رژیم فست بگیریم یا نه؟

 روزنامه ایران نوشت: این مدل رژیم گرفتن که در میان ایرانی‌ها به رژیم فست مشهور شده با حساب ساعت‌هایی که در خواب هستیم حذف صبحانه و شام را پیشنهاد می‌دهد. اما آیا این شیوه گرسنگی کشیدن برای بدن مفید است؟ کارشناسان در این زمینه نظرات ضد و نقیضی دارند که به برخی از آنها می‌پردازیم.

«انسان‌ها در طول تاریخ دوره‌هایی را تجربه کرده‌اند که غذا کمیاب یا اصلاً نایاب بوده است؛ بنابراین مجبور شده‌اند ساعت‌ها گرسنگی را تحمل کنند. اما امروزه با پیشرفت فناوری و فراهم آمدن لوازمی مانند یخچال‌ها، وسایل حمل‌ونقل مواد غذایی و حتی روشنایی در شب‌ها، غذا به‌راحتی در دسترس همه قرار می‌گیرد.» این صحبت‌های دکتر ویکی کاتنچی، محقق تغذیه در دانشگاه کلرادو است که معتقد است «این موضوع باعث تغییر مهم الگوهای غذایی بشر شده است. اکنون مردم به طور متوسط و راحت در طول ۱۴ ساعت از روز، هر زمانی که احساس گرسنگی کنند غذا می‌خورند.»
کاتنچی براساس مطالعات اخیر می‌گوید: مصرف مداوم غذا ممکن است منجر به مشکلات سلامتی برای ما شود، از این رو محققان شروع به بررسی این موضوع کرده‌اند که آیا رژیم‌های فست می‌تواند مزایای بالقوه‌ای برای سلامتی انسان داشته باشد یا خیر.

زمینه تاریخی
والتر لانگو، محقق حوزه «طول عمر» در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی هم با تأکید این موضوع که «در طول تاریخ، مردم دوره‌هایی را تجربه کرده‌اند که به سختی به غذا دسترسی داشته‌اند» می‌گوید: بنابراین، انسان‌ها مجبور به روزه‌داری و تحمل ساعت‌ها گرسنگی بودند. اما لوازمی مانند یخچال و فریزر دسترسی به غذا را ساده کرده ‌است.

در واقع رژیم‌های فست عمدتاً بر زمان خوردن غذا تمرکز دارند. انواع مختلفی از رژیم‌های فست وجود دارد که با اصطلاح «روزه‌داری متناوب» هم شناخته می‌شوند. با تغذیه‌ای که در چهارچوب محدودیت زمانی قرار می‌گیرد، شما هر روز ممکن است 6 تا 8 ساعت مجاز به غذا خوردن باشید. در رژیم کاهش وزن سرعتی طی روزهای متناوب، شما هر روز یک یا دو وعده غذا می‌خورید و طی دوره‌ای مشخص، کالری کمی به بدن وارد می‌کنید. نوعی رژیم دیگر هم وجود دارد که در آن کالری‌ها در طول هفته محدود می‌شوند اما در آخر هفته هیچ محدودیتی در ساعت و حجم غذا خوردن ندارید.

دکتر کورتنی پترسون، محقق تغذیه (وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده) در دانشگاه آلاباما، معتقد است: «بحث‌های زیادی درباره مزایا و معایب روزه‌داری متناوب یا همان رژیم فست به دلیل طولانی شدن این دوره وجود دارد. برای درک بهتر این موضوع، پترسون مطالعه‌ای را روی مردانی که دارای علائم پیش دیابت بودند انجام داد. شرایط طوری طراحی شده بود که داوطلبان وزن کم نکنند. این مردان به مدت پنج هفته از یک رژیم غذایی اولیه در چهارچوب محدودیت زمانی استفاده کردند. آنها فقط بین ساعت 8 صبح تا 2 بعد از ظهر می‌توانستند غذا بخورند. سپس 18 ساعت بعد بجز آشامیدنی‌های بدون کالری نباید چیزی ‌می‌خوردند. در مرحله بعد، آنها همان مقدار غذا را خوردند اما فقط در یک دوره 12 ساعته در روز؛ این رژیم به مدت پنج هفته ادامه داشت. هیچ یک از مردان وزن کم نکردند. اما رعایت این سبک رژیم برای مدت طولانی‌تر تفاوت‌های چشمگیری ایجاد کرد.

پترسون می‌گوید: «رژیم غذایی با محدودیت زمانی اولیه، کنترل قند خون آنها را بهبود بخشید و ما تأثیراتی روی کاهش فشار خون آنها یافتیم؛ چیزی که معادل بود با مصرف داروی فشار خون. این یافته‌ها نشان داد که روزه‌داری طولانی مدت یا محدود کردن مدت زمان غذا خوردن - حتی زمانی که روی وزن انسان تأثیری ندارد - می‌تواند روی سلامت برخی افراد مؤثر باشد.

تأثیرات رژیم فست بر بدن
دانشمندان هنوز درباره آنچه هنگام رژیم فست بر بدن شما می‌گذرد اطلاعات زیادی ندارند. بیشتر تحقیقات در آزمایشگاه‌ها روی سلول‌ها و حیوانات انجام شده است. این کار سرنخ‌های اولیه‌ای را در مورد اینکه چگونه دوره‌های گرسنگی می‌تواند بر بدن تأثیر بگذارد، فراهم آورده است.

انجام برخی رژیم‌های فست روی برخی حیوانات نشان داده که بدن آنها در برابر دیابت، بیماری‌های قلبی و زوال شناختی محافظت شده است. روزه‌داری حتی در برخی آزمایش‌ها روند پیری را کند و انسان را در برابر سرطان محافظت کرده است.

فستینگ ممکن است مزایای زیادی برای سلامتی داشته باشد، اما لانگو هشدار می‌دهد که هنوز ابهامات زیادی در این زمینه وجود دارد که درباره آن بی‌اطلاع هستیم. برای برخی، این سبک رژیم ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. مثلاً، مطالعات نشان داده‌ افرادی که به طور منظم بیش از ۱۶ تا ۱۸ ساعت در روز گرسنه می‌مانند علاوه بر از دست دادن بافت ماهیچه‌ای احتمال ابتلا به سنگ‌های صفراوی در آنها افزایش می‌یابد. لانگو می‌افزاید ۱۲ ساعت غذا نخوردن برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمی‌کند. «این الگوی تغذیه در میان افرادی که طول عمر بالایی دارند بسیار رایج است.»

اما مهم‌ترین توصیه این است که اگر شما هم برای رژیم‌های فست وسوسه شده‌اید، ابتدا بهتر است با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. زیرا افرادی که دارای شرایط پزشکی خاص هستند یا داروهای خاصی مصرف می‌کنند، نباید اصلاً رژیم بگیرند. حتی اگر گاهی رژیم بگیرید، همچنان باید انتخاب‌های غذایی سالمی داشته باشید. دکتر پیترسون توضیح می‌دهد: «به نظر می‌رسد که زمان تغذیه بسیار مهم است، اما آنچه می‌خورید احتمالاً مهم‌تر است.»