آکا ايران/ چند سالي است که تزريقات زيبايي لب در ايران طرفدار پيدا کرده که در اين بين استفاده از چربي و ژلهاي موقت از همه رايجتر است. اما گهگاهي هم نام «پروتز لب» به گوشمان ميخورد؛ پروتزي دائمي که براي هميشه لبها را پرحجم و برجسته نگه ميدارد! اين پروتزها انواع مختلفي دارند ازجمله پروتزهاي سيليکوني و نخهاي گورتکس که با ايجاد برشهاي کوچک در گوشه داخلي لب و ايجاد تونل در بافت لب قرار ميگيرند. اما مانند هر جراحي ديگري اين عمل نيز عوارض و خطرات خاص خود را دارد که شايد بعضي آنها جبرانناپذير هم باشند. دکتر سيدمهدي موسويزاده، فوقتخصص جراحي پلاستيک و استاديار دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي در اين مورد توضيح ميدهد.
عوارض اين عمل زياد است!
در رابطه با بزرگ کردن لب به وسيله پروتز، اختلافنظر زياد است. عدهاي معتقدند قراردادن پروتز در لب به هيچعنوان نميتواند زيبايي ماندگاري را ايجاد کند زيرا هرگونه پروتز در لب ميتواند حرکات و حس طبيعي لب را مختل کند يا باعث ايجاد واکنش، التهاب و عفونت شود طوري که فرد مجبور شود پروتز را خارج کند بنابراين استفاده از پروتزهاي لب بهدليل عوارض نسبتا بالايي که دارند خيلي شايع نيستند. در اين زمينه تا به حال ترکيبات مختلفي به عنوان پروتز دائمي لب معرفي شدهاند ازجمله گورتکس و سيليکون که هر يک مزايا و معايب خاص خود را دارند.
لمس آن طبيعي نيست!
عمل جراحي پروتز لب در ايران هم توسط بعضي جراحان انجام ميشود اما جراحان باتجربه بهتدريج از اين کار دور ميشوند زيرا پروتزها چند مشکل ايجاد ميکنند. يکي از خصوصيات مهم پر کنندههاي لب، حفظ لمس و نماي طبيعي لب است اما پروتز سيليکون نسبت به بافت طبيعي لب سفتتر است بنابراين لمس آن طبيعي نخواهد بود. علاوه براين به دليل ايجاد کپسول و تحريکات موضعي، حرکات طبيعي لب را هم مختل ميکند. لب يک عضو بسيار متحرک است و عضلات آن باعث جابهجايي پروتز و تحريکات متقابل ميشود. بنابراين قرار دادن پروتز در لب با پروتزهاي سيليکوني سينه، گونه، چانه و... تفاوت دارد و عوارض آن بسيار شايعتر است.
جراحي چگونه انجام ميشود؟!
براي قرار دادن پروتز، قسمت داخلي لب برش داده و در لابهلاي عضلات لب تونل ايجاد ميشود سپس پروتز را داخل اين تونل ميگذارند. اين جراحي هم با بيهوشي عمومي و هم با بيحسي موضعي قابل انجام است. اگر فضا و تونل ايجاد شده در لب مناسب نباشد احتمال جابهجايي زودرس پروتز وجود دارد اما در بلندمدت بعد از تشکيل کپسول به دور پروتز معمولا ديگر جابهجايي صورت نميگيرد. همچنين با افزايش سن، شل شدن نسبي عضلات و افتادگي لبها ممکن است پروتز باعث بد فرمي لب شود. در مورد احتمال حساسيت نيز بايد گفت که حساسيت نسبت به سيليکون خيلي کم است اما احتمال آن وجود دارد.
اگر هم فرد از گذاشتن پروتز پشيمان شود، ميتواند آن را خارج کند اما بايد بداند که مقداري تخريب بافتي خواهد داشت زيرا حين باز کردن فضا براي گذاشتن پروتز تخريب نسبي بافت صورت ميگيرد و موقع برداشتن پروتز نيز خارج کردن کپسول تشکيل شده در اطراف پروتز خود باعث درجاتي از بدشکلي لب ميشود.
درد و تورم آن چقدر است؟!
پروتز لب اگر عارضهاي ايجاد نکند، يک روش دائمي براي حجمدهي به شمار ميآيد اما معمولا به علت عوارض و نتايج غيرمترقبهاي که ممکن است اتفاق بيفتد بيمار خواهان درآوردن آن ميشود، در غير اين صورت اگر عارضه ايجاد نشود و بيمار راضي باشد نيازي به در آوردن آن وجود ندارد. لازم به ذکر است که هر نوع دستکاري در لب با درد و تورم همراه است اما اين حالتها موقتي هستند. درواقع درد اين جراحي خفيف و تورم آن نسبتا شديد است که معمولا تورم اوليه ظرف يک تا سه هفته از بين ميرود. استفاده از نخ گورتکس نيز براي حجمدهي به لب تقريبا با همين روش جراحي انجام ميشود اما معايب کمتري نسبت به پروتزهاي سيليکوني دارد گرچه اين روش نيز عوارض خاص خود را دارد.
بهترين پرکننده لب کدام است؟!
به طور خلاصه پر کنندههاي بدن يا همان فيلرها بايد مشخصات متعددي داشته باشند ازجمله اينکه غيرسمي باشند، با بدن سازگار باشند يعني بدن آنها را پس نزند و واکنش نشان ندهد، زمان بقاي نسبتا طولاني داشته باشند اما بهتر است پابرجا و دائمي نباشند، در صورت پشيماني بيمار امکان برداشت آنها وجود داشته باشد، بهتر است از بدن خود فرد برداشته شوند، تزريقشان در داخل بدن بيخطر باشد، ماندگاريشان در بدن باعث مشکلات بعدي نشود، هزينهشان بالا نباشد و... در مورد دستگاههاي خانگي حجمدهنده لب نيز بايد گفت که هر نوع مکش يا فشاري روي بافت بدن باعث التهاب ميشود. استفاده از اين دستگاهها روي بافت لب نيز باعث ايجاد تورم و افزايش آب ميان بافتي در آن ناحيه ميشود، بنابراين تاثير آنها موقتي است و دائمي نخواهد بود.
پرکنندههاي موقت گزينه بهتر
در حال حاضر براي حجمدهي به لبها بيشتر از پرکنندههاي موقت استفاده ميشود. براي اين پرکنندهها نيز ترکيبات مختلفي معرفي شدهاند که بهترين و کمعارضهترين آنها ترکيبات تشکيل شده از هيالورونيک اسيد هستند. اين ماده به صورت صنعتي از باکتري مشتق ميشود. در اين زمينه ميتوان به «ژوويدرم» و «رستيلن» اشاره کرد که هر دو تاييد شده FDA (سازمان غذا و داروي آمريکا) هستند. ترکيبات ديگري هم براي اين منظور وجود دارد ازجمله زيدرم، کازميدرم، هيلافورم، درمالوژن، آلودرم، سينترا و... که هر کدام ترکيبات صنعتي ساخته شده از بافتهاي مختلف بدن انسان و حيوان هستند.
به طور کلي ترکيباتي که آزمايششان را پس دادهاند و موقتي و مورد تاييد هستند کمترين عارضه را ايجاد ميکنند اما آنهايي که به طور دائمي داخل لب باقي ميمانند مثل ژلهاي پوليآميد متاسفانه عوارض بسيار زيادي دارند و امروزه تقريبا کنار گذاشته شدهاند. در گذشته حتي از سيليکون مايع هم به عنوان پرکننده لب استفاده ميکردند که آن نيز امروزه به دليل عوارض بيشمارش کنار گذاشته شده است.
حجمدهي به لب با بافت طبيعي بدن
بافتهاي طبيعي بدن بهترين گزينه براي پر کردن لبها به شمار ميآيند. در اين زمينه ميتوان به تزريق چربي گرفته شده از بدن خود فرد اشاره کرد اما متاسفانه ماندگاري اين روش تقريبا صفر است و چربي جذب ميشود. به جاي تزريق چربي ميتوان قسمتي از بلوک چربي را از زير پوست برداشت و در داخل لب پيوند زد. در اين روش لايه سطحي پوست (اپيدرم) برداشته ميشود و لايه زيرين آن که درم نام دارد همراه با لايهاي از چربي براي پيوند به لب استفاده ميشود. همچنين ميتوان براي بزرگ کردن لبها از بافت فاشيايي بدن مثل فاشياي عضلات استفاده کرد. براي مثال حين ليفت صورت ميتوان از لايه سطحي عضلات روي صورت براي پيوند زدن به لبها استفاده کرد. علاوه براين از کپسول تشکيل شده دور پروتز سينه نيز ميتوان براي پيوند به لب استفاده کرد.
درواقع گاهي اوقات دور پروتز سينه کپسول تشکيل ميشود و ممکن است لازم باشد پروتز تعويض شود. در اين موارد به جاي اينکه کپسول دور انداخته شود، ميتوان از آن براي حجمدهي به لب استفاده کرد. همچنين ميتوان از کاشت فيبروبلاست و روشهاي ديگر هم بهره برد که البته هنوز در ايران از آنها استفاده نميشود و مزيتشان نسبت به بقيه بافتهاي بدن اثبات شده نيست.