شبکه های اجتماعی خطری به شدت مخرب در کمین نوجوانان امروزی

خراسان/ آيا شما به عنوان يک والد از اصول مديريت استفاده فرزندانتان از فضايمجازي و آسيبهاي مخرب تماشاي محتواهاي غيراخلاقي اطلاع داريد؟
دسترسي راحتتر به محتواهاي غيراخلاقي به کمک اينترنت و شبکههاي اجتماعي، آسيبهاي خاص خود را هم به دنبال آورده است. البته اين وضعيت مختص ايران نيست و به صورت عمومي در همه کشورهاي جهان، آسيبهاي مرتبط با استفاده از محتواي مستهجن و غيراخلاقي در سال هاي اخير افزايش محسوسي داشته است. از جمله اين آسيبها که اغلب افراد آگاهي بسيار اندکي در باره آن دارند، موضوع اعتياد به پورنوگرافي يا استفاده از محتواهاي مستهجن است. طبق بررسيها اغلب افرادي که درگير اين اعتياد ميشوند، از دوره نوجواني شروع به استفاده از چنين محتواهايي کردهاند. حالا سوال اين است که آيا شما به عنوان يک والد از اصول مديريت استفاده فرزندانتان از فضايمجازي و آسيبهاي به شدت مخرب اعتياد به تماشاي فيلمهاي غيراخلاقي اطلاع داريد؟ ماجراي حضور يک نوجوان در لايو يک چهره غير موجه اينستاگرامي اين دغدغه را بيشتر کرده است و لازم ديديم به سراغ اين موضوع برويم.
نشانههاي خطر را بشناسيم
نوجواناني که درگير استفاده از محتواهاي مستهجن ميشوند، اغلب الگوهاي رفتاري خاصي را از خود نشان ميدهند. برخي از الگوهاي رفتاري عبارت اند از: زندگي دوگانه و داشتن بخش مخفي در زندگي که طي آن فرد به محتواي غيراخلاقي دسترسي پيدا ميکند، تمايل به صرف وقت در انزوا؛ به عنوان مثال بيدار ماندن تا ديروقت و در تنهايي، انکار و عصبانيت وقتي که از او درباره چنين موضوعي سوال ميشود، افسردگي، تحريکپذيري و عصبانيت، کلام و رفتار با بار جنسي عيان، محافظت اغراقآميز از گوشي.هر چند نشان دادن يکي دو مورد از اين فهرست، نشانه قطعي از اين که فرزندتان سراغ چنين محتواهايي رفته، نيست اما ميتواند به شما هشدار بدهد.
به عنوان والد، چه کاري از دست ما بر ميآيد؟
موضوع محدود کردن دسترسيها يکي از مهمترين ابزارهايي است که تا پيش از اين به ويژه به والدين توصيه ميشد تا از آن استفاده کنند. اما واقعيت اين است که دسترسي به فيلترشکنهاي رايگان تاثير اين روش را کاهش داده است. بر اين اساس ميشود گفت توصيههاي ديگري که به والدين در اين زمينه ميشد، حالا اهميت بيشتري يافته اند.
رابطه عاطفي خود با فرزندتان را تقويت کنيد
به فرزندتان عشق و دلسوزي خودتان را نشان دهيد. زمانهايي را صرفا براي اين که با او همکلام شويد، در نظر بگيريد. در اين زمانها او را نصيحت نکنيد، بلکه فعاليتهاي محبوب او را با همديگر انجام دهيد. هر چه رابطه عاطفي شما قويتر باشد، احتمال اين که به وقت آموزش بتوانيد همراهي او را جلب کنيد، بيشتر مي شود.
آموزش مستقيم را جدي بگيريد
در باره عوارض تماشاي محتواي سخيف و مستهجن اطلاعات کسب کنيد و آن ها را در اختيار فرزندتان هم قرار دهيد. بحث شيء انگاشتن ديگران و به ويژه زنان در نتيجه تماشاي چنين محتواهايي را با فرزندتان به بحث بگذاريد. موضوع حساسيتزدايي در نتيجه تماشاي چنين محتواهايي را از ديدگاه علمي و تاثيري که بر مغز دارد براي او بيان کنيد.
حساب شده واکنش نشان دهيد
اگر متوجه شديد فرزندتان سراغ چنين محتواهايي رفته، بدون از کوره در رفتن واکنش نشان دهيد. واکنش شديد ميتواند او را به مخفيکاري بيشتر سوق دهد و راه گفت وگو را بين شما کامل ببندد. در اين صورت احتمال اين که بتوانيد به او کمک کنيد، کمتر خواهد شد.
سرگرمي را جدي بگيريد
نوجوانان بايد برنامه روزانه غني و متنوعي داشته باشند. هر چه نوجوان زمان آزاد بيشتري داشته باشد، احتمال انجام کارهاي خطرناک توسط او افزايش مييابد. منظور از برنامه متنوع و غني، کلاسهاي گرانقيمت بيرون يا سرگرميهاي پرهزينه نيست. اينترنت هر چند خطراتي چون در دسترس بودن محتواي غيراخلاقي را به همراه دارد اما در عين حال دسترسي به محتواهاي آموزشي در حوزههاي مختلف را هم براي ما فراهم کرده است. فرزندتان را تشويق کنيد تا مهارتي جديد را ياد بگيرد، کالا يا خدماتي را عرضه کند و خودتان مشتري اولش شويد تا براي فعاليت بيشتر تشويق شود.
به صورت کلي بيخيال روش فيلتر کردن نشويد
با اين که کارآمدي فيلتر و گذاشتن محدوديت اين روزها تا حدي کاهش يافته است اما به معناي آن نيست که نبايد به عنوان والد با چنين روشهايي آشنا باشيم. در اين زمينه بهتر است چند نکته را در نظر بگيريد؛ براي کودکان زير 13-12 سال گوشي شخصي تهيه نکنيد. گوشي، تبلت يا رايانهاي که فرزندتان در اين سنين استفاده ميکند نبايد فيلترشکن داشته باشد يا دست کم نبايد در دسترس او باشد. اگر فرزندتان گوشي شخصي دارد، هر چند وقت يک بار گوشي مورد استفاده فرزندتان را بررسي و در صورت داشتن فيلترشکن، از او درباره موارد استفاده آن سوال کنيد. در عين حال حجم اينترنت مورد استفاده فرزندتان را زير نظر داشته باشيد.
اعتيادي با تاثيراتي به شدت مخرب بر مغز
تا به اين جا مطالعات مشخص کردهاند دست کم دو بخش از مغز افرادي که اعتياد به تماشاي محتواي مستهجن دارند، کاهش حجم پيدا ميکند. تالاموس که در سامانه پاداش مغز و ادراک لذت نقش مهمي دارد، يکي از اين بخشهاست. بخش پيشاني مغز هم بخش ديگري است که در اين افراد ميتواند کاهش حجم پيدا کند. از آن جا که بخش پيشاني نقش مهمي در فرايند تصميمگيري ايفا مي کند و ارزيابي خطر در رفتارها را بر عهده دارد، ميتوان حدس زد که کاهش حجم آن چه تاثير منفي بر زندگي فرد و انتخابهاي او ميتواند داشته باشد. از طرفي در نتيجه تماشاي مکرر چنين محتواهايي تغييراتي هم در ميزان ترشح پيامرسانهاي مغزي اتفاق ميافتد. دوپامين يکي از معروفترين پيامرسانهاي مغزي است که در زمان تماشاي چنين محتواهايي در مغز ترشح ميشود. ميزان ترشح دوپامين در مغز در زمان تماشاي فيلمهاي غيراخلاقي بعد از مدتي کاهش مي يابد و در نتيجه فرد ديگر با فيلمهاي قبلي تحريک نميشود. پس فرد به ناچار براي تحريک شديدتر مغز سراغ فيلمهاي نامناسبتر ميرود.
نويسنده : نرگس عزيزي | کارشناسارشد مشاوره