تابناک/ شايد براي شما هم پيش آمده که صبح زود به حمام برويد، لباسهاي تميز بپوشيد و براي انجام کارهاي روزانه از خانه خارج شويد، ولي چند ساعت بعد احساس کنيد خيس عرق شدهايد و لباسهايتان هم بوي خوبي نميدهند. اينجاست که حس بدي پيدا ميکنيد و از اين ميترسيد که بوي بدنتان براي ديگران آزاردهنده باشد.
البته فرقي نميکند در چه فصلي باشيم، اما در تابستان به علت گرماي هوا اين مشکل بيشتر ايجاد ميشود که هم براي خود فرد و هم ديگران غير قابل تحمل است. البته مصرف عطر و اسپري و ژل حمام تا حدي کمککننده است، اما پيش از هر چيز بايد متوجه شويد که آيا عرقکردنتان طبيعي است يا ميتواند نشانه بيماري خاصي باشد؟ چطور از شر عرقکردنهاي بيش از حد خلاص شويم؟ با ما همراه باشيد تا به پاسخ اين پرسشها برسيد.
تعريق مکانيسمي است که به وسيله آن دماي بدن که به دلايل مختلفي مثل گرما، فعاليت بدني و غذا خوردن افزايش يافته است، پايين ميآيد. عرقکردن علاوه بر کنترل دماي بدن باعث دفع مواد زائد بدن از راه پوست هم ميشود. به طور کلي تعريق يک امر طبيعي به حساب ميآيد و وقتي بيماري تلقي خواهد شد که بيش از حد و آزاردهنده باشد.
بايد بدانيد اختلالات غدد مثل پرکاري غده تيروئيد، استرس، عوارض ناشي از مصرف داروهاي مختلف مثلا قرصهاي ضدافسردگي، سرطان (که بيشتر باعث تعريق شبانه ميشود)، کاهش قندخون يا هيپوگليسمي، تغييرات هورموني، گاهي اوقات بالا بودن فشار خون، مشکلات تغذيهاي، درد شديد، تب به دنبال عفونت و... باعث افزايش تعريق بدن ميشوند که با برطرف شدن مشکلات گفته شده عرقکردن هم به حالت طبيعي برميگردد.
چرا زياد عرق ميکنيم؟
افزايش تعريق بدن يا به دليل افزايش تعداد غدد عرق بدن است که در نقاطي از بدن افزايش پيدا کرده يا به دنبال افزايش ميزان ترشح غدد عرق اتفاق ميافتد. حتي گاهي اوقات عرقکردن به دليل هر 2 علت گفته شده است. بايد بدانيد تعريق بيش از حد در اصطلاح پزشکي هايپرهيدروز نام دارد و معمولا هم روي اندامهايي مثل زير بغل، کف دستها و پاها يا کشاله ران تاثير ميگذارد.
در اين بيماري علاوه بر تعريق زياد و رطوبت بيش از حد پوست، عوارضي مثل خشکي و پوستهپوسته شدن همراه با ايجاد ترکخوردگي پوست هم ممکن است ايجاد شود. البته هايپرهيدروز به 2 گروه اوليه و ثانويه تقسيم ميشود؛ هايپرهيدروز ثانويه در بزرگسالي بروز پيدا ميکند و برخلاف هايپرهيدروز اوليه، هم در بيداري و هم در حين خواب رخ ميدهد. در چنين شرايطي پزشک با انجام آزمايش به علت اصلي تعريق که ميتواند به دليل استرس يا بيماريهاي زمينهاي باشد، پي ميبرد و درمان آغاز ميشود.
درماني براي توقف تعريق بيش از حد
روشهاي مختلفي براي درمان تعريق زياد وجود دارد. به عنوان مثال استفاده از محلول کلريدآلومينيوم که به محلول ضدتعريق شهرت دارد، يکي از بهترين گزينهها است که البته غلظت مناسب دارو حتما بايد از سوي متخصص پوست تعيين شود. در اين نوع درمان به بيمار توصيه ميشود روزي 2 تا 3 مرتبه محلول را به کف دست و پاها، زير بغل، کشاله ران و... اسپري کند.
در اين بين نبايد فراموش کنيد اگر علت عرقريزي، بيماري خاصي باشد، ابتدا بايد بيماري را درمان کرد در غير اين صورت راهکارهاي درماني گفته شده چندان موثر نخواهد بود.
با بيان اينکه بهترين درمان، حذف عامل ايجادکننده تعريق زياد است، اضافه ميکند: بوتاکس به صورت دورهاي يکي از بهترين روشهاي درمان تعريقهاي زياد بويژه در فصول گرم است که حتما بايد توسط متخصص پوست تزريق شود. اگر هم مشکل بيمار با درمانهاي گفته شده حل نشود، پزشک در نهايت جراحي سمپاتکتومي يا قطع عصب سمپاتيک در کف دست يا پا را پيشنهاد ميکند.
علت و درمان عرق سرد
عرق سرد مشکلي است که گاهي اوقات با آن مواجه ميشويم. ابتلا به بيماريهاي ويروسي مثل آنفلوآنزا، عفونتهاي جدي ناشي از بيماري سل يا ايدز، استرس و اضطراب، ميگرن، يائسگي، مشکلات قلبي ـ عروقي و... از جمله عواملي هستند که ميتوانند باعث ايجاد عرق سرد در بدن شوند. در چنين شرايطي مراجعه به پزشک، معاينات باليني، گرفتن شرح حال و حتي انجام آزمايش براي تشخيص بيماري زمينهاي موضوع بسيار مهمي است، چرا که نوع درمان را مشخص ميکند.
يک مام ضدعرق گياهي
به گفته متخصصان طب سنتي براي پيشگيري از تعريق زياد و بدبو شدن عرق بدنتان، وقتي ميخواهيد از خانه خارج شويد، يک دستمال کاغذي آغشته شده به شامپو يا صابون يا آبليمو (يکي از اينها و نه همه باهم) را به محلهاي عرق ريزش مثلا زير بغل بماليد. همچنين گياه رزماري که به اکليل کوهي نيز شهرت دارد، در کاهش تعريق بدن اثر بسزايي دارد. براي تهيه يک پودر گياهي ضدعرق ميتوانيد ترکيبي از 50 گرم پودر برگ رزماري و 200 گرم تالک (پودر بچه) را با هم مخلوط کنيد و روزي 2 تا 3 بار در ناحيه زير بغل بماليد.
مقابله با بوي بد پاها
بسياري از افراد از بوي بد پاهايشان در عذاب هستند، چرا که وقتي پاها براي مدت طولاني در کفش ميماند، بشدت عرق ميکند و بوي نامطبوعي توليد ميشود. حالا فرض کنيد مجبور شويد در چنين شرايطي کفشهايتان را در بياوريد و وارد يک محيط سربسته شويد. حتي تصور اين صحنه شبيه کابوس است. اگر شما هم جزو افرادي هستيد که بوي عرق پاهايتان تند و زننده است، توصيه ميکنيم هر روز پاهايتان را با آب گرم و صابون بشوييد و پس از شستن کاملا خشک کنيد.
از طرفي قرار دادن پاها در محلول آب نمک (نصف فنجان نمک در يک ليتر آب) هم در کنترل توليد عرق موثر است. همچنين ميتوانيد مقداري چاي را در يک ليتر آب بجوشانيد و بعد از خنک شدن، پاهايتان را مدت نيم ساعت داخل آن قرار دهيد و پس از خشک کردن پاها از آرد نشاسته ذرت استفاده کنيد تا به مرور زمان تعريق پاها کمتر شده و بوي بد پاها رفع شود. پيش از پوشيدن کفش نيز مقداري نشاسته ذرت يا پودر شيرين بيان داخل کفشها بپاشيد. در عين حال قرار دادن بوگيرهاي حاوي پودر زغال و زاج سفيد (موجود در داروخانهها) در کفش در رفع بوي بد عرق پا مؤثر است.