تاثیر مشکلات اقتصادی بر خانواده

ستاره

بروزرسانی 1399/07/15 - 15:30

ستاره/ تاثير مشکلات اقتصادي بر خانواده از مسائل غيرقابل انکار در دنياي حال حاضر است. امروزه و با توجه به افزايش فشارهاي اقتصادي، اين موضوع ابعاد مختلفي از زندگي افراد را تحت تاثير خود قرار داده است و حتي براي کوتاه‌مدت نيز فشار رواني بسياري را به خانواده تحميل ‌مي‌کند. مشکلات اقتصادي در صورتي که براي طولاني مدت تداوم يابد با آسيب‌هاي بسياري همراه است و ممکن است باعث فروپاشي يک خانواده و اعتياد اعضاي آن نيز شود. در اين راستا لازم است تا با داشتن انتظارات واقع بينانه و مديريت صحيح، بتوانيم بر بسياري از اين مشکلات غلبه کنيم. همچنين بهره بردن از مشاوره خانواده به شما کمک مي‌کند تا مانع از تاثيرات نامطلوب مشکلات اقتصادي بر روابطتان با همسر و فرزندانتان شود. در ادامه به بررسي بيشتر پيامدها و راهکارهاي غلبه بر مشکلات اقتصادي در خانواده‌ها خواهيم پرداخت.

پيامدهاي وجود مشکلات اقتصادي در خانواده
از بين رفتن سلامت روان
مشکلات مالي در اولين قدم، فشار رواني بسياري را براي فرد به وجود مي‌آورد. مخارج و هزينه‌هايي که مي‌بايست در خانواده تأمين بشوند ولي به دليل مشکلات مالي امکان انجام دادن آن‌ها وجود ندارد و يا تأمين منابع مالي براي يک موضوع مهم تا يک سررسيد مشخص، مي‌تواند حجم فشار رواني را در اعضاي خانواده دوچندان کند.

ناتواني در تأمين برخي از نيازها يا خواسته‌ها، باعث احساس ناکامي و سرخوردگي در هر فرد شده و از طرفي سرپرست خانوار را نيز در وضعيت نامطلوبي قرار مي‌دهد. وي ممکن است احساس ناتواني يا ناکارآمدي داشته باشد و خود را بابت شرايط نامطلوب اطرافيان مسئول بداند.
وجود فشار رواني يا احساسات و افکار منفي ديگري مثل ناکامي و سرخوردگي باعث خواهد شد که سلامت روان اعضاي خانواده دچار مشکل شده و بيماري‌هايي نظير اضطراب، افسردگي و بيماري‌هاي روان-تني در خانواده افزايش پيدا کند.

از بين رفتن سلامت جسمي از پيامدهاي وجود مشکلات اقتصادي در خانواده
هزينه‌هاي سلامت در هر خانواده، بخشي از مخارج مالي هستند. تأمين مواد غذايي مناسب و سالم، انجام چکاپ‌هاي دوره‌اي، درمان بيماري‌هاي مختلف و... احتياج به اختصاص يافتن بخشي از منابع مالي دارد. مشکلات مالي مي‌تواند باعث بي‌توجهي به اين نيازها شده و سلامت جسمي اعضاي خانواده را دچار مشکل کند.
مشکلات جسماني به نوبه خود مي‌تواند خطر بيماري‌هاي رواني را افزايش دهد. احساس سرخوردگي و فشار رواني که از ناتواني در پيگيري مسائل مربوط به‌سلامت، نظير تهيه دارو ايجاد مي‌شود، مجدداً فرد را در معرض بيماري‌ها قرار مي‌دهد.

ارتباط ضعيف با فرزندان
مشکلات اقتصادي و فشارهاي رواني، والدين را در شرايطي قرار مي‌دهد که نمي‌توانند انرژي چنداني را براي فرزندان خود صرف کنند. حجم زيادي از انرژي رواني در اين والدين، به حل مشکلات اقتصادي و تأمين معاش اختصاص‌يافته و به همين خاطر آن‌ها نمي‌توانند انرژي زيادي را به صحبت کردن و تعامل با فرزندان اختصاص دهند. تحقيقات نشان مي‌دهند که ارتباط والدين با فرزندان، تأثير بسياري در رشد اجتماعي و اخلاقي آن‌ها دارد و درصورت فقدان ارتباط مناسب، اين جنبه از رشد در کودکان با مشکل مواجه مي‌شود.

از هم پاشيدن خانواده
ناتواني در تأمين معاش خانواده بسياري از اوقات زوجين را به اين نتيجه مي‌رساند که قادر به ادامه زندگي با يکديگر نيستند و بهتر است به ارتباطشان پايان دهند. بيش از آنکه اين تصميم به صورت توافقي گرفته شود، تبعات ثانويه مشکلات اقتصادي است که منجر به از هم پاشيدن خانواده مي‌شود. احساس شکست و ناکامي در خانم‌هايي که تصور مي‌کنند، مي‌توانستند موقعيت‌هاي بهتري براي ازدواج داشته باشند يا مرداني که باور دارند ضعف مديريت مالي در همسرشان باعث بروز مشکلات اقتصادي مي‌شود، مي‌تواند باعث بروز اختلاف و درگيري در محيط خانواده باشد.
علاوه بر احساس ناکامي، بر اساس تحقيقات صورت گرفته، استرس مي‌تواند باعث کاهش ظرفيت فرد و پرخاشگري باشد. اين موضوع مي‌تواند باعث ناسازگاري در روابط خانواده باشد، زيرا اعضاي خانواده‌اي که دچار مشکلات اقتصادي هستند، صبر و تحمل کمتري داشته و در برابر مشکلات به سرعت واکنش نشان مي‌دهند.

اعتياد از پيامدهاي وجود مشکلات اقتصادي در خانواده
در يک نظرسنجي، بسياري از خانم‌ها بيان کردند که بروز مشکلات اقتصادي در زندگي باعث شده تا همسرشان به مصرف سيگار يا ساير مواد مخدر روي بياورد و از اين طريق مشکلات مالي بيشتري را براي خانواده ايجاد کند.

راهکارهايي براي رهايي از مشکلات اقتصادي در خانواده
ازدواج‌هاي به موقع
ازدواج احتياج به پيش شرط‌هايي دارد که يکي از مهم‌ترين آن‌ها تمکن مالي است. داشتن يک منبع درآمد ثابت و توانمندي براي اداره يک زندگي اولين پيش شرط ازدواج براي هر زوجي مي‌باشد. مشکلات اقتصادي و آثار نامطلوب آن در خانواده، گاها به اين خاطر ايجاد مي‌شود که دختران و پسران پيش از رسيدن به اين پيش شرط‌ها، درصدد ازدواج برمي‌آيند؛ اما با شروع زندگي متوجه مي‌شوند که از عهده بسياري از مخارج برنمي‌آيند. تأمين مخارج زندگي توسط والدين يا دريافت کمک‌هاي مالي به‌صورت مداوم، نمي‌تواند راهکار مطلوبي براي حل مشکلات باشد؛ زيرا اين موضوع باعث ايجاد دخالت‌ها و مشکلات ديگري در جريان زندگي مي‌شود.
معمولاً توصيه مي‌شود که جوانان پيش از ازدواج، در ارتباط با اين مسائل به‌خوبي بينديشند و با کمک گرفتن از مشاوره‌هاي پيش از ازدواج، از آمادگي خود براي ازدواج با طرف مقابل مطمئن شوند.

فرزند آوري به‌موقع
تولد فرزند مي‌بايست در زماني صورت بگيرد که زوجين احساس مي‌کنند، به لحاظ مالي توانايي تأمين مخارج فرزند را دارند. در غير اين صورت مشکلات بسياري در محيط خانواده ايجاد مي‌شود.

حمايت از يکديگر
حمايت اعضاي خانواده از يکديگر، يکي از مهم‌ترين کارکردهاي خانواده مي‌باشد. درصورت بروز مشکلات مالي اعضاي خانواده بايد با کمک يکديگر به برطرف کردن اين مشکل اقدام کنند. همراهي و حمايت از يکديگر، به‌غيراز يافتن شغل و درآمد مي‌تواند به‌صورت مديريت هزينه‌ها، دوري از تجمل‌گرايي و جلوگيري از اسراف نيز صورت بگيرد.

مديريت بحران
مديريت کردن احساسات و تصميم‌گيري‌هاي عقلاني در شرايط بحران مالي، يک نياز اساسي در خانواده است. بيرون آمدن از مشکلات مالي علاوه بر اينکه نياز به دريافت مشاوره‌هاي اقتصادي دارد، احتياج به آموزش ديدن مديريت بحران و بررسي مسائل از جنبه روان‌شناختي، براي مديريت احساسات را نيز ايجاب مي‌کند.

کمک گرفتن از مشاور
با توجه به آنچه در زمينه پيامدهاي مشکلات اقتصادي براي خانواده در زمينه سلامت روان يا تربيت کودکان و همچنين فروپاشي خانواده گفته شد، توصيه مي‌شود در صورت توان، از يک مشاوره روانشناسي براي دريافت توصيه‌هايي در زمينه‌هاي بهداشت روان يا مديريت شرايط استفاده بشود.

سؤالات متداول
چطور مي‌توان مانع بروز پيامدهاي مشکلات اقتصادي خانواده در فرزندان شد؟
مشکلات مالي و فشار رواني ناشي از آن، باعث مي‌شود که والدين انرژي کافي براي رسيدگي به مسائل فرزندان را نداشته باشند و از اين طريق باعث ضعف در رشد اجتماعي فرزندان بشوند. همچنين مشکلات اقتصادي گاها باعث مي‌شود که فرزندان احساس کنند نمي‌توانند به خواسته‌هاي خود دست پيدا کنند و دچار احساس ناکامي و افسردگي شوند. بهتر است با يک متخصص در حوزه سلامت روان کودک مشورت کنيد.