ويستا/ در هفته دهم بارداري جنين ديگر شبيه يک کودک زيبا و کوچک است و تقريبا شکلش شبيه آن لحظهاي است که به دنيا ميآيد. مانند تمام هفتههاي قبل رشد او سريع و چشمگير است اما شکل کلي او مشخص شده است. در واقع، در اين هفته به اين علت که تارهاي صوتياش شکل گرفته است، توانايي اين را دارد که از خود صدا دربياورد و آماده است کمي از صداهاي اطراف را بشنود.
در اين هفته او به چه اندازهاي است؟
نگران نباشيد هنوز رويان شما آنقدر رشد نکرده است و آنقدر بزرگ نشده است که شما را اذيت کند اما به هر حال در اين هفته او نسبت به هفتههاي قبل بيشتر رشد ميکند و شروع به تکان خوردن ميکند و ميتوان گفت اندازه او تقريبا دوبرابر شده است. طول بدن او از سر تا پا حدود 2.5 سانتيمتر يا بيشتر است.
اگر بخواهيم اندازه او را براي شما شبيهسازي کنيم بايد بگوييم او به اندازه يک آلو بخارا شده است. وزن او حدود 8 گرم يا کمتر است اما خوشبختانه او مهمترين و بحرانيترين مراحل رشد خود را پشت سر گذاشته است. در چند هفته آينده سرعت رشد او دوبرابر ميشود و به 7.5 سانتيمتر نيز ميرسد.
چه علائمي را در هفته دهم بارداري تجربه خواهيد کرد؟
در اين هفته، بارداري فيزيکي شما بيشتر از قبل خود را نشان ميدهد و علائم هفتههاي قبل همچنان ادامه دارد و ممکن است علائم جديدي همچون برجسته شدن رگها و درد مفاصل را نيز تجربه کنيد. اکنون اندازه رحم شما دوبرابر شده است. در اين چند هفته اخير شکم شما به اندازه چند ميليمتر افزايش يافته است.
قبل از حامله شدن، رحم شما کوچک بود اما در اين هفته اندازه آن حدود يک گريپ فروت است. رباطها و عضلات شما کش ميآيد و رحمتان بزرگتر ميشود و وضعيت جسمي و روحي شما نيز نوسانات فراواني خواهد داشت. به طور کلي، علائمي که در هفته دهم تجربه ميکنيد از اين قرار است:
سرگيجه
سردرد
حالت تهوع و استفراغ
نوسانات روحي و خلقي
درد مفاصل
برجسته شدن رگها
افزايش يا کاهش وزن
ويار
خستگي
نفخ و سوزش سر دل
مشکلات گوارشي
تکرر ادرار
گرفتگي عضلات لگن
يبوست
در اين دوران ممکن است به علت افزايش جريان خون در بدنتان، علائمي همچون برجسته شدن و مشخصتر شدن رگها در ناحيه سينهها و شکم را مشاهده کنيد که ممکن است بر زيبايي شما تاثير بگذارد اما نگران نباشيد پس از مدتي رفع خواهد شد. مهم اين است که بدانيد تحمل اين رگهاي برجسته ارزشش دارد زيرا به اين معني است که رگهايتان مواد مغذي و مهمي را براي رشد کودکتان به او ميرساند.
رشد جنين در هفته دهم بارداري
نوزاد شما در اين هفته بيشتر از قبل شبيه انسان ميشود. ساختار مغز او در اين هفته تکميل ميشود و دندانهاي او بيشتر از قبل شکل ميگيرد. در اين هفته تغييرات بسياري در رشد جنين شما اتفاق ميفتد و بسياري از اندامهاي خارجي او در بدن کوچکش شکل ميگيرند و خود را نشان ميدهند.
جنين هنوز سر بزرگي دارد و تقريبا بقيه اندامهايش به اندازه سرش رشد نکرده اند. اگرچه غضروفهاي جلوي سر به تدريج درحال تبديل شدن به استخوان هستند، اما هنوز هم نرم و حساس هستند. بازوهايش کمي منحني شدهاند و ناخن هايش در حال رشد است و انگشتانش را قشنگ تر از قبل کرده است.
اکنون اندامهاي حياتي او شامل کبد، کليه، رودهها، مغز و ريهها در محل خود قرار گرفتهاند و در حال آغاز کردن فعاليت خود هستند. با وجود اينکه اين اندامها در ادامه دوران بارداري به رشد خود ادامه مي دهند اما بيشتر آنها تکميل شدهاند. کبد او به ساختن گلبولهاي خوني مشغول است و ديگر به کيسه آمنيوتيک که پيش از اين تغديه اين سلولها را تامين ميکرد نيازي نيست و اين بافت به تدريج از بين مي رود. به طور کلي، تغييرات جالب زير در بدن او ايجاد ميشود:
چشمها: در اين هفته پلکهاي کوچک او بسته هستند تا از چشمان زيبايش مراقبت کنند.
سر و گردن: در هفته دهم بارداري ساختار و ساختمان مغز او تکميل ميشود. اعصاب او از طرف نخاع در حال شکلگيري است.
دهان: دندانهاي او در اين هفته از زير لثه او در حال شکلگيري و رشد است.
اندامهاي بدن: بازوها او در اين زمان قابل انعطاف است و از آرنج خم ميشود. زانوها و مچ پاهايش بيشتر رشد ميکنند. ناخنها نيز بيشتر رشد ميکنند و شکل ميگيرند. لگدها و تکانهاي او افزايش مييابد.
شکم/لگن: رودههاي او در اين هفته در شکم او جاي گرفتهاند. دستگاه گوارش، کبد و شکم او کمکم تکميل ميشوند و انسولين در لوزوالمعده توليد ميشود.
جنسيت جنين در اين هفته شکل گرفته است
در اين هفته در جفتهاي نر تستوسترون توليد ميشود و ميتواند جنسيت جنين را تعيين کند. کمکم اندامهاي تناسلي و ويژگيهاي مردانه يا زنانه او خود را نشان ميدهند. البته هنوز هم براي آنکه بفهميد دختر است يا پسر زود است. اندامهاي جنسي او شکل گرفته، اما تشخيص آن با دستگاههاي سونوگرافي کار دشواري است.
غربالگريهاي لازم و مهم در هفته دهم
اگرچه شما همچنان در هفتههاي ابتدايي دوران بارداري قرار داريد اما بايد همه جوانب را در نظر بگيريد و آزمايشها و تستهاي لازم اين دوران را تحت نظر پزشکتان سپري کنيد تا از اين طريق بارداري بيتنش، سالم و در عين حال موفق داشته باشيد. در اين هفته وظايف شما بيشتر ميشود و مهمترين وظيفه شما ملاقاتهاي منظم با پزشکتان است.
در اين هفته مهم است که با پزشکتان مشورت کنيد و از اينکه آزمايشهاي ژنتيک و غربالگري با توجه به شرايط شما لازم است يا خير اطمينان حاصل کنيد. برخي از غربالگريها را بايد در هفته دهم بارداري انجام داد. از هفته 11 تا 14، سونوگرافي ممکن است تجويز شود تا مايع شفاف گردن کودک را ارزيابي کند. اين اقدام در تعيين برخي مشکلات و شرايط پزشکي خاص از جمله سندروم داون مفيد و موثر است.
اگر سابقه ژنتيکي خاصي در خانواده خود داريد اين موضوع را با پزشکتان در ميان بگذاريد. برخي از آزمايشهاي بارداري در هفته دهم تا دوازدهم انجام ميشود. 3 آزمايش خون و غربالگري در اين هفته ممکن است به خانمها پيشنهاد شود تا اختلالات ژنتيکي را همچون سندروم داون، تريزومي 18 و اسپينا بيفيدا را مشخص کند. اين غربالگريها از اين قرارند:
از هفته 10 تا 13 و همچنين در هفته 15 تا 20 غربالگري براي آزمايش خون مادر براي 6 پروتئين موجود در گردش خون او انجام ميشود. اين آزمايش ميتواند 92 درصد از بارداريهايي که در آن جنين مبتلا به سندروم داون است را مشخص کند. اين آزمايش تکميلکننده سونوگرافي است که در بالا گفته شد.
غربالگري دوم نيز مانند غربالگري قبل ميتواند 88 درصد از بارداريهايي که در آن جنين مبتلا به سندروم داون است را تشخيص دهد. معمولا اين غربالگري زماني تجويز ميشود که بنا به دلايلي نميتوان سونوگرافي را انجام داد.
غربالگري سوم در هفته 15 تا 20 انجام ميشود و جريان خون مادر را براي 4 پروتئين جنين بررسي ميکند. اين غربالگري ميتواند تا 79 درصد از بارداريهاي سندروم داون را تشخيص دهد. اين غربالگري معمولا زماني پيشنهاد ميشود که خانمها غربالگريهاي قبل را انجام نميدهند يا در برخي شرايط براي تکميل آنها انجام ميشود.
قابل توجه خانمهاي بالاتر از 35 سال
غربالگري ديگر که در هفته 10 تا 12 ممکن است به زنان باردار به خصوص خانمهاي بالاتر از 35 سال پيشنهاد شود، نمونهگيري پرزهاي جفتي يا آزمايش CVC است. اين غربالگري معمولا به زناني پيشنهاد ميشود که برخي از آزمايشات آنها غيرعادي بوده است و يا بيشتر از 35 سال سن دارند و يا سابقه اختلال ژنتيکي در خانواده دارند. اين غربالگري براي تشخيص اختلالات ژنتيکي همچون بيماري تاي ساکس، فيبروز و برخي از اختلالات کروموزومي همچون سندروم داون پيشنهاد ميشود.
در اين روش پرزهاي کوريوني از جفت گرفته ميشود و بررسي کروموزومي بر روي آن انجام ميگيرد. برتري ويژه اين شيوه در مقايسه با آمنيوسنتز آن است که امکان انجام آن در سه ماهه اول بارداري امکان پذير است حال آنکه آمنيوسنتز معمولاً در سه ماهه دوم بارداري انجام ميگيرد. اين غربالگري با آزمايش خون يا سونوگرافي انجام نميشود بلکه نمونهاي از پرزهاي کوريوني جفت برداشته ميشود و مورد آزمايش و بررسي قرار ميگيرد.
مراقبتهاي بارداري در هفته دهم
ممکن است سردردهاي شديد و پراکنده در اين هفته امانتان را ببرد اما طبيعي است و براي ديدن کودکتان بايد آنها را به جان بخريد. نگران نباشيد اين سردردها ممکن است تا 6 ماه ادامه داشته باشد اما کمکم متوقف ميشود يا به شدت کاهش مييابد. در اين هفته برخي از خانمها ممکن است دردهايي را به علت رشد جنين و باز کردن جا در برخي نقاط شکم و لگن خود تجربه کنند. اين دردها ممکن است ناگهاني و شديد باشد. اگر اين دردها تا حدي شديد بود که قابل تحمل نبود در اين باره با پزشک خود مشورت کنيد.
در هنگام بارداري لثههاي برخي خانمها حساس ميشود و دچار خونريزي ميشود و زمينه را براي ابتلا به آلودگيها فراهم ميشود. براي جلوگيري از اين مشکل بيشتر مسواک بزنيد و بيشتر مراقبت کنيد و اين موضوع را با پزشکتان در ميان بگذاريد.
به طور معمول، پزشک شما قرار ملاقاتهايي را بين هفته دهم تا دهم بارداري براي شما ترتيب ميدهد. در واقع از اين هفته بايد ملاقاتهاي منظم و مکرر خود را با پزشکتان جديتر بگيريد و به طور منظم سلامتي خود و جنينتان را تحت نظر پزشکي متخصص ارزيابي کنيد. در اين زمان احتمال سقط جنين وجود دارد اما با ملاقات منظم با پزشک و مراقبت از خود احتمال آن را کاهش دهيد.
در اين دوران سعي کنيد روزانه فعاليتهاي بدني و ذهني همچون يوگا، پيادهروي و شنا را با تاييد پزشک خود انجام دهيد. راجع به برنامه غذايي که از آن پيروي ميکنيد و ورزشها و فعاليتهايي که دوست داريد انجام دهيد با پزشکتان مشورت کنيد و اطمينان حاصل کنيد که هيچ گونه ضرري شما و جنينتان را تهديد نکند. شنا براي محکم کردن عضلات شکم و لگن ورزش خوبي است اما از شيرجه زدن و شنا در عمق خودداري کنيد.
بارداري خطر ابتلا به عفونتهاي دستگاه ادراري را در هفته 6 تا 24 بارداري افزايش ميدهد، بنابراين اگر در هفته دهم بارداري يا بعد از آن علائمي را مشاهده کرديد که مشکوک به عفونت دستگاه ادراري بود براي درمان سريعتر به پزشک خود مراجعه کنيد. يکي از علائم هفته دهم خستگي است بنابراين در اين هفته شما به استراحت و خواب بيشتري نياز داريد.
اگر در اين دوران با هر مورد عجيب يا دردهاي بيش از حد مواجه شديد آن را حتما با پزشکتان در ميان بگذاريد. علائمي همچون خونريزي، احساس ضعف يا سرگيجه شديد، افت شديد فشار خون، درد شديد شانه يا لگن و گرفتگي شديد عضلات به خصوص لگن ممکن است نشان از بارداري خارج از رحم يا سقط جنين باشد، پس اين موارد را جدي بگيريد و در صورت مشاهده آن فورا به پزشک مراجعه کنيد.
مراقبتهاي تغذيهاي در هفته دهم
در اين هفته ممکن است ويارهاي شديدي به شما دست دهد. ممکن است ويار بستني يا ترشيجات داشته باشيد اما يادتان باشد در خوردن اين مواد زيادهروي نکنيد. تا حدي از آنها استفاده کنيد که ويارتان را رفع کند. يادتان باشد از رژيم غذايي متعادل و سالم و در عين حال مغذي پيروي کنيد. ويار بخش عادي از بارداري است اما برخي از ويارها غيرطبيعي هستند و ممکن است به علت کمبود ويتامين و مواد معدني بوجود آيند. اگر ويار مربوط به مواردي به جزء غذا يا خوراکي باشد بهتر است در اين باره با پزشکتان مشورت کنيد.
هنگام آشپزي سعي کنيد مواد غذايي حاوي گوشت را به خوبي بپزيد زيرا گوشتي که خوب پخته نشده باشد ممکن است موجب عفونتهايي در بدن شما شود که به شما و جنينتان آسيب ميرساند. علاوه بر اين، از مصرف موادي همچون شيرينکنندههاي مصنوعي، نوشابهها، شير غيرپاستوريزه و غذاهاي بسيار چرب دوري کنيد.
در اين دوران برنامه غذايي سرشار فيبر به شدت توصيه ميشود و از ابتلاي نوزاد شما به بيماري آسم به شدت پيشگيري ميکند. خوردن ماهي به طور کافي و کنترلشده مناسب است اما از خوردن گوشت کوسه، شمشير ماهي، شاه ماهي خال مخالي که مقدار بالايي جيوه دارند جلوگيري کنيد.
در اين دوران شما علاوه بر مراقبت از خود وظيفه مراقبت از موجودي بسيار کوچک و آسيبپذير را بر عهده داريد بنابراين به تغذيه خود بايد بيش از پيش اهميت دهيد. استعمال دخانيات در اين دوران به شدت خطرناک است و عواقب جبرانناپذيري خواهد داشت. علاوه بر اين، مصرف برخي داروها در اين دوران منع ميشود بنابراين هرگونه دارويي که ميخواهيد مصرف کنيد بايد تحت نظر پزشکتان انجام شود.
در اين دوران بايد ويتامينها و مواد مغذي به خود و جنينتان برسانيد و از برنامه غذايي سالم و مغذي پيروي کنيد. با آنکه در دوران بارداري مصرف ماهي بلامانع است اما توصيه ميشود که از مصرف بالاي آن در اين مدت جلوگيري کنيد. به طور کلي بهتر است در اين دوران به يک مشاور تغذيه مراجعه کنيد.
با کانال تلگرامي آخرين خبر همراه شويد telegram.me/akharinkhabar