خانواده يعني جايي که زمان زيادي از عمر ما در آنجا سپري مي‌شود و ميزان خوشبختي و رضايت ما از زندگي، به مقدار زيادي به شرايط خانواده و کيفيت روابط شکل يافته در آن وابسته است. خانواده همان جايي است که قسمت مهمي از سرنوشت بزرگسالان آينده‌ اجتماع در آنجا رقم مي‌خورد.

امروزه، سبک زندگي مدرن، مشغله‌هاي زياد و فرصت‌هاي کم و دلايل متعدد ديگر، رُکن خانواده را با چالش‌هاي زيادي مواجه ساخته است.

وجود احساس گرم و امن محبت و عشق ورزيدن بين والدين و فرزندان رکن اساسي براي داشتن يک خانواده سالم است. وقتي افراد خانواده‌اي از يک محيط شاد و سالم بهره‌مند هستند، مي‌توانند با دنبال کردن الگو‌ها و عادات سالم خانوادگي به اين سلامت، امنيت و خرسندي بيفزايند.

يکي از عوامل مؤثر در شکل گيري رفتار فرد، خانواده است. فضاي خانه، نخستين و بادوام‌ترين عاملي است که در رشد شخصيت افراد تأ ثير مي‌گذارد، به گونه‌اي که مي‌توان گفت پدر و مادر نيرومندترين آموزگار افراد در زندگي، آموزش خانوادگي پايدارترين آموزش و محيط خانه مهمترين آموزشگاه براي هر فرد هستند.

داشتن خانواده خوب مي‌تواند از فاکتور‌هاي موفقيت فرد در بزرگسالي باشد. پس با توجه به اهميت محيط خانه و خانواده، بايد سعي کنيم تا بهترين خانواده را براي خود و فرزندانمان به وجود آوريم، اين به اين معنا است که سعي کنيم خانواده شادي داشته باشيم که در آن همه نسبت به يکديگر عشق مي‌ورزند و باعث پيشرفت شخصيتي و فکري يکديگر مي‌شوند تا به فرد بهتري در زندگي تبديل شويم.

هما بهمني روانشناس خانواده و استاد دانشگاه درباره زندگي شاد گفت: براي داشتن يک زندگي شاد و سالم بايد به ارتباطات کلامي توجه کنيم و نبايد کلامي بُرنده و گزنده داشته باشيم، زيرا باعث ويراني خانواده مي‌شود.

وي ادامه داد: يکي از عواملي که باعث شادي و آرامش خانواده‌ها مي‌شود، مديريت معاشرت‌ها است. اين نکته بسيار مهم است که بعد از ازدواج روابط خانوادگي و روابط اجتماعي را مديريت کنيم. 

اين روانشناس با بيان اينکه خصوصيات اخلاقي بسيار مسري هستند و در اثر نشست و برخاست با افراد، اين خصوصيات را کسب مي‌کنيم تصريح کرد: کمال هم نشين بسيار زياد بر روي افراد به ويژه کودکان تاثير مي‌گذارد، زيرا آن ها بسيار لطيف‌ و نقش پذيرتر هستند.

بهمني ادامه داد: با توجه به نفوذ اينترنت، ماهواره و فضاي مجازي در بين خانه ها و رقابت اين گونه وسايل با يکديگر در جذب مخاطب، متاسفانه در حال حاضر شاهد بروز مسائل و مشکلات جدي در بين خانواده ها هستيم که باعث شده از اقتدار والدين کاسته شود و فرزند پروري خاصي شکل گيرد، به طوري که اکنون تمايل به تجرد و مجرد زيستي، ترس از ازدواج و کم شدن انگيزه براي تشکيل خانواده حاصل تغذيه ناسالم از فضاي مجازي است که روز به روز در بطن خانواده ها و افراد جامعه ريشه دوانده است. 

وي خاطر نشان کرد: يکي از گام‌هاي موثر ديگر براي افزايش آرامش در خانواده، خودشناسي است. بسياري از ما بايد و نبايد‌ها و خط قرمز‌هاي خود را نمي‌شناسيم. تمام افراد بايد روي خود آگاهي و خودشناسي سرمايه گذاري کنند و ابتدا بايد خودشان را بشناسند، چراکه خودآگاهي باعث مديريت صحيح و خوب روابط زناشويي مي شود.

بهمني مطرح کرد: گام دوم براي زندگي شاد اين است که همسرشناسي داشته باشيم. ابتدا بايد دنياي همسرمان را به عنوان جنس مخالف، بشناسيم. اثر انگشت تمام افراد با يکديگر متفاوت است، بنابراين همه افراد يک سري تفاوت‌هاي فردي دارند و زوجين بايد آن تفاوت‌هاي فردي را کشف کنند.

بهمني ادامه داد: گام ديگر معنويت درماني است. براي داشتن يک خانواده شاد و سالم بايد با معبود هستي ارتباط داشته باشيم. اين روز‌ها در کشور‌هاي اروپايي و کشور‌هاي پيشرفته بحث معنويت درماني بسيار جدي مطرح شده است، زيرا نيايش و ارتباط با مبدا هستي باعث آرامش و به عبارتي تقوا و خودکنترلي و خود نگهباني مي‌شود.

وي افزود: زماني که همسران خودکنترلي و تقوا داشته باشند مقيد هستند و نيازي نيست که همسر شک و يا سوء ظني داشته باشد، لذا بسياري از موارد لازم را رعايت مي‌کنند. لذا معتقد هستيم راه ارتباط با مبدا هستي آرامشي را در زندگي ايجاد مي‌کند و راه رسيدن به آن هم بندگي کردن است.

بهمني تاکيد کرد: زماني که رابطه ساخته شد، به نگهداري نياز دارد. براي استحکام و نگهداري رابطه بايد تلاش کرد، به عبارتي ۷۰ درصد رابطه ساختني است و يکي از مصداق‌ها براي ساختن رابطه، رفتار درست و مديريت کلام است.

اين روانشناس مطرح کرد: رابطه مانند گل و گياه نياز به مراقبت و رسيدگي دارد. اين طور نيست، زماني که پيمان ازدواجي بسته شد همه چيز تمام شود، اتفاقا تازه شروع مي‌شود و اين بنا بايد ساخته شود و در ساخته شدن اين بنا است که فرزندان نقش پدر و مادري را از بزرگتر‌ها ياد مي‌گيرند و الگوبرداري مي‌کنند.

وي افزود: براي رسيدن به خانواده سالم، والدين بايد به بچه‌ها توجه کنند و وقت کافي براي آن‌ها و نياز‌هاي عاديشان در نظر بگيرند، با آن‌ها صادق باشند و از توهين و سرزنش و تنبيه بدني آن‌ها بپرهيزند.

اين روانشناس گفت: در يک خانواده سالم تبادل افکار وجود دارد و به عبارت ديگر خانواده سالم خانواده‌اي است که از سلامت روان و آرامش رواني و معنوي هر يک از اعضاي خانواده حمايت مي‌کند.

بهمني تصريح کرد: طبيعت انسان‌ها با خشونت و اجبار سازگاري ندارد. مراقبت مداوم، تسلط بيش از حد، محافظت بيش از اندازه و دلسوزي افراطي والدين به شخصيت کودکان آسيب مي‌رساند.

وي افزود: برقراري شيوه ارتباطي منطقي، محترمانه و در عين حال گرم و صميمانه نشان دهنده خانواده سالم است. شيوه‌هاي ارتباطي نامناسب تأثيرات مضري روي فرد و سلامت او خواهند داشت.

اين روانشناس گفت: براي ايجاد و حفظ سلامت روان در خانواده لازم است تک تک اعضاي آن با مهارت‌هاي لازم براي زندگي آشنا شوند. بهداشت روان خانواده به همه افراد کمک مي‌کند تا در مسير رشد و تکامل و بهره گيري از استعداد‌هاي خود گام بردارند.