چگونه ماه رمضان را برای روزه اولیها جذاب کنیم؟

تبيان/ ماه رمضان فرصت خوبي براي بزرگترها است تا از فضاي اين ماه بهترين استفاده را بکنند اما اين ماه براي کودکان ميتواند کمي سخت و خستهکننده باشد چون بچهها اغلب با بزرگترهايي مواجه هستند که به خاطر روزهداري، بيحالاند و بيشتر از زمانهاي ديگر استراحت ميکنند، به همين خاطر هم حوصله سروصداي بچهها را ندارند اما با انجام فعاليتهايي ميتوان اين ماه را براي کودکان جذاب کرد.
شايد يکي از مهمترين اصول براي آنکه فرزنداني ديندار تربيت کنيم اين است که در وهله اول فرزند خود را از همان سنين خردسالي و کودکي با زيباييهاي دين اسلام آشنا کنيم.
اسلام بهجاي اينکه فقط چارچوبي مذهبي براي پيروي از دستورات ديني را فراهم کند، يک قانون کامل زندگي است و درواقع سبک زندگي، يکي از موضوعاتي است که دين اسلام بهصورت مشخص در باب آن تعليمات آموزنده و مفيد دارد.
اسلام بهطور خاص تأکيد زيادي بر تقويت روابط فرزندان و والدين دارد. در اين راستا، وظيفه بزرگي بر دوش والدين است که بايد به فرزندان خود اسلام را بياموزند و آنها را بهگونهاي تربيت کنند که اعمال و رفتار آنها با اهداف ديني مطرحشده در قران همگوني داشته باشد و نهايتاً آنگونه شود که بتوان او را مسلمان به معناي واقعي کلمه دانست.
با آغاز ماه مبارک رمضان، مادران نقش بسيار مهمي را در تشويق فرزندان به روزهداري بر عهدهدارند. کودکان روزه اوليها معمولاً بازيگوش هستند، بنابراين يکروال سختگيرانه در ماه رمضان ميتواند روزهداري را براي آنها سخت و خستهکننده کند؛ بنابراين لازم است والدين بهخصوص مادران، با انجام فعاليتهاي سرگرمکننده زير روزهداري را براي فرزندان خود جذاب کنند.
نقش بازي کنيد
مشخص است براي بچههايي که روزهدار هستند لذت بردن از بازيهاي معمولشان به خاطر روزه سخت و دشوار است؛ بنابراين، اين وظيفه مادران است که بازيهايي را با کودکان انجام دهند که کودک درحاليکه روزه است از آن لذت ببرد و به روزهداري علاقهمند شود. در اين راستا، نقشآفريني يک بازي عالي است که مادران ميتوانند براي بازي با فرزندانشان ترتيب دهند. مادر ميتواند از فرزندش بخواهد که يکي از شخصيتهاي تاريخ اسلام باشد و هر يک از رويدادهاي تاريخي مربوطه را انجام دهد. بهاينترتيب، کودک علاوه بر يادگيري تاريخ اسلام، با نقشآفريني در بازي از لحظههاي روزهداري نيز لذت ميبرد. همچنين مادر ميتواند بازيهاي محبوبِ يادگيري اسلام را در تلفن همراه نصب کند و همراه با کودک بازي کند. بهعنوانمثال، اگر مادر يک کودک روزه اولي هستيد، ميتوانيد از بازي قطار قرآني استفاده کنيد. اين بازي به کودک شما کمک ميکند تا در فضاي کاملاً مذهبي و جذاب، سورههاي قراني را در قالب بازي آموزش ببيند و بازيهاي مختلف را در فضاي معنوي بازي کند.
نمازها را به جماعت برپا کنيد
يکي ديگر از کارهايي که ميتوانيد انجام دهيد تا فرزندتان به ماه رمضان علاقهمند شود، ترتيب دادن نماز جماعت با اعضاي خانواده است. بهاينترتيب، کودک فرصتي پيدا ميکند تا با والدينش نماز بخواند. اين امر به تقويت روابط فرزند و والدين کمک ميکند و باعث ميشود که اقامه نماز براي او يک فعاليت شاديآور باشد. همچنين اين کار باعث ميشود کودک احساس واقعاً ويژهاي داشته باشد و درک مهمي از اهميت نماز روزمره پيدا کند.
کتابهاي مربوط به ماه رمضان را بخوانيد
خواندن کتابهاي مربوط به ماه رمضان، يکي از سرگرميهاي ساده و جذاب براي کودکان است که بايد قبل از خواب براي کودکان خود بخوانيد، يا از آنها بخواهيد که آن را براي شما بخوانند. خواندن کتابهاي مربوط به ماه رمضان يک روش عالي براي صحبت با کودکان درباره روزه، نيکوکاري و ازخودگذشتگي است. کتابهاي زيادي در اين زمينه وجود دارد که با خواندن آنها ميتوانيد کودکتان را با اعمال پسنديده ماه رمضان آشنا کنيد. نمونه اين کتابها عبارتاند از:
کتاب مائده:
اين کتاب پر از قصههايي است که به کودک ياد ميدهد چطور يک سفره پر از غذاهاي آسماني درست کنيم. آشپز کوچولوها ميتوانند با کمک مادرهاي مهربانشان براي اهالي خانه و همسايهها افطاري درست کنند.
کتاب مدد و مهربان:
اين کتاب داستان خواهر و برادري را روايت ميکند که با شادي و نشاط به استقبال ماه رمضان ميروند و از خدا ميخواهند تا به آنها کمک کند که در ماه رمضان بيشتر از گذشته بتوانند به پدر و مادرشان و ديگران کمک کنند و بچههاي خوبي باشند.
اين کتاب از بخشهايي شامل آغاز ماه مبارک رمضان، سحري، نذري، افطاري، نيايش، تولد امام حسن مجتبي (ع)، شهادت حضرت علي (ع)، شب قدر، روز قدس و عيد سعيد فطر تشکيلشده است.
کتاب صحيفه:
صحيفه پر از دعاهايي است که به کودکان ياد ميدهد چطور باخدا حرف بزنند. والدين ميتوانند اين دعاها را وقت اذان، موقع افطار و حتي قبل از خواب همراه با کودکانشان بخوانند.
کودکتان را در کارهاي خانه مشارکت دهيد
روزه گرفتن در بعضي مواقع انجام کارهاي خانه را براي والدين بهخصوص مادران دشوار ميکند؛ بنابراين خوب است در ماه رمضان کودکتان را تشويق کنيد تا در انجام برخي کارهاي خانه شما را همراهي کند. بهجاي آنکه به فرزندتان بگوييد «بيا يه کاري انجام بده من ديگه خسته شدم» به او بگوييد که ميخواهيد اجازه دهيد در اين ماه مسئوليتپذير شده و به شما کمک کند. سعي کنيد او را بهگونهاي در کارهاي خانه مشارکت دهيد که احساس ارزشمندي و احترام کند. اين امر، به احساس تعلق و اعتبار در روان کودک کمک ميکند.
فعاليتهايي را به کودکتان محول کنيد که ميتوانيد باهم انجام دهيد مثل پختوپز يا جمعکردن سفره افطار. با مشارکت دادن کودک در تهيه غذا، اين حس به کودک القا ميشود که عضو مهمي از خانواده است. بااينحال، وظايفي که کودک کاملاً مستقل انجام ميدهد ميتواند به تقويت اعتمادبهنفس او کمک کند.
يکي ديگر از نکات مهم اين است که مادران بايد در اين ماه سعي کنند غذاها را بهدلخواه بچهها درست کنند تا وعدههاي افطار و سحري براي آنها لذتبخشتر شود.
سيستم چرخشي اسباببازي را پياده کنيد
اگرچه خريد اسباببازي در ماه رمضان ميتواند براي کودکان جذاب و هيجانانگيز باشد اما بسياري از مردم در شرايطي نيستند که اين کار را انجام دهند. در عوض، به شما توصيه ميکنيم که سيستم چرخشي اسباببازي را در خانه پياده کنيد. قبل از شروع ماه رمضان، برخي اسباببازيها را از دسترس کودکتان خارج کنيد، سپس با ورود با به ماه رمضان آنها را بيرون بياوريد. اگر کودکتان بهاندازه کافي اسباببازي داشته باشد ميتوانيد هر هفته يک اسباببازي را پنهان کنيد و اسباببازي ديگر را بيرون بياوريد. حتي ميتوانيد به کودکتان اجازه دهيد تا با نظارت شما يک بازي موبايلي را از گوشيتان حذف کند و بازي موبايلي ديگري را برايش دانلود کنيد.
جعبه عمل خوب درست کنيد
به کودکتان توضيح دهيد که ماه رمضان، ماه مهماني خداست اما اين مهماني با بقيه مهمانيها فرق دارد. اين ماه، ماه مهماني کارهاي خوب است. به کودکتان بگوييد که در ماه رمضان کلي فرشته از آسمان پايين ميآيند تا کارهاي خوب بندگان را مثل روزه گرفتن، افطاري دادن، سحر بيدار شدن، به نيازمندان کمک کردن و حتي آرام بازي کردن و مواظب استراحت روزهدارها بودن را بنويسند.
از کودکتان بخواهيد تا براي 30 روز ماه رمضان يک جعبه عمل خوب درست کند و هرروز اعمال خوبش را به آن اضافه کند. مثلاً: روز اول نماز اول وقت، روز دوم حفظ يک سوره کوچک از قرآن، روز سوم انجام بهموقع تکاليف، روز چهارم کمک در انجام کارهاي خانه، روز پنجم دروغ نگفتن و...؛ در پايان ماه مبارک رمضان جعبه را بازکنيد و به خاطر اعمال خوب کودکتان به او هديه دهيد.