از آن‌ها در نزديکي اين پنجره‌ها نگهداري کنيم.

راه‌پله‌ها مي‌توانند مکان مناسبي براي نگهداري از گياهان سايه‌دوست باشند.

به گياهان سايه‌دوست خيلي آب ندهيد، چون به علت وجود نور کمتر در مکان نگهداري اين گياهان، شدت تبخير آب از روي خاک آن‌ها نيز کمتر است؛ بنابراين گياهان سايه‌دوست ديرتر تشنه مي‌شوند، اما آب‌ماندگي ممکن است به ريشه‌هايشان آسيب بزند.

مکان مناسب براي گياهاني که زادگاهشان مناطق کوهستاني يا جنگل‌هاي استوايي است، گوشه‌هاي اتاق‌هاست، چراکه اين گياهان به نور ملايمي احتياج دارند؛ بنابراين اگر به طور مثال، گياه پيچک را در گوشه اتاق قرار داديد، مراقب باشيد از پنجره‌ها نور ملايمي به آن برسد.

بالکن و تراس مکان مناسبي براي گياهان نوردوست و گرمادوست است. همچنين مي‌توانيد گياهاني را که به تابش مستقيم نور خورشيد حساس نيستند در اين مکان‌ها نگهداري کنيد.

در زمستان که شدت تابش نور کمتر است، ممکن است مجبور شويد گياه را به منبع نور نزديک کنيد و هر از گاهي گياهان خود را بچرخانيد تا به طور يکنواخت رشد کنند.

ممکن است شما به يک نوع گل نوردوست علاقه زيادي داشته باشيد، اما خانه‌تان تاريک باشد. در اين صورت، اگر حتما مي‌خواهيد از آن گل نگهداري کنيد، پيشنهاد ايده‌آل براي شما قرار دادن منبع نور مصنوعي مثل ترکيب نور‌هاي کم‌مصرف زرد و سفيد در فاصله دو تا سه متري گل‌هاست.

قدم دوم: دما
بين نور و دما رابطه تنگاتنگي وجود دارد و معمولا خانه‌هاي نورگيرتر گرم‌تر هستند. اصولا دماي ايده آل براي بيشتر گياهان آپارتماني بين ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتي‌گراد است. البته تقسيم بندي‌هاي زيادي براي نياز‌هاي دمايي گياهان وجود دارد، اما در مجموع مي‌توان آن‌ها را از نظر درجه حرارت مطلوب براي رشد به دو گروه کلي تقسيم بندي کرد:

۱- گياهان گرمادوست: اين گياهان در دماي ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتي‌گراد، بهترين رشد را دارند. البته اين به آن معني نيست که اين گياهان در دماي کمتر رشد نمي‌کنند، بلکه اينجا صحبت از دماي بهينه رشد است. البته براي نگهداري از برخي گياهان گرمادوست از جمله انواع ساکولنت‌ها بهتر است دماي خانه را در حدود ۲۰ درجه سانتي‌گراد ثابت نگه داريد.

۲- گياهان سرمادوست: اين گياهان دماي بين ۱۵‌تا ۲۰ درجه سانتي‌گراد را بيشتر مي‌پسندند و در هواي گرمتر ممکن است برگ‌هايشان زرد يا خشک شود. گل سيکلامن (نگون‌سار) از جمله گياهان سرمادوست‌است.

چند نکته:
نکته مهمي که درباره دما بايد يادآوري کرد، اين است که معمولا ما در فصل زمستان به فراهم کردن دماي مناسب براي رشد گياهان بيشتر توجه مي‌کنيم، اما در تابستان هم نبايد از مراقبت‌هاي لازم در اين زمينه براي نگهداري از گياهان غافل شد. از جمله اين مراقبت‌ها فراهم کردن شرايط تهويه مناسب است که بايد آن را براي گياهان فراهم کرد تا دچار گرمازدگي نشوند.

اگر در چيدمان خانه خود مکان خاصي را براي گل‌ها و گياهان در نظر گرفته‌ايد، دقت کنيد که اين محل نزديک وسايل گرمازا مثل شوفاژ يا بخاري نباشد تا گرماي مستقيم اين وسايل به گياهان شما آسيب نزند.

قدم سوم: رطوبت
معمولا وقتي وسايل گرمازا روشن باشد، هواي خانه خشک مي‌شود. به اين ترتيب، هر چه گل‌ها و گياهان به اين وسايل بيشتر نزديک باشند، نيازشان به دريافت رطوبت هم افزايش پيدا مي‌کند. براي مرطوب کردن هواي خانه هم مي‌توان روش‌هاي مختلفي را به کار برد. ساده‌ترين آن گذاشتن يک کتري يا کاسه آب کنار بخاري است. البته براي مراقبت بهتر از بعضي گياهان رطوبت‌دوست مي‌توان آب را روي برگ‌هايشان اسپري کرد.

چند نکته:
اگرتمام گلدان‌هايتان در يک گوشه از خانه متمرکز باشند، مي‌توان براي کاهش خشکي هواي خانه، ظرف آبي را بين گياهان قرار داد تا آب آن به تدريج بخار شود و هوا را مرطوب کند.

قراردادن گلدان‌ها در نزديکي هم باعث افزايش رطوبت خانه مي‌شود؛ بخصوص وقتي گياهان را براساس نياز رطوبتي‌شان دسته‌بندي کنيم. در اين شرايط، هرچه گياهان يک دسته به هم نزديک‌تر باشند، بهتر است.

ميزان رطوبت قسمت‌هاي مختلف خانه باهم متفاوت است. اصولا حمام و آشپزخانه بيش از ساير نقاط خانه رطوبت دارد و مي‌تواند محل مناسبي براي نگهداري از گل‌هاي رطوبت‌پسند از جلمه سرخس باشد. راهرو‌ها هم معمولا خشک‌ترين هوا را دارند.

بعضي گل‌ها سازگاري بيشتري با هواي خشک دارند، مثل سانسوريا (شمشيري)، فيکوس و بيشتر نخل‌ها. اما يک اصل کلي را هميشه يادتان باشد و آن اين است که معمولا هرچه رطوبت اطراف يک گياه بيشتر باشد، شادابي و عمر آن بيشتر است.

دقت کنيد که رطوبت و آب مورد نياز گل دو مقوله جدا از هم هستند. رطوبت، هم شامل رطوبت خاک و محيط ريشه است و هم رطوبت هواي محيط. اگر رطوبت هوا کم باشد، گياه زودتر آب خود را از دست مي‌دهد و ريشه براي جايگزيني آن نياز بيشتري به جذب آب پيدا مي‌کند و خاک گلدان سريع‌تر خشک مي‌شود.

‌جريان زياد هوا چه سرد باشد و چه گرم، باعث کم‌شدن رطوبت هواي خانه مي‌شود؛ به‌خصوص در خانه‌هايي که با استفاده از پکيج گرم مي‌شوند، اين اتفاق احتمالا سريع‌تر رخ مي‌دهد.

شما به صورت تجربي مي‌توانيد متوجه ميزان رطوبت هواي خانه‌تان شويد؛ اما اگر نسبت به اين مساله حساسيت بالايي داريد، از رطوبت‌سنج استفاده کنيد. گياهان خانگي و آپارتماني به طور متوسط به ۴۰ تا ۶۰ درصد رطوبت نياز دارند. رطوبت کمتر يا بيشتر از اين مقدار هم باعث وارد‌شدن تنش به گياه مي‌شود.