احساس گناه در والدین و ۶ راهکار برای اینکه خودتان را سرزنش نکنید

مجله دیجی کالا/ احساس گناه در والدین یکی از احساسات طبیعی و رایجی است که در بسیاری از پدرها و مادرها دیده می‌شود. این حس گناه در فرزندان اول و در ماه‌های اول تولد فرزند، بیشتر است. اما ریشه‌ی این احساس منفی، همیشه واقعی و درست نیست و گاهی والدین، بیش از حد به خودشان سخت می‌گیرند و فرایند رشد و تربیت فرزند را برای خودشان سخت‌تر می‌کنند. 
با این چند راهکار می‌توانید بر احساس گناه غلبه کنید و با آرامش خاطر بیشتری برای تربیت فرزندان خود وقت بگذارید.
۱. شناسایی ریشه‌های احساس گناه
دلایلی را که واقعاً باعث ایجاد احساس گناه در شما می‌شوند بررسی کنید. ممکن است لازم باشد برای پیدا کردن ریشه‌های این احساس دوران کودکی را مرور کنید.
شدت احساس گناه در والدین می‌تواند به یکی از موارد زیر بستگی داشته باشد:
احساس می‌کنند که والدین خودشان عملکرد خوبی در فرزندپروری نداشته‌اند و آن‌ها می‌خواهند در این رابطه عملکرد بهتری داشته باشند.
والدینی که از اختلال وسواسی-جبری (OCD) یا سایر اختلالات روانی رنج می‌برند.
والدینی که سابقه‌ی ترومای روانی دارند.
هنگامی که احساس گناه شما را فرا می‌گیرد، شرایط پیش‌آمده را یادداشت کنید. شاید بتوانید به مرور زمان ریشه‌ها را تشخیص دهید.
برای نمونه، شاید بفهمید که در بیشتر موارد احساس گناه شما ناشی از عدم مشارکت در فعالیت‌های فرزندتان است. در نتیجه زمانی که سایر والدین از ماجراجویی‌هایی که همراه با فرزندانشان داشته‌اند صحبت می‌کنند، شما بیشتر احساس گناه می‌کنید. البته هر چیزی می‌تواند بیشترین سهم را در ایجاد احساس گناه داشته باشد؛ از انتخاب تغذیه‌ی کودک گرفته تا موضوعات مرتبط با مدرسه.
هنگامی که بتوانید عوامل ایجاد‌کننده‌ی احساس گناه را تشخیص دهید، مواجهه با این احساس آسان‌تر می‌شود.

۲. ارزیابی اهداف و ارزش‌ها
پس از اینکه ریشه‌های احساس گناه را در خودتان شناسایی کردید و توانستید خودتان را تربیت کنید، می‌توانید به عنوان پدر یا مادر اهداف و ارزش‌هایی را که دنبال می‌کنید مورد ارزیابی قرار دهید. شما بر اساس اهداف و ارزش‌ها تصمیم‌گیری می‌کنید؛ لازم نیست حتماً آن‌ها را یادداشت کنید و همین مقدار که به آن‌ها توجه داشته باشید کافی است.
برای نمونه، والدینی که حفظ سلامت فرزندشان برای آن‌ها یکی از اهداف اصلی است و به موقع خوابیدن به یکی از ارزش‌‌های خانوادگی تبدیل شده است، زمان تماشای تلویزیون را برای کودکشان محدود می‌کنند.
اگر بر اساس اهداف و ارزش‌های درست تصمیمی گرفته‌اید و هنگام اجرای آن با احساس گناه مواجه شده‌اید، آن اهداف و ارزش‌ها را با خودتان مرور کنید و به خودتان تذکر دهید که باید به آن‌ها پایبند باشید.
۳. ارزیابی افرادی که با آن‌ها رابطه دارید
آیا با افرادی در ارتباط هستید که ارزش‌های شما را درک می‌کنند و با شما هم‌فکر هستند؟ اگر آن‌ها این‌گونه نیستند، در ارتباط با آن‌ها تجدید نظر کنید.
برای نمونه، شما به منابع معتبری برای کسب اطلاعات نیاز دارید. اگر همسایه‌ی شما همه چیز را می‌داند و برای هر موضوعی توصیه‌ای دارد، باعث می‌شود که شما نتوانید با اطمینان تصمیم‌گیری کنید و بهتر است خیلی به نظرات او اعتماد نکنید.
اگر تعداد افرادی را که با آن‌ها درباره‌ی تصمیمات مهم مشورت می‌کنید کاهش دهید، کمتر دچار اشتباه‌های ناخواسته می‌شوید. گروه تصمیم‌گیری شما می‌تواند شامل همسرتان، یکی از اعضای قابل اطمینان و آگاه خانواده، پزشک کودکتان، یکی از دوستان قابل اعتماد که اهل قضاوت کردن نیست یا گروه کوچکی از دوستان صمیمی باشد و لازم نیست افراد بیشتری عضو این گروه باشند. اگر نتوانستید این گروه را تشکیل دهید، یک مشاور آگاه و باتجربه را برای مشورت کردن انتخاب کنید.
۴. توجه هم‌زمان به فرزند و حس درونی خودتان
حس درونی والدین و به ویژه مادرها یک افسانه نیست، بلکه منبعی قوی از خرد و قدرت تصمیم‌گیری است که والدین از آن برای محافظت از فرزندانشان استفاده می‌کنند. هنگامی که کودک یک ساله‌ای گریه می‌کند، مادرش می‌تواند علت گریه‌ی او را تشخیص دهد.
اگر می‌خواهید بفهمید که باید در چه موردی احساس گناه داشته باشید و در چه موردی نداشته باشید یا اینکه تصمیم شما مؤثر بوده است یا نه، کودکان منابع بسیار خوبی برای کسب اطلاعات هستند.
اگر هنگامی که مشغول انجام کاری هستید کودک شما دائماً از شما می‌خواهد که با او بازی کنید، لازم نیست احساس گناه کنید اما شاید لازم باشد پس از پایان کار زمانی را به بازی با کودکتان اختصاص دهید.

۵. محافظت از ارزش‌ها در برابر مهاجمان
بدون شک با مهاجمان روبه‌رو خواهید شد. اگرچه خوشایند نیست اما اگر واقع‌بین باشید باید این انتظار را داشته باشید که سایرین بخواهند باورها و تصمیمات شما را تغییر دهند.
هنگامی که کسی انتخاب شما را به چالش می‌کشد، تعجب نکنید. به جای تلاش برای متقاعد کردن طرف مقابل، به او بفهمانید که حق دارید تا نظر او را نپذیرید. نباید نظرات دیگران به سادگی روی انتخاب‌ها و احساسات شما تأثیر بگذارد.
برای نمونه، مادری می‌خواهد به فرزند خود بیشتر از یک سال شیر بدهد و برخی می‌‌خواهند او را از این تصمیم منصرف کنند. نباید این مادر تحت تأثیر نظرات دیگران قرار بگیرد و شیردهی را قطع کند.
همچنین در بعضی شرایط شما بیشتر مورد انتقاد قرار می‌گیرید. اگر بتوانید به گونه‌ای رفتار کنید که در این شرایط قرار نگیرید، می‌توانید از تصمیمات خود محافظت کنید.
۶. خودداری از ایجاد احساس گناه در دیگران
در برخی موارد این والدین هستند که باعث ایجاد احساس گناه در یکدیگر می‌شوند. وقتی می‌بینند که مادری برای کودک خود از پستانک استفاده می‌کند، می‌خواهند او را متقاعد کنند که پستانک وسیله‌ی مضری است، یا هنگامی که پدری را در فروشگاه و در حال خرید چیپس برای کودک خود می‌بینند، به او تذکر می‌دهند و درباره‌ی تأثیر رژیم غذایی سالم در رشد کودک صحبت می کنند.
وقتی می‌خواهید در شبکه‌های اجتماعی مطلبی را به اشتراک بگذارید، مراقب باشید و مطالب بی‌پایه و اساس یا مطالبی را که روی دیگران تأثیر منفی می‌گذارند منتشر نکنید. نباید احساس گناه را بین دیگران ترویج دهید و به جای این کار والدین را تشویق کنید تا از احساسات درونی خودشان کمک بگیرند. اگر همه‌ی والدین این نکته را رعایت کنند، باعث ایجاد احساس گناه در یکدیگر نمی‌شوند.

نکته‌ی پایانی
وقتی بچه‌ها بزرگ می‌شوند، برخی از والدین می‌فهمند که بسیاری از لحظات لذت‌بخش را تجربه نکرده‌اند و درباره‌ی اشتباهاتی که مرتکب شده‌اند نگران هستند. حتی شاید آن‌ها از اینکه به بعضی توصیه‌ها توجه نکرده‌اند احساس پشیمانی کنند.

مهم‌تر از همه اینکه والدین به این نتیجه می‌رسند که احساس گناه نه تنها ذره‌ای در فرزندپروری نقش نداشته است بلکه مانع لذت بردن آن‌ها از این دوره‌‌ شده است. بنابراین، در تربیت فرزندانتان مهربان‌تر باشید، شرایطی را که دارید بپذیرید، روش خودتان را دنبال کنید و اجازه ندهید دیگران برای شما تصمیم بگیرند.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar