دکتر سلام/ بیماری "درماتیت" چیست؟

باشگاه خبرنگاران/ درماتيت اتوپيک در کودکان شايع است، به نظر مي‌رسد که ارثي باشد چرا که تقريباً هميشه سابقه خانوادگي درماتيت يا آسم در اين افراد وجود دارد. نشانه‌هاي اين نوع درماتيت عبارتند از: خشکي پوست به همراه خارش، بثورات بر روي صورت، داخل آرنج، پشت زانوها، و بر روي دست‌ها و پاها. خارش پوست موجب قرمزي، ورم ، ترک، خروج مايع، کلفتي پوست و پوسته اندازي. درماتيت تماسي تحريکي تماس مکرر با آب، مواد شوينده، حلال‌ها و مواد شيميايي، و هر گونه اصطکاک پوست مي‌تواند موجب اينگونه درماتيت شود. در اين عارضه پوست قرمز شده، خارش دار است. درماتيت تماسي آلرژيک به علت تماس پوست بدن با موادي است که اکثر مردم نسبت به آن واکنش نشان نمي‌دهد: چنان صابون ، مواد الکلي ، نيکل، عطر، لاستيک، رنگ مو و يا کاندوم. در اين عارضه پوست قرمزشده و به همراه خارش و سوزش است. براي تشخيص عامل تست پچ لازم است. درماتيت نومولار که در بعضي منابع ديسکي شکل يا سکه‌اي نيز ناميده‌اند. نقاط آسيب ديده مي‌تواند پوسته دار، داراي مرز و خارش دار باشند و به شکل تکه‌هاي تحريک پذير براي چند ماه باقي بمانند. درماتيت سبورئي کو شوره سر درماتيت سبورئيک با توجه به تحريک ناشي از مواد سمي توليد شده توسط مخمر مالاسزيا بروز مي‌کند. که اين گونه مخمر بر روي پوست سر و صورت زندگي مي‌کنند و گاهي اوقات به جاهاي ديگر هم سرايت مي‌کنند. اين عارضه با قرمزي و پوسته ريزي و خارش مشخص مي‌شود. در مورد شوره سر لازم به ذکر است که پوسته ريزي سر بدون سرخي بروز مي‌کند. درماتيت عصبي تکه‌هاي فلس دار بر روي سر ، پايين پاها، مچ، يا ساعدها ايجاد مي‌شود. درماتيت عفوني به نظر مي‌رسد تحت تاثير عفونت باکتريايي زرد زخم (impetigo) و يا عفونت‌هاي قارچي باشد. درماتيت تماسي، نوعي التهاب پوست است که در صورت تماس مستقيم با ماده محرک خارجي يا ايجاد کننده حساسيت بروز مي‌کند؛ تماس مستقيم با بسياري از محرک‌ها و آلرژن‌ها عامل التهاب است. درماتيت تماسي فقط سطح پوست را تحت تاثير قرار مي‌دهد.بهبود اين حساسيت معمولاً روزها و هفته‌ها طول مي‌کشد و فقط وقتي به طور کامل از بين مي‌رود که پوست ديگر به هيچ وجه در تماس با ماده حساسيت‌زا يا محرک قرار نگيرد. درماتيت تماسي معمولاً نقاط خارش‌داري را برجا مي‌گذارد که سطح وسيعي را درگير مي‌کند و حالت سوختگي ايجاد مي‌شود. در اين حالت، سطحي که بيشتر با ماده محرک در تماس بوده، بيشتر درگير مي‌شود. درماتيت تماسي بسته به علت ايجاد کنندهٔ آن به دو دسته تقسيم مي‌شود: درماتيت تماسي تحريکي و درماتيت تماسي آلرژيک درماتيت تماسي تحريکي شايع‌ترين نوع درماتيت است و حدود ۸۰ درصد درماتيت‌ها را شامل مي‌شود. اين نوع درماتيت از تماس مکرر پوست با موادي مثل صابون، لوازم آرايشي يا دئودورانت‌ها ايجاد مي‌شود. تماس با اين مواد باعث ايجاد قرمزي، خشکي و خارش در پوست مي‌شود که معمولاً کف دستها هستند که پس از استفاده باعث ايجاد درماتيت تماسي تحريکي مي‌شوند، چون اين مواد چربي و موانع محافظت‌کننده را از سطح پوست حذف مي‌کنند. علائم آن بيشتر شامل قرمزي، خارش، پوسته پوسته شدن، تورم، تاول، خشکي، فلسي شدن، ضخيم شدن و احساس حرارت در نقطه تماس مي‌شود. در موارد شديدتر، تاول‌هاي شديد و زخم‌هاي باز ايجاد مي‌شود. بيشتر افرادي که با آب در تماسند، مانند آرايشگرها و توليدکنندگان مواد غذايي، بيشتر به اين نوع درماتيت مبتلا مي‌شوند. درماتيت تماسي آلرژيک درماتيت تماسي آلرژيک نوعي درماتيت است که از واکنش نسبت به مواد آلرژن ايجاد مي‌شود و در نهايت در بدن واکنش ايمني ايجاد مي‌کند و باعث التهاب پوست مي‌شود. انواع مختلف داروها، آفت‌کش‌ها، لوازم آرايشي، افزودني‌هاي غذايي، مواد شيميايي تجاري، مواد پلاستيکي و لاتکس و تمام موادي که به نوعي باعث بروز حساسيت مي‌شوند، مي‌توانند باعث بروز اين نوع درماتيت شوند. بعضي از افراد حتي به نيکل موجود در انواع جواهرات حساسيت دارند. اين نوع درماتيت به ناحيه‌اي از پوست محدود مي‌شود که در تماس با آلرژن قرار مي‌گيرد؛ مانند دست و صورت. در واقع، چند سال طول مي‌کشد تا آلرژي ايجاد شود و زماني که اين حساسيت ايجاد شود، تا آخر عمر در فرد باقي مي‌ماند و کوچک‌ترين تماس با ماده آلرژن مي‌تواند باعث بازگشت حساسيت پوستي شود. علائم آن از خفيف تا شديد متغير و مثل درماتيت تماسي تحريکي است. تشخيص آن هم از طريق آزمايش انجام مي‌شود.