کودک 10 ساله خود را بهتر بشناسید
بيتوته/ کودک 10 ساله در انتهاي دوران کودکي و در آستانه نوجواني قرار دارد. کودک 10 ساله در هنگام گذر از اين مرحله دچار هيجانات و احساسات مختلف مي شود.
کودک 10 ساله چه ويژگي هايي دارد؟
کودک ۱۰ ساله شما اکنون در آستانه نوجواني به سر مي برد و در دهه دوم زندگي قرار دارد. کودک ۱۰ ساله شما براي عبور از اين مسير و رسيدن به بزرگسالي همچنان به شما احتياج دارد، رفتارهاي کودک ده ساله ممکن است بيشتر به بيست ساله ها شباهت داشته باشد و برخي از کودکان ۱۰ ساله تغييرات بلوغ را تجربه مي کنند.
روانشناسي کودک ۱۰ ساله براي جنسيت هاي دختر و پسر کمي متفاوت است چرا که دختران از لحاظ فيزيکي سرعت رشد بيشتري دارند و و زودتر به بلوغ مي رسند، بنابراين ممکن است حالات و رفتارهاي متفاوتي از پسران ده ساله داشته باشند.
گذار از جواني به نوجواني ميتواند حالاتي از قبيل هيجان، عدم اطمينان، ترس و حتي خجالت براي کودک ۱۰ ساله شما داشته باشد.
کودک ۱۰ ساله ديگر در انتهاي مسير کودکي قرار دارد و نقش شما در کمک به او براي عبور از از اين مسير و رسيدن به بزرگسالي بسيار ارزشمند است.
کودک ۱۰ ساله در طي گذار از اين مرحله رشد در معرض فشارهاي رواني گوناگون قرار مي گيرد و گاهي اين فشارهاي رواني به دليل شدت و تداوم سبب بروز اختلال رفتاري و رواني در او مي شود
عامل ديگري که در تغييرات خلق و خوي کودک ۱۰ ساله نقش دارد استرس است. استرس در کودک ۱۰ ساله امري طبيعي است زيرا کودک در اين سن تلاش مي کند با تمام تغييرات فيزيکي و تغييرات در زندگي اش روبرو شود .
احساس تيزهوشي در کودک ۱۰ ساله به حدي از کمال رسيده که مي توان آن را با يک جوان يا حداقل نوجوان مقايسه کرد. کودک اکنون مي تواند درس هاي دشوار مدرسه را پشت سر گذارد و با دوستان خود و ديگران ارتباطي سازگار داشته باشد.
کودک در اين سن مسئوليت پذيرتر مي شود و مي تواند کارهاي شخصي خودش را مانند تکاليف مدرسه، نظافت، کارهاي روزانه و حتي برخي از کارهاي ساده منزل را انجام دهد.
با وجود اينکه کودک شما در سن ۱۰ سالگي رشد يافته است، اما گاهي ممکن است رفتارهاي ناپخته از خود نشان دهد پس اگر کودک شما بخواهد که در مکان هاي عمومي او را بغل نکنيد ولي همچنان در خانه او را به آغوش بکشيد و ببوسيد، امري غير معمول و غير طبيعي نيست. فراموش نکنيد که ده سالگي زماني براي تناقضات است.
کودک شما در حالي که از هر زماني مستقل تر شده است، ولي بعضي اوقات نياز دارند که به انها رسيدگي شود و راهنمايي شوند و با برنامه به کارهايشان سازمان دهي شود.
کمک به فرزندتان براي يادگيري نحوه برخورد با احساسات ناراحت کننده از جمله سرخوردگي ، خشم ، نااميدي ، گناه ، اضطراب ، ناراحتي و خستگي امري بسيار نيازمند توجه است. فراموش نکنيد اين گروه سني براي تقويت اعتماد به نفس نيازمند حمايتها و تشويقات پدر و مادر هستند.
کودک ۱۰ ساله اکنون مي تواند مکالمات طولاني تري با همسالان و يا بزرگسالان داشته باشد
از نظر شناختي کودک ۱۰ ساله نسبت به کودک ۸ يا ۹ ساله تکامل بيشتري پيدا کرده است او اکنون مي تواند مکالمات طولاني تري با همسالان و يا حتي بزرگسالان داشته باشد، به سمت خواندن کتاب هاي طولاني تر مي رود و گاهي حتي ممکن است خودش نيز داستان بنويسد.
اگر تاکنون کودک شما در رياضي و جمع و تفريق مهارت کافي نداشته است اکنون او مي تواند از عهده جمع و تفريق، ضرب و تقسيم و حتي کسر برآيد .
کودک ۱۰ ساله شما از نظر تحصيلي در مدرسه با چالش هايي روبرو مي شود ولي انجام تکاليف مدرسه به او ياد مي دهد که چطور مستقل عمل کند و مهارت حل مسئله را مي آموزد.
کودک ۱۰ ساله شما در خانه نيز مي تواند به شما کمک کند و کارهايي مانند شستن لباس و آشپزي را بر عهده بگيرد. کودک شما به استقلال بيشتر در مديريت و سازماندهي کار مدرسه و تکاليف خود نياز دارد و اصولا نياز به نظارت کمتر از سوي والدين دارد.
رشد هيجاني کودک 10 ساله
کودک ۱۰ ساله شما با يک خشم ناگهاني در حال زور آزمايي است و همين ممکن است گاهي باعث گريه کردن او شود تغييرات هورموني نيز باعث ايجاد اين خشم ناگهاني در آن ها مي شود.
رابطه کودک با شما نيز ممکن است دچار تغيير شود چرا که کودک در اين سن احساس استقلال بيشتري دارد، پس لازم است که شما نيز خود را با شرايط او تطبيق دهيد.
همچنين کودک ۱۰ ساله شما ممکن است با تغييراتي در شکل ظاهري اش به خصوص در زمان بلوغ روبه رو شود و لازم است که شما با تشويق او به رژيم مناسب، ورزش و همچنين با ايجاد خودباوري در او به پذيرشش در مورد سبک زندگي کمک کنيد.
رشد اجتماعي کودک 10 ساله
محبوب بودن و مورد توجه قرار گرفتن در جمع براي کودک ۱۰ ساله اهميت دارد. کودک در اين سن احساس صميميت بيشتري به مادرش دارد و همچنين يک حس قوي به عدالت طلبي. همين احساس به عدالت طلبي او را وادار مي کند که بيشتر از صحيح بودن چيزي روي اينکه چه چيزي اشتباه است تمرکز کند و يک چهارچوب اخلاقي براي خود بسازد.
دايره اجتماعي کودک شما تغيير کرده است مثلاً دختران ۱۰ ساله از طرف دوستان خود به يکديگر اطمينان بيشتري دارند. پسران ۱۰ ساله دوستي راحتتري دارند روابط آنها بر اساس منافع متقابل است تا احساسات شخصي.
فشار همسالان نقش بزرگي در روابط اجتماعي کودک ده ساله دارد بچه ها در اين سن مشتاق به پوشيدن لباس هاي مناسب، گوش دادن به موسيقي مناسب يا دوست داشتن يا دوست نداشتن چيزهاي مشابه هستند. بهتر است به کودک خود اجازه دهيد حريم خصوصي با دوستان خود داشته باشد.
داشتن روابط اجتماعي با دوستان برگزاري، مکالمات خصوصي و اشتراک گذاري اسرار و رازها در اين سن به رشد سالم کودک ۱۰ ساله شما کمک ميکند. در ده سالگي جنس مخالف براي کودک شما جذاب است پسر ها در اين سن براي دخترها خودنمايي مي کنند و گاهي نيز دچار احساس عشق زودگذر به جنس مخالف مي شوند.
کودک ۱۰ ساله در اين سن از سبک زندگي و رفتار دوستان خود الگو مي گيرد و به تدريج وابستگي اش به والدين کمتر مي شود، همين امر باعث درگيري بين والدين و کودک ميشود. پدر و مادر بايد محيطي را براي کودک فراهم کنند که رفتارهاي او تبديل به رفتارهاي مثبت شود به عنوان مثال اگر کودک ۱۰ ساله شما دوست دارد لباسي متناسب با سليقه دوستانش بپوشد به او اجازه دهيد که در کنار رعايت اصول اخلاقي مورد قبول خانواده لباس مورد نظر خود را به تن کند.
کودک ۱۰ ساله شما اکنون در حال مستقل تر شدن است ولي همچنان حمايت کامل و تشويق از جانب شما راه را براي او هموار مي کند، بخصوص زماني که با تغييرات اساسي مثل عوض شدن مدرسه رو به رو مي شود.
کودک ۱۰ ساله در کنار مستقل شدن همواره به والدين خواهر و برادران و خانواده هايشان نزديک هست و گاهي ممکن است با خواهر و برادر خود درگير شود.
تغذيه کودک 10 ساله
والدين بايد سعي کنند حتي الامکان در خانه با همديگر غذا بخورند
کودکان در سن ۱۰ سالگي وارد عادتهاي غذايي که در دوران کودکي آن را شروع کردهاند، ميشوند. کودک ۱۰ ساله اي که تغذيه ناسالم مانند نوشابه و فست فود داشته است به علاقه به غذاهاي ناسالم ادامه مي دهد در حالي که کودکاني که تغذيه سالم داشته اند در ادامه نيز از تغذيه سالم و متعادل لذت ميبرند.
به همين دليل است که به والدين گفته مي شود يک الگوي عادت تغذيه سالم در کودکانشان ايجاد کنند و به کودکان غذاها و تنقلات سالم بدهند.
والدين بايد به کودک ۱۰ ساله خود ياد بدهند که در مدرسه انتخاب هاي سالمي براي خريد غذا و تنقلات داشته باشند يا اينکه خود براي آنها غذا تهيه کنند که بچه ها به مدرسه ببرند.
پدر و مادرها بايد توجه کنند انواع گوناگون ميوه ها و سبزيجات و حبوبات و پروتئين هاي بدون چربي را براي کودک خود خريداري کنند. نکته ديگر در مورد تغذيه کودک ۱۰ ساله اين است که والدين بايد سعي کنند حتي الامکان در خانه با همديگر غذا بخورند.
دانش آموزاني که با خانواده شان غذا مي خورند منفعت بسياري از اين کار مي برند که شامل کاهش خطر ابتدا به چاقي کودک، الگوي تغذيه سالم، و حتي کاهش خطر سيگار کشيدن، نوشيدن الکل و استفاده از مواد مخدر مي باشد.
کودک شما ممکن است اشتهاي متفاوتي از خود نشان دهد و يک روز زياد غذا بخورد و روز ديگر فقط لقمه هاي کوچکي به عنوان غذا داشته باشد.
کودکان در سن ده سالگي رشد فيزيکي گستردهاي دارند
کودکان در سن ده سالگي رشد فيزيکي گستردهاي دارند، برخي از کودکان بلندتر نسبت به همسالان شان هستند و برخي نيز ممکن است جهش چنداني در رشد شان مشاهده نشود.
از آنجايي که نوجواني از ده سالگي شروع مي شود دختران ممکن است قبل از اين سن نيز علائم بلوغ در آنها نمايان شود، والدين بايد کودک ۱۰ ساله خود را به انجام فعاليتهاي ورزشي تشويق کنند، همچنين کودک ده ساله بايد خواب مناسب تفريحات و تغذيه مناسب نيز داشته باشد.
از آن جايي که دختران زودتر از پسران به سن بلوغ مي رسند والدين بايد کودکان شان را براي تغييرات فيزيکي اين سن آماده کنند، حتي گاهي ممکن است در برخي از دختران ده ساله عادت ماهيانه زودتر شروع شود.
والدين مي توانند با صحبت کردن با کودک در رابطه با تغييراتي که در دوران بلوغ بايد کودک انتظار آنها را داشته باشد به آماده کردن کودکشان براي زمان بلوغ کمک کنند.
کودک ۱۰ ساله تمايل بيشتري براي حفظ حريم خصوصي خود دارد، او در اين سن از بدن خود آگاهي بيشتري دارد و بيشتر در معرض حمام کردن و لباس پوشيدن در حريم خصوصي هستند، همچنين به چيزهايي مانند لباس، مدل مو و آنچه که دوستانشان پوشيدهاند توجه ميکنند.
کودک ۱۰ ساله مهارت هاي حرکتي رشد يافته دارد
کودک ۱۰ ساله مهارت هاي حرکتي رشد يافته دارد. اين امکان را برايش به وجود مي آورد فعاليت هاي ورزشي مانند فوتبال بيسبال ژيمناستيک اسکيت و ديگر فعاليت ها را انجام دهد اکثر کودکان در اين سن قادر به دوچرخه سواري هستند.
کودک ده ساله مي تواند با کنترل بيشتري نقاشي کند و بنويسد، کار کردن با کامپيوتر و انجام بازي هاي کامپيوتري براي او آسان تر مي شود، اگر کودک ۱۰ ساله شما قبل از اين موسيقي کار نکرده است اين سن بهترين زمان براي شروع آموزش موسيقي است.
مهارتهايي که يک کودک 10 ساله بايد ياد بگيرد:
شما به عنوان والدين بايد مهارت هاي گوناگوني را به کودک ده ساله خود آموزش دهيد مهارت هايي مانند خريد کردن، آشپزي کردن و آماده سازي يک غذاي ساده، نظافت، تميزکاري چکش کاري کردن، کاشت درخت و حتي لباس شستن.
مهارت هاي گوناگون را به کودک ده ساله خود آموزش دهيد
اگر کودک ۱۰ ساله شما اشکالات زير را داشته باشد بايد توسط پزشک متخصص اطفال يا روانپزشک از نظر اختلالات تکاملي مورد ارزيابي قرار بگيرد.
1. بازي نکردن با هم سن و سالان و همکلاسي ها و انجام ندادن کارها و بازي هاي گروهي
2. پيروي نکردن از قوانين حاکم بر بازي ها و يا قوانين مدرسه
3. تمايل زياد به بازي هاي خشونت آميز و راه اندازي دسته هاي خشونت مانند گانگسترها
4. خشن و بي رحم بودن نسبت به دوستان و اطرافيان و حتي حيوانات
5. لذت بردن از آتش افروزي
6. داشتن رفتار مقابله جويانه و تلافي کردن کارهاي ديگران
7. احساس افسردگي و دوري کردن از جمع
8. نداشتن درک درست از رابطه علت و معلول در چيزهايي که مي بيند به عنوان نمونه ناراحتي معلم از ننوشتن تکاليقش را درک نمي کند
9. ناتواني در حل مسائل رياضي و خواندن فارسي
10. ناتواني در پيوسته نوشتن کلمات و داشتن خط ناخوانا
11. ناتواني در پرتاب اشيا و همچنين ناتواني در دريافت اشياي که به سمت وي پرتاب ميشود
12. داشتن افکار و رفتارهاي وسواس گونه به گونه اي که براي خودش عذاب آور نيست اما اطرافيان نمي توانند آن را قبول کند
روش برخورد والدين درهنگام مواجهه با اختلال رفتاريو رواني کودکان:
والدين بايد سعي کنند در مقابل کودک ۱۰ ساله خود کنترل خود را از دست ندهند
1. والدين بايد سعي کنند در مقابل کودک ۱۰ ساله خود کنترل خود را از دست ندهند زيرا عصبانيت باعث افزايش اصطراب و تشويش کودک مي شود.
2. همچنين يکديگر را در مورد تربيت کودک نبايد متهم کنند مقصر دانستن يکديگر سبب ايجاد جو ناسازگار در خانواده مي شود و وجود چنين جو مخربي نه تنها علت اختلال رفتاري و رواني کودک را مشخص نمي کند بلکه موجب تشديد اين اختلالات ميشود.
3. پرخاشگري تنبيه بدني و يا تحقير و سرزنش موجب ميشوند رفتارهاي ناسازگارانه اختلال رفتاري به شکل گسترده تر و جديدتري بروز کند.
4. والدين بايد رفتارهاي مثبت و ويژگي هاي خوب رفتاري کودک خود را تشويق کنند.
5. پدر و مادر در چنين مواقعي بايد ساختار تربيتي خانوادگي خود را مورد بازبيني قرار دهند زيرا ساختار تربيتي خانوادگي طرد کننده، کنترل گرا، بي تفاوت و مستبد موجب بروز اختلال رفتاري و رواني در کودک ۱۰ ساله مي شود.
6. مراجعه به روانپزشک و مشاوره خانواده در هنگام بروز اختلال رفتاري کودکان از اقدامات ضروري مي باشد تا هم علت اين اختلالات مشخص شود و هم از مزمن شدن اين اختلالات پيشگيري شود