کلاس اولیها چگونه فرآیند اجتماعی شدن بدون مدرسه را تجربه کنند؟

باشگاه خبرنگاران/ در شرايط تعطيلي مدارس وظيفه خانواده ها براي کمک به کسب مهارتهاي اجتماعي کودکان در مقطع ابتدايي پررنگ ترشده است.
سال تحصيلي جديد روزهاي آينده آغاز ميشود و اين در حاليست که دانش آموزان دومين سال تعطيلي مدارس در مهرماه را تجربه ميکنند. بيماري که باعث شده مدرسهها سوت و کور شوند و صداي زنگ آغاز سال تحصيلي جديد از تلفنهاي همراه دانش آموزان بلند شود.
در ميان تمامي دانش آموزان، بچههاي کلاس اولي بيشترين چالش را دچار ميشوند چرا که مفاهيم کلاس و درس و مدرسه در عالم واقعي برايشان تعريف شده نيست. اساسا مدرسه به دانش آموزان در هر مقطعي نقشهاي مختلف اجتماعي را ميآموزد و به کسب تجربه آنها در زندگي فردي و اجتماعي کمک ميکند.
حضور در مدرسه، ارتباط با معلمان، هم فکري و هم بازي شدن بچهها با يکديگر ميتواند هوش آنها را تقويت کند، به تخليهي هيجاني و آموزش مهارتهاي متفاوت و مهم بيانجامد که با شرايط کرونايي بار آموزش، تربيت و پرورش بچهها به عهده خانوادهها قرار ميگيرد. هرچند که معلمان دلسوزي تمام تلاش خود را براي آموزش بچهها از طريق بسترمجازي انجام ميدهند.
درخصوص چالشهايي که دانش آموزان ابتداي سال تحصيلي با آن مواجه هستند و اقداماتي که خانوادهها بايد انجام دهند با مشاور خانواده، کودک و نوجوان گفتگو کرديم.
منصوره شهرياري احمدي مشاوره خانواده گفت: همه گيري و به اصطلاح پاندمي کرونا دنيا را با محدوديتهاي خود تحت تاثير قرار داد، اما تفاوتي که کودکان به ويژه آنهايي که به تازگي ميخواستند وارد پيش دبستاني و دورهي ابتدايي شوند اين است که هر انساني بعد از خانواده، مدرسه را به عنوان دومين اجتماع رسمي تجربه ميکند و اين دانش آموزان از موهبت حضور در مدرسه محروم اند.
اين روانشناس ادامه داد: بايد توجه داشت به جز جنبهي سواد آموزي، کسب تجربههاي اجتماعي نيز اهميت بسياري دارد. تجربه دوستي ها، ارتباطات کلامي، مراودات اجتماعي جدا از خانواده و کلاس درس مثلا در ساعات تفريح و سرگرمي بچهها در مدرسه که در حالتي جديد براي بچهها اتفاق ميافتد از موارد کسب تجربههاي اجتماعي است که با قرنطينهي کرونايي از کودکان سلب شده است.
شهرياري احمدي بيان کرد: اکنون در دورهاي قرار داريم که خيلي از خانوادهها تک فرزند هستند و اگر کودک در فضاي مهد کودک و مدرسه و محيط پرانرژي آن نباشد، ممکن است دچار ترس جدايي از والدين شوند، اما فضاهايي مثل مهد کودک و مدرسه به فرايند اجتماع پذيري کودکان کمک ميکند و با کسب الگو از يکديگر پيشرفت ميکنند.
اين روانشناس کودک و نوجوان گفت: فضاهاي ارتباطي که کودکان در مدرسه تجربه ميکنند ميتواند به شکل گيري درستتر رفتارهاي حرکتي يا رشد آن کمک کند. رفتارهاي ديگري همچون بازي کردن، غذا خوردن، رفتارهاي کلامي، صحبت کردن کودکان و زبان بدن در محيط پيش دبستاني و دبستان تقويت ميشود.
وي به مسئلهي مهم استقلال پذيري کودکان در مدرسه اشاره کرد و گفت: گاهي در فضاي خانواده، والدين به دليل حمايت گري بيش از حد توانايي زندگي مستقل را از بچهها ميگيرند؛ حضور در مدرسه ميتواند اين آسيبها را جبران کند تا دانش آموز بتواند خودش به مشکلات و چالشها و علايقش فکر کند و توانايي تصميم گيري پيدا کند.
شهرياري احمدي بيان کرد: دانش آموزاني که تا کنون فرصت مدرسه رفتن را پيدا نکرده اند قطعا تاخير در فرآيند اجتماعي شدن را تجربه خواهند کرد و ممکن است در سبک درس خواندن و حتي پيشرفت تحصيلي شان دچار مشکلاتي شوند. البته ما هنوز نميدانيم در پساکرونا چه اتفاقي براي دانش آموزان ابتدايي خواهد افتاد. ممکن است خلاءهاي تحصيلي براي بچهها رخ دهد که با نظارت روان شناسان کودک در مدارس اين ضعفها قابل جبران است.
وي به نقش مهم والدين پرداخت و افزود: پدرها و مادرها با درک اهميت اين مسئله بايد به شروع اجتماعي شدن فرزندان خود کمک کنند تا بچهها در فضاي خانه تصويري از مدرسه را داشته باشند. نکته مهم اين است که والدين به مستقل شدن فرزندان خود توجه کنند؛ البته اين به معناي رها کردن فرزندان نيست بلکه به مفهوم زندگي نکردن به جاي بچهها و آموزش مهارتهاي اجتماعي در خانه به آن هاست.