تهدید تیغ جراحی بر سر نوجوان ها
خراسان/ نوجوانان تصور می کنند دیگران آن ها را دایم زیر نظر دارند برای همین مدام نگران ظاهر خود هستند
جراحی زیبایی زمانی به بزرگ سالان اختصاص داشت اما امروزه تمایل نوجوانان برای انجام انواع اعمال زیبایی افزایش یافته است. سازمان غذا و دارو به چند دلیل انجام برخی از جراحیهای زیبایی را برای نوجوانان تأیید نمیکند: ممکن است نوجوان ریسک این اعمال را واقعا درک نکردهباشد؛ بدن او هنوز رشد خود را کامل نکرده و از نظر روانشناختی، آمادگی کنارآمدن با پیامدهای جراحی را نداشتهباشد. با اینحال بسیاری از نوجوانان عملهای زیبایی را پاداشی برای بزرگ شدن خود درنظر میگیرند و بیصبرانه منتظرند پس از گذر از سنی خاص، عمل زیبایی مطلوب خود را انجام دهند. اگرچه درباره جراحیهای ضروری بازسازیکننده و ترمیمی بحثی نیست اما پدیدهای فرهنگی بهنام «جراحیهای اصلاحی» بر اندامهای گوناگون و در افراد فاقد بیماری و نقص جدی، سبب شده نتوانیم تشخیص دهیم یک «ظاهر طبیعی» چگونه است و مدام تلاش میکنیم ظاهرمان را برای رسیدن به استانداردهای لازم، تغییر دهیم. قبل از اقدام به هرگونه عمل جراحی، نکات زیر را درنظر بگیرید:
تماشاچی خیالی | افراد در 13 تا 19 سالگی به نحوه فکر کردن دیگران درباره خودشان بسیار اهمیت میدهند. نوجوانان غالباً تصور میکنند که دیگران آنها را زیر ذرهبین قرار دادهاند و همواره به آنها توجه میکنند. این موضوع سبب میشود مدام نگران ظاهر و عملکرد خود باشند. مفهوم تماشاچی خیالی، حساسیت نوجوانان نسبت به انتقادات دیگران و زیبایی ظاهری آنها را توجیه میکند. این شیوه تفکر گذراست و فرد پس از طی دوران نوجوانی، دیگر خود را همواره درمعرض توجه و قضاوت دیگران نمیبیند.
عزت نفس | عزت نفس در دوره نوجوانی و به ویژه هنگام تغییر مقطع تحصیلی، بهطور موقت کاهش مییابد. نوجوانان گاه احساس میکنند به هیچ جمعی تعلق ندارند یا به اندازه کافی دوستداشتنی نیستند. بسیار مهم است که مشخص شود آیا بهدلیل ضرورت، متقاضی عمل جراحی هستید یا برای برآورده کردن انتظارات دیگران، دوستداشتنی بهنظر آمدن، جذابیت برای جنس مخالف، پذیرش در گروه دوستان و جلب توجه و محبت دیگران.
تصور بدن | تصوری که فرد از بدن خود در ذهن دارد، «تصویر بدن» نام دارد. نوجوانان به بدن خود زیاد فکر میکنند، آن را با دیگران مقایسه میکنند و ممکن است تصویر بدن مثبتی نداشتهباشند. حالت افراطی این مسئله، اختلال «بدشکلپنداری» است که در آن فرد اشتغال ذهنی مفرطی درباره وجود نقصی خیالی یا اغراقشده در ظاهرش دارد و با وجود جراحیهای گوناگون، هرگز به رضایت دست نمییابد. تغییرات بلوغ سبب میشود تناسب اعضای بدن بههم بخورد. مثلا در دختران افزایش چربی شکمی درحالی اتفاق میافتد که هنوز رشد اندامها ی دیگر کامل نشدهاست و این موضوع سبب نارضایتی آنها از تناسب اندامشان میشود. برخی از اعضای بدن که ممکن است خیلی بزرگ یا کوچک بهنظر برسند، طی زمان و با رشد اندامهای دیگر ، متناسب میشوند. اغلب ما ممکن است دوست داشتهباشیم یکی، دو عضو از اعضای بدنمان ظاهر مطلوبتری داشتهباشند. این موضوع بخشی از خودآگاهی ما نسبت به تصویر بدنمان است اما ما همواره براساس این خودآگاهی دست به اقدام نمیزنیم. انجام اعمال جراحی پیش از اتمام رشد بدن، میتواند اثرات معکوسی بر زیبایی ما داشتهباشد.
خطای شناختی | آیا خطرات و عواقب جراحی را درنظر گرفتهاید یا در برآورد کردن آنها دچار خطای «دستکم گرفتن» شدهاید؟ شاید درباره وجود نقص در بدنتان دچار «فاجعهانگاری» شدهاید و احساس میکنید این موضوع برایتان پیامدهای بسیار نامطلوبی خواهد داشت. آیا دچار «تعمیم» شدهاید و فکر میکنید چون بینی زیبایی ندارید، کلا دوستداشتنی نیستید؟ خطاهای شناختی بر نحوه استدلال ما درباره موقعیتها اثر میگذارند و نهتنها ما را در تصمیمگیری دچار خطا میکنند، بلکه هیجانات و احساسات نامطلوبی هم بهوجود میآورند.
تصمیم مبتنیبر هیجان | هیجانات، نقش بسیار تعیینکنندهای در نحوه تفکر ما دارند. برای مثال افرادی که افسرده هستند، بسیار خود انتقادگر میشوند و عزت نفس آنها درمعرض خطر قرار میگیرد. برخی ممکن است ادراک تحریفشدهای راجع به بدن خود پیدا کنند یا فکر کنند که تغییر در ظاهر آنها میتواند مشکلاتشان را حل و احساسات نامطلوبشان را برطرف کند. در این موارد، کار کردن روی هیجانات به کمک یک روانشناس متخصص، بیشتر از عمل جراحی جواب میدهد. بسیاری از جراحان تا زمانیکه افسردگی یا دیگر مسائل روانی نوجوانان برطرف نشدهاست، به آنها اجازه جراحی نمیدهند.
نویسنده : انسیه برزویی| روان شناس بالینی