تغذیه/ سرطان در یک لیوان چای

باشگاه خبرنگاران/ امروزه در سرتاسر دنيا به‌ندرت مي‌توان محلي را پيدا کرد که نوشيدن چاي بخش مهمي از فعاليت‌هاي زندگي روزانه‌ي حداقل عده‌اي از ساکنان آن نباشد.نوشيدن چاي در هر ساعت از روز و در هر مکاني کاملا عادي و مرسوم است؛ از جمله در حين کار و فعاليت روزانه، در خانه، در جمع دوستان، در چايخانه‌ها و … در بعضي از کشورها مثل انگلستان، روسيه، ژاپن و چين نوشيدن چاي جز آداب و سنن فرهنگي محسوب مي‌شود.ويژگي اصلي اين نوشيدني لذت‌بخش و محبوب، کمک به حفظ آرامش و رفع خستگي است. چاي حاوي کافئين و آمينواسيدي به نام تيانين است که هر دو عامل کاهش اضطراب و استرس هستند و يک فنجان چاي داغ در هر موقعيت ناخوشايندي مي‌تواند باعث آرامش شود و تمرکز و خلق‌وخوي خوش را به ما بازگرداند. البته دليل نوشيدن چاي براي افراد مختلف متفاوت است. عده‌اي صرفا از طعم آن لذت مي‌برند و بعضي هم از آن به‌عنوان بهانه‌اي براي ملاقات دوستان و وقت‌گذراني با آن‌ها استفاده مي‌کنند. نوشيدن چاي در بعضي از کشورها جايگاه خاصي دارد و بعد از گذشتن ساليان متمادي به مجموعه‌اي از آداب‌ورسوم جذاب و درعين‌حال جدي و بدون انعطاف تبديل شده است. شهاب اوليايي متخصص تغذيه مي‌گويد: آنچه که بايد درباره اين مايع و ماده ارزشمند بدانيم اين است که به نوبه خود حاوي آنتي اکسيدان است و در واقع از بين برنده سرطان است. آنتي اکسيداني که قدمت چندين ساله دارد شهاب اوليايي متخصص تغذيه در گفتگو با خبرنگار گروه علمي پزشکي حوزه بهداشت و درمان در رابطه با چاي و خاصيت‌هاي آن گفت: با توجه به قدمت ساليانه کشت چاي که حدود 150 سال مي‌گذرد ولي مردم ايران از 10 سال پيش چاي زياد مصرف مي‌کنند، خاصيت‌هايي که کلا چايي دارد خيلي بهتر از چايي‌هايي است که افزودني و اسانس‌هاي غير طبيعي دارند. اوليايي تصريح کرد: چاي سبز حاوي موادي به نام آنتي اکسيدان است که در واقع خواص آن مي‌تواند سرطان در بدن از بين ببرد که در بدن ما راديکال‌هاي آزادي توليد مي‌شود که با مصرف اين چاي در بدن از بين مي‌رود، چاي سبز به علت وجود کافئين بسيار شادي آور و انرژي زاست و از قديم‌الايام در برنامه غذايي ما بوده است. زندگي سالم با چاي سالم متخصص تغذيه در ادامه با اشاره به اسانس‌هاي شيميايي موجود در چايي‌ها بيان کرد: متاسفانه امروزه به علت‌هاي مختلف عواملي به وجود مي‌آيدکه چاي‌هاي بي‌کيفيت را به بازار عرضه مي‌کنند که به صورت چاي‌هاي کيسه‌آي و باز پخش مي‌کنند و اينها چاي‌هايي هستندکه رنگ ها و طعم‌ دهنده‌هاي غير طبيعي در آنها استفاده مي‌شود. وي اظهار داشت: در چايي‌هاي که اسانس هاي شيميايي دارند در واقع از طريق مواد شيميايي درست مي‌شوند و در بدن تجمع پيدا مي‌کنند و همين تجمع مواد شيميايي است که ناشي از مصرف رنگ‌ها، اساسن‌ها و طعم‌دهنده‌ها به وجود مي‌آيد و در چاي عوارض خاص خودش را دارد. عوارضي چون واکنش‌هاي آلرژي در بدن، بيش فعالي در بچه‌ها، تغيير سيستم ايمني بدن، اختلال در خواب که در خيلي از افراد وجود دارد که مي‌تواند ناشي از مصرف چاي اسانس‌دار باشد. ديگه چي سرطان زا نيست؟! شهاب اوليايي عنوان کرد: مصرف مواد مصنوعي، شيميايي،‌رنگ هاي مصنوعي مي‌تواند اثرات نامطلوب داشته باشد،‌اثراتي همچون بر عملکرد کبد و کليه و غدد بدن مخصوصا غده تيروئيد، باعث کاهش سطح ويتامين‌ها و در واقع آنتي اکسيدان‌ها در بدن دارد بنابراين مي‌تواند اثرات سرطان‌زايي را به دنبال داشته باشد. چاي مي‌تواند با داشتن آنتي اکسيدان‌ ضد سرطان باشد اما چايي هايي که به آنها رنگ و اسانس‌ اضافه مي‌کنند در ايران بر عکس اين است و مي‌تواند اثرات سرطان‌زايي داشته باشد. وي اضافه کرد: چاي طبيعي معمولا حدود 10 دقيقه طول مي‌کشد تا رنگ خود را بگيرد ولي چاي‌هايي که کيسه‌اي هستند به محض اينکه وارد آب جوش مي‌شوند کاملا رنگ آب را عوض مي‌کنند و اين از نشانه‌هايي است که متوجه مي‌شويم چاي‌ها درونشان رنگ هاي مصنوعي استفاده شده است. حالا اگر به اضافه رنگ هاي مصنوعي، طعم‌هاي تلخ هم به مشام برسد غير مجاز خواهند بودو اثرات بسيار خطرناک‌تري دارند و اگر بخواهيم چاي‌ها را بر اساس طعم و رنگ انتخاب کنيم بخاطر مصرف زيادي است که روزانه انجام مي‌دهيم و چاي‌هاي خوب قيمت‌هاي متفاوتي دارد ولي خاک چاي ياهمان کيسه‌اي قيمت‌هاي کمتري را به خود اختصاص داده‌اند بنابراين اگر قيمت و بو و طعم هر چاي بالا رود مضرات آن بيشتر مي شود. از ابهام تا اثبات طعم هاي مصنوعي حال در مورد چاي‌هايي بحث‌ مي‌شود که ارزش‌هاي بالايي دارند ولي صحت داشتن اسانس‌ آنها به اثبات نرسيده است. محمد حسين عزيزي رئيس انجمن صنايع غذايي و استادتلام دانشگاه تربيت مدرس درباره چايي و اثرات آن بيان کرد: چاي از نوشيدني‌هاي سنتي و قديمي ايران است ورود چاي به ايران طي سفري که يکي از درباريان قاجار به هندوستان داشت به انجام رسيد و گسترش کشت آن حدود 50 سال پيش اتفاق افتاد و مردم ايران از 10 سال پيش بيشتر چاي مصرف مي‌کنند. وي در ادامه تصريح کرد: برگ‌هاي چاي را به سه مدل خشک مي‌کنند يک مدل چاي سبز است که برگ‌هايش را طوري خشک مي‌کنند که در سايه باشد و زياد حرارت نبيند و به حالت سبز باقي مي ماند مدل ديگر چاي اين است که با حرارت بالا خشک مي‌کنند و چاي سياه مي‌شود و ما از همين چايي بيشتر استفاده مي‌کنيم و حالت ديگري که وجود دارد حالت بين مدل اول و مدل دوم است که به چاي اولانگ معروف است و نه سبز است و نه سياه و اين‌ چاي را زياد مصرف نمي‌کنيم. چاي لب سوز و دلچسب همراه با خطرات عزيزي با اشاره به اينکه عمل آوري چاي در خارج و ايران به چه صورتي است تصريح کرد: در سال‌هاي اخير يعني در 30 سال‌ اخير بيشتر چاي‌هايي که توليد مي‌شوند از خارج از ايران است مخصوصا در صنعت هندوستان،‌بريلانکا و سريلانکا توليد مي‌شود. وي عنوان کرد: اگر در چاي رنگ و اسانس اضافه مي‌کنند يانه، اينها همه حدس و گمان است و کار تحقيقاتي در اين مورد صورت نگرفته است، و مي‌بينيم که چاي زود دم مي‌کشد يعني زماني که در آب جوش قرار مي دهيم رنگ از آن زود خارج مي‌شود و احتمال مي دهيم که رنگ و اسانس به آن اضافه شده در صورتي که هيچ آزمايشي علمي در اين باره صورت نگرفته است. دير دم و تازه دم و کهنه جوش رئيس انجمن صنايع غذايي ايران با بيان اينکه براي رنگ و اسانس هيچ آزمايشي انجام داده نشده عنوان کرد: اصلا چاي را مورد آزمايش قرار نداديم که چه اسانسي و چه رنگي است و اين اسانس‌ها و رنگ‌ها مجاز هستند و يا غير مجار؟؟، به هر حال چاي خوب چايي است که دير دم باشد و مردم ما حوصله ندارند که صبر کنند تا چاي دم بکشد بنابراين از چاي خارجي استفاده مي‌کنند. وي ادامه داد: چايي‌که اصل باشد زود دم مي‌کشد و طعم کش دارد يعني اينکه آب دهان را جمع مي‌کند مثل خرمالوي نارس که مي‌خوريد، اگر به کسي چاي اصل بنگريم طعم تلخ و مزه تلخي هم دارند و اگر بخواهيم رنگ و اسانس‌ها را از هم جدا کنيم يک کار علمي مي‌خواهد که آيا ضرر دارد يا نه؟ و اصلا نمي‌توانيم بگوئيم که حتما ضرر دارد تا اين کار انجام نشود. آزمايش‌هايي که نتيجه بدون اثبات دارند محمدحسين عزيزي خاطر نشان کرد: در حال حاضر چايي‌هايي که به بازار مي‌آيند سازمان‌هاي نظارت کننده و کنترل کننده يکسري آزمايشات اوليه را انجام مي‌دهند يعني قبل و بعد از ورود چاي به بازار انجام مي‌شود و رنگ و اسانس جزء آزمايش‌هاي آنها نيست و اينها چيزهايي است که هنوز مشخص و علمي نيست. دراين جهان هستي ديگر بايد چه بخوريم تا به سرطان گرفتار نشويم از نوشيدني هر روزمان گرفته تا غذاهايي که مي‌خوريم همه بر اساس حرارت بالا، اضافه کردن اسانس‌ها و رنگ هاي مصنوعي و غير طبيعي، روغن‌هايي با حرارات بالا و . . .همه اينها سرطاني‌اند و با اميد به اينکه يک جامعه‌اي بدون سرطان داشته باشيم .