علل، پیامدها و نحوه برخورد صحیح با پرخاشگری نوجوانان

حامي هنر زندگي

بروزرسانی 1399/12/12 - 11:30

علل، پیامدها و نحوه برخورد صحیح با پرخاشگری نوجوانان

حامي هنر زندگي/ پرخاشگري نوجوانان يکي از چالش‌هايي است که بسياري از والدين با آن مواجه مي‌شوند. برخي تغييرات جسماني و رواني زمينه ساز بروز خشم و رفتار پرخاشگرانه در نوجوان هستند اما در بسياري از موارد پرخاشگري نوجوان به سبک‌هاي فرزند پروري والدين و نحوه برخورد آن‌ها با نوجوان بر مي‌گردد. زود رنجي، از ديگر مشکلاتي است که در اين دوران به وجود مي‌آيد. اگر نوجوانان بيش از اندازه خشمگين شوند و نتوانند رفتار خود را را کنترل کنند، اين مسئله مي‌تواند آسيب زننده باشد. بهتر است والدين با آگاهي درباره علل، ريشه، درمان و راهکارهايي براي پرخاشگري نوجوانان، از آن‌ها حمايت کنند تا نوجوانشان بتواند اين دوره را هم با موفقيت پشت سر بگذارد.
پرخاشگري نوجوانان
خشم حالت هيجاني و برانگيختگي شديد است که به هنگام روبه رو شدن با مشکلات و مسائل روزمره و همچنين محرک‌هاي نامناسب محيطي، به صورت‌هاي مختلف بروز پيدا مي‌کند. خشم و پرخاشگري از حالاتي است که همه انسان ها حداقل چندين بار در طول زندگي آن را تجربه کرده‌اند و با آن آشنا هستند.
اما اين احساسات در دوران حساس نوجواني ممکن است با شدت بيشتري بروز پيدا کند. نوجواني که از دنياي کودکي خود خارج شده، همواره در حال تغيير و روبه رو شدن با بحران‌هاي بزرگسالي و از جمله پذيرش مسئوليت‌هاي اجتماعي است. به همين سبب اغلب پرخاشگري مي‌کند.

ويژگي‌هايي که سبب پرخاشگري در دوران نوجواني مي‌شوند

نوجواني مرحله‌ ورود به بزرگسالي است و با تغييرات جسماني و روحي بسياري همراه است. نوجوانان در اين دوره از زندگي ويژگي‌هايي را تجربه مي‌کنند که در پرخاشگري آن‌ها نقش دارند. در ادامه برخي از اين ويژگي‌ها را ذکر کرده‌ايم.

پرخاشگري نوجوانان | ويژگي‌هاي جسماني
آغاز بلوغ جسماني، بروز صفات ثانويه و اوليه جنسي، سن ناشي گري، ناهماهنگي در حرکات، تغييرات هورموني، احساس خستگي و درد عضلاني از جمله ويژگي‌هايي هستند که ممکن است باعث بروز پرخاشگري در نوجوان شما شوند.

ويژگي‌هاي شناختي
رشد تفکر، قدرت استدلال، نظريه پردازي، رسيدن به مفهوم خود و رشد هويت، استقلال طلبي و مسئوليت پذيري در نوجوانان رشد مي‌کند. ممکن است در اين دوران دچار بحران هويت شوند.

پرخاشگري نوجوانان | ويژگي‌هاي اجتماعي
نياز به عضو بودن در گروه هاي مختلف همسالان، نياز به کسب مسئوليت، نياز به داشتن موقعيت اجتماعي، تشخص طلبي و نياز به استقلال از ويژگي‌هاي دوران نوجواني است. نوجوان ممکن است به دليل مشکل در هر کدام از اين نيازها دچار پرخاشگري شود.

ويژگي‌هاي عاطفي
بي ثباتي در هيجانات، ناشي گري در ابراز احساسات و عواطف، ترس، کمرويي، خجالتي بودن، تخيل و رويا پردازي عواطف نوجوان را در بر مي‌گيرد و او را زودرنج و حساس مي‌کند.

علل پرخاشگري نوجوانان چيست؟
پيش از آن که به دنبال راهکارهاي مناسب براي برخورد با پرخاشگري نوجوانان باشيد لازم است تا علل آن را در فرزند خود بيابيد. خشم و عصبانيت نوجوانان علاوه بر ويژگي‌هاي ذکر شده مي‌تواند علل مختلفي داشته باشد که برخي از آن‌ها به شرح زير مي‌باشند.
_فعاليت هورمون هاي جنسي در دوره نوجواني
_فاکتورهاي ژنتيکي
_رفتارهاي پرخاشگرانه قبلي
_قرباني آزار جنسي يا فيزيکي بودن
_در معرض خشونت قرار گرفتن در خانه و جامعه
_پرخاشگري و خشم در رسانه ها
_استفاده از الکل يا مواد مخدر
_حضور سلاح گرم در خانه
_آسيب مغزي در اثر ضربه
_تجاوز به حق و حقوق نوجوانان يا چشم پوشي از مالکيت او
_آزارهاي کلامي و توهين به شخصيت نوجوان
_تنبيه يا حمله هاي فيزيکي و بدني به نوجواني
_بي توجهي به علايق نوجوان
_تحت فشار قرار گرفتن نوجوانان و مجبور بودن به انجام کاري که دوست ندارند
_برخورد نامناسب با آن ها و امر و نهي زياد در امور
با اين حال لازم است که والدين شناخت خود را از اين دوران و فرزند خود بالاتر ببرند تا بتوانند از بسياري از علل پرخاشگري در نوجوان خود پيشگيري نمايند. براي اطلاع بيشتر درباره آنچه که بايد از نوجواني بدانيد کليک کنيد.

پرخاشگري نوجوانان | تفاوت پرخاشگري در دختران و پسران
هر دو جنس دختر و پسر ممکن است پرخاشگر شوند اما معمولا پسران بيشتر دچار خشم مي‌شوند و رفتارهاي پرخاشگرانه از خود بروز مي‌دهند. دليل اين امر مي‌تواند ويژگي‌هاي جسماني و نداشتن محدوديت‌هاي محيطي براي آن‌ها باشد.
اين به اين معني است که خشم و عصبانيت و بروز آن توسط پسران در خانواده ها و محيط بيشتر مورد قبول است و در اين مورد، کمتر بازخواست مي‌شوند و مورد تنبيه و تهديد قرار نمي‌گيرند. در حالي که خانواده و محيط زندگي از دختران انتظار آرام بودن، کمتر عصباني شدن و جلوگيري از بروز خشم و پرخاش را دارند.

تاثير خانه و مدرسه در بروز پرخاشگري نوجوانان
بعضي اوقات، پرخاشگري و بروز خشم توسط نوجوان، نشان دهنده رابطه گسسته او با والدين است. خشم و پرخاشگري در نوجوانان مي‌تواند ناشي از عدم امنيت رواني او باشد. نوجواني که مورد طرد، تهديد، تنبيه و تحقير در روابط خانودگي قرار گرفته و والدين در نوع تربيت خود، درست عمل نکرده‌اند، دچار عدم امنيت رواني مي‌شود و براي محافظت از خود دست به پرخاشگري مي‌زند.
در اين صورت به مقابله با والدين مي‌پردازد. با اين کار، والدين سعي دارند بيشتر از قبل نوجوانشان را تحت فشار قرار دهند تا بتوانند تربيت درست تري داشته باشد. همين شرايط در مدرسه هم وجود دارد. با اين تفاوت که جاي والدين به معلمان، مدير و هم کلاسي هاي نوجوان داده مي شود و آن ها با تحت فشار قرار دادن نوجوان، باعث بروز خشم و پرخاشگري در آن‌ها مي‌شوند. در صورتي که اگر والدين و معلمان و به طور کلي افرادي که با نوجوان در ارتباط هستند اطلاعات خود را از اين دوران بالاتر ببرند و ويژگي‌هاي دوران نوجواني را بشناسند بسياري از مشکلات کاهش مي‌يابد.

پرخاشگري نوجوانان | پيامدهاي پرخاشگري در زندگي نوجوان
پرخاشگري باعث ايجاد اختلال در جسم و روان نوجوانان مي‌شود. همچنين باعث مي‌شود آن‌ها احساس گناه کنند و فکر کنند دنيا جاي عادلانه اي براي زندگي نيست، ممکن است خيال پردازي‌هاي غير واقعي داشته باشند و احساس طرد شدگي کنند.
همچنين از ديگر پيامدهاي پرخاشگري در زندگي نوجوانان مي‌توانيم بگوييم که به مرور، رابطه‌اي گسسته و شکاف برداشته با والدين و دوستان خواهند داشت. همين مورد باعث مي‌شود که نوجوان به مرور زمان احساس انزوا و تنهايي داشته باشد و از محيط هاي اجتماعي، مدرسه و خانواده فاصله بگيرد.

با پرخاشگري نوجوانان چگونه برخورد کنيم؟
1- شرايط ويژه نوجوان را درک کنيد و نحوه برخورد با آن ها را تغيير دهيد. بگذاريد متوجه بزرگ شدن شان بشوند و احساس امنيت داشته باشند.
2- سعي کنيد متوجه شويد دليل اصلي خشم و پرخاش نوجوان چيست و از کجا نشات مي‌گيرد.
3- در حد توانايي نوجوانان به آن‌ها مسئوليت بدهيد و فراموش نکنيد مورد تقدير و تشکر قرارشان بدهيد.
4- به او بگوييد که خشم و پرخاشگري چه پيامد ها و عوارضي در زندگي اش دارد.
5- راه هاي کنترل خشم را به او بياموزيد.
6- در شرايطي که مي‌توانيد خشمگين شويد، با کنترل خود به او ياد بدهيد چطور توانستيد خودتان را مديريت کنيد و مشکل را حل کنيد.
7- به او ياد بدهيد با بروز خشم و فرياد زدن، مشکلي حل نمي‌شود.
8- او را با کسي مقايسه نکنيد و سعي کنيد فضاي آرامي براي خانه ايجاد کنيد تا در آرامش باشند.
9- گهگاه از توانايي‌ها و نقاط قوت او در جمع تعريف کنيد تا احساس خوبي داشته باشد.
10- حريم شخصي اش را رعايت کنيد و يک کنترل نسبي روي کارهايش داشته باشيد.
11- در صورت نياز از يک روانشناس يا مشاور مي‌توانيد کمک بگيريد تا شما را در اين زمينه راهنمايي کند.