دکتر سلام/ علائم سرطان مری را بشناسید

علت يک تومور سرطاني از يک سلول غير عادي ايجاد مي‌شود. علت دقيق اينکه چرا يک سلول سرطاني مي‌شود مشخص نيست. در اين رابطه تصور مي‌شود بعضي آسيب‌ها يا تغييرات خاص ايجاد شده در ژن‌هاي يک سلول باعث ايجاد اين مشکل مي‌شود. اين مشکل باعث مي‌شود سلول غير عادي شده و تکثير آن از کنترل خارج گردد. در بسياري از افراد سرطان مري بدون هيچ دليل مشخص ايجاد مي‌شود. به هر حال، عوامل ريسک خاص مي‌تواند احتمال ابتلا به سرطان گلو را افزايش دهند که اين عوامل شامل موارد زير هستند: بالا رفتن سن: اين نوع سرطان در بين افراد مسن بيشتر مشاهده مي‌شود. اکثر موارد ابتلا به اين بيماري در بين افراد بالاتر از ۵۰ سال وجود دارد. اين نوع سرطان همچنين رواج بيشتري در بين مردان دارد. تغذيه: رژيم غذايي احتمالاً يک عامل موثر در ابتلا به اين بيماري است. رژيم‌هاي غذايي پر چرب احتمالاً مي‌توانند خطر ابتلا به اين بيماري را افزايش دهند و مصرف حجم زيادي از ميوه‌ها و سبزيجات مي‌تواند خطر ابتلا به بيماري را کاهش دهد. چاقي فرد نيز مي‌تواند ريسک ابتلا به سرطان مري را افزايش دهد. سيگار کشيدن بازگشت اسيد معده (رفلکس معده): بيماري رفلکس معده به مري در بعضي افراد به صورت عادي مشاهده مي‌شود و مي‌تواند باعث التهاب انتهاي مري شود. به هر حال، لازم به ذکر است که احتمال ابتلا به سرطان به خاطر اين مشکل پايين است و اين مشکل در اکثر موارد باعث ابتلا به سرطان نمي‌شود. ابتلا به مري بارت: اصطلاح مري بارت نشان دهنده بيماري است که در آن سلول‌هاي انتهاي مري دچار تغيير مي‌شود. در بسياري از موارد اين مشکل مربوط به التهاب بلند مدت اين سلول‌ها در نتيجه رفلکس اسيدي معده است. تشخيص آزمايش‌ها و روش‌هاي مورد استفاده براي تشخيص سرطان مري شامل موارد زير هستند: آندوسکوپي: در زمان آندوسکوپي، دکتر يک لوله ميان تهي را که مجهز به يک دوربين است (اسکوپ) را از گلوي شما پايين مي‌فرستد و وارد مري مي‌کند. با استفاده از آندوسکوپي پزشک وضعيت بافت مري شما را بررسي مي‌کند و به دنبال ناحيه‌هايي مي‌گردد که سرطاني شده يا دچار التهاب مي‌باشد. نمونه برداري: پزشک شما ممکن است از يک اسکوپ مخصوص استفاده کرده و آن را به داخل مري شما وارد کند تا به اين ترتيب بتواند يک نمونه از بافت‌هاي مشکوک به سرطان تهيه کند (نمونه برداري). اين نمونه از بافت‌ها در ادامه براي آزمايشگاه ارسال مي‌شود تا با بررسي آن وجود هر گونه سلول سرطاني در آن مشخص شود. مراحل پيشرفت بيماري هنگامي که ابتلاي فرد به سرطان مري تشخيص داده شد، پزشک شما سعي مي‌کند ميزان (مرحله) پيشرفت سرطان در بدن بيمار را مشخص کند. انجام اين کار مي‌تواند به تعيين روش درمان سرطان مري کمک فراوان مي‌کند. آزمايش‌هاي مورد استفاده براي تشخيص مرحله پيشرفت سرطان شامل سي تي اسکن و برش نگاري با گسيل پوزيترون (PET) است. مراحل پيشرفت سرطان مري شامل موارد زير است: مرحله ۱٫ اين مرحله از سرطان در لايه‌هاي سطحي سلول‌هاي مري بيمار مشاهده مي‌شود. مرحله ۲٫ اين مرحله از سرطان به لايه‌هاي عميق‌تر مري نفوذ کرده و مي‌تواند غدد لنفاوي نزديک مري را نيز تحت تاثير خود قرار دهد. مرحله ۳٫ اين مرحله از سرطان به عميق‌ترين لايه‌هاي ديواره مري نفوذ کرده و بافت‌ها يا غدد لنفاوي بيمار را تحت تاثير قرار مي‌دهد. مرحله ۴٫ در اين مرحله سلول‌هاي سرطاني در ساير اعضاي بدن بيمار نيز پخش مي‌شوند. درمان درمان‌هاي مورد نياز بيمار براي سرطان مري بر اساس نوع سلول‌هايي که در بيماري آسيب ديده‌اند، مرحله پيشرفت سرطان، سلامت عمومي فرد و نيز اولويت‌هاي درماني بيمار بستگي دارد. اين درمان‌ها در ادامه شرح داده شده اند.

شيمي درماني شيمي درماني يک درمان دارويي است که در آن از مواد شيميايي براي از بين بردن و کشتن سلول‌هاي سرطاني استفاده مي‌شود. داروهاي شيمي درماني معمولاً قبل يا بعد از عمل جراحي در افراد مبتلا به سرطان مري استفاده مي‌شود. شيمي درماني همچنين مي‌تواند به همراه راديو درماني مورد استفاده قرار گيرد. در افرادي که سرطان در مراحل پيشرفته باشد و سلول‌هاي سرطاني در لايه‌هاي زيرين مري نفوذ کرده باشد، شيمي درماني مي‌تواند به تنهايي براي کاهش علائم و مشکلات ايجاد شده در نتيجه سرطان مورد استفاده قرار گيرد. لازم به ذکر است که عوارض جانبي شيمي درماني مشاهده شده در هر بيمار بستگي به داروهاي مورد استفاده براي شيمي درماني دارد. عوارض جانبي رايج‌ترين عوارض جانبي شيمي درماني شامل موارد زير هستند: استفراغ کردن ريزش مو حالت تهوع زخم‌هاي دهاني خستگي اين عوارض جانبي معمولاً موقت هستند و بايد با پيشرفت درمان کاهش پيدا کنند. روش هاي شيمي درماني اغلب به همراه عمل جراحي و راديو درماني استفاده مي‌شوند و به اين ترتيب مي‌توان بهترين درمان ممکن را بر روي سلول‌هاي سرطاني انجام داد.

پرتو درماني در پرتو درماني يا راديو تراپي از پرتوهاي پر انرژي براي کشتن سلول‌هاي سرطاني استفاده مي‌شود. اين پرتوها مي‌تواند از يک ماشين خارج از بدن بيمار ساطع شده و به سلول‌هاي سرطاني تابانده شود (پرتو درماني خارجي) يا اينکه تابش پرتو از داخل بدن نزديک سلول‌هاي سرطاني انجام شود (پرتو درماني داخلي). راديو تراپي معمولاً به همراه شيمي درماني در افراد مبتلا به سرطان مري استفاده مي‌شود. اين روش درماني مي‌تواند قبل يا بعد از عمل جراحي براي بيمار استفاده شود. راديو درماني همچنين براي کاهش عوارض سرطان مري پيشرفته همچون زماني که يک تومور به ميزان زياد رشد کرده و باعث توقف عبور غذا از مري به معده شود، موثر مي‌باشد. راديو تراپي خارجي: راديو درماني يک روش درمان سرطان است که از پرتوهاي پر انرژي براي کمک به کاهش مقدار تومور و تسکين درد استفاده مي‌کند. راديو درماني براي سرطان مري بايد عمل بلع بيمار را ساده کند، زيرا اين روش مي‌تواند باعث کاهش حجم تومورهاي ايجاد شده شود و به اين ترتيب انسداد مري کاهش پيدا مي‌کند. راديو تراپي داخلي (براکي تراپي): در برخي موارد، پرتو درماني ممکن است از داخل بدن بيمار به جاي منبع خارجي استفاده شود. در اصطلاح به اين روش درماني براکي تراپي گفته مي‌شود. ترکيب شيمي درماني با پرتو درماني مي‌تواند شانس اثربخشي هر روش درماني را افزايش دهد. ترکيب شيمي درماني و راديو تراپي مي‌تواند تنها روش مورد استفاده براي درمان بيمار باشد يا از اين روش درماني قبل از انجام عمل جراحي استفاده شود. به هر حال ترکيب شيمي درماني با راديو تراپي مي‌تواند احتمال و شدت عوارض جانبي مشاهده شده در بيمار را افزايش دهد. درمان گياهي، تغذيه و طب سنتي داروهاي گياهي مي‌تواند به عنوان يک روش درماني از درمان‌هاي طبيعي و غير سمي براي درمان کلي فرد و تسريع بهبود بيماري استفاده شود. داروهاي گياهي مي‌تواند مجموعه‌اي از مشکلات فرد شامل مشکلات گوارشي، مسائل تنفسي، سندروم خستگي مزمن و سرطان را درمان کنند. در طول درمان، متخصص داروهاي گياهي به شما استفاده از درمان‌هاي طبيعي خاص را پيشنهاد مي‌کند که مي‌تواند نقش موثر در تقويت سيستم ايمني و نيز کاهش عوارض جانبي بيماري داشته باشد. اين روش‌هاي درماني شامل موارد زير هستند: آماده سازي داروها و مشتقات گياهي: شامل عصاره‌هاي گياهي و انواع مختلف چاي‌ها. مکمل‌هاي غذايي: شامل ويتامين‌ها، مواد معدني و اسيد امينه. درمان‌هاي هوميوپاتي: دوزهاي بسيار کم عصاره‌ها و مواد معدني طبيعي است که مي‌تواند به آرامي باعث تقويت بدن و بهبود سيستم ايمني شود. درمان فيزيکي و نرمش درماني: شامل ماساژ و ساير تکنيک‌هاي مشابه مورد استفاده براي عضلات و مفاصل به منظور درمان خستگي ناشي از سرطان مري. آب درماني: که در آن از آب گرم و سرد و ساير درمان‌هاي مشابه براي بهبود وضعيت خستگي و ناراحتي بيمار استفاده مي‌شود. توصيه براي اصلاح سبک زندگي: بعضي از علايم سرطان مري را مي‌توان با نرمش، اصلاح نحوه خواب، تکنيک‌هاي کاهش استرس و نيز استفاده از مکمل‌هاي غذايي درمان کرد. طب سوزني: متخصص درمان گياهي ممکن است براي بهبود بيمار از روش‌هاي درماني مبتني بر طب سوزني نيز استفاده کند. علاوه بر حالت تهوع و خستگي، داروهاي گياهي مي‌تواند به کاهش ساير عوارض جانبي معمول مربوط به درمان سرطان مري همچون اسهال، کم آبي بدن و مشکلات مربوط به بلع غذا کمک کند. جراحي عمل جراحي براي برداشتن سلول‌هاي سرطاني مي‌تواند به تنهايي يا به همراه ساير روش‌هاي درماني مورد استفاده قرار گيرد. عمل‌هاي جراحي مورد استفاده براي درمان سرطان مري شامل موارد زير هستند: عمل جراحي براي برداشتن تومورهاي بسيار کوچک: اگر سلول‌هاي سرطاني بيمار بسيار محدود و کم باشند، يا محدود به لايه‌هاي سطحي مري بوده و هنوز پخش نشده باشند، جراح ممکن است پيشنهاد دهد سلول‌هاي سرطاني به همراه بخشي از بافت سالم اطراف آن برداشته شوند. عمل جراحي براي درمان سرطان مري در مراحل اوليه بيماري مي‌تواند با استفاده از يک آندوسکوپ که از گلوي فرد پايين داده شده و به مري وارد مي‌شود، انجام شود. جراحي براي برداشتن يک بخش از مري (ازوفاژکتومي): در زمان جراحي ازوفاژکتومي، جراح بخشي از مري بيمار را که داراي تومورهاي سرطاني است به همراه غدد لنفاوي اطراف آن بر مي‌دارد. در اين حالت بخش باقيمانده مري مجدداً به معده متصل مي‌شود. معمولاً اين کار با بالا کشيدن معده براي رسيدن به بخش باقيمانده مري انجام مي‌شود. جراحي براي برداشتن بخشي از مري و بخش بالاي معده بيمار (ازوفاگوگاستروستومي): در زمان انجام عمل جراحي ازوفاگوگاستروستومي، جراح بخشي از مري، غدد لنفاوي اطراف آن و بخش بالاي معده بيمار را بر مي‌دارد. در اين حالت بخش باقيمانده معده در ادامه بالا کشيده مي‌شود و مجددا به بخش باقيمانده مري متصل مي‌شود. در صورت لزوم، مي‌توان بخشي از روده بزرگ را براي کمک به اتصال معده و مري مورد استفاده قرار داد. جراحي سرطان مري داراي ريسک و عوارض جانبي متعدد همچون عفونت، خونريزي و ترشح مايع از بخش باقيمانده مري است که مجدداً به معده متصل مي‌باشد. جراحي مورد نياز براي برداشتن مري را مي‌توان به صورت باز با استفاده از شکاف‌هاي بزرگ يا با استفاده از ابزارهاي خاص جراحي از طريق ايجاد چند شکاف کوچک بر روي پوست (لاپاراسکوپي) انجام داد. در اين حالت نحوه انجام عمل جراحي بستگي به شرايط بيمار و تجارب و اولويت‌هاي مورد نظر جراح دارد. درمان‌هاي قابل استفاده براي انسداد مري و مشکلات بلع غذا مي‌تواند شامل موارد زير باشد: آزاد کردن انسداد مري: اگر سلول‌هاي سرطاني مري باعث تنگ شدن اين لوله شوند، جراح ممکن است از يک آندوسکوپ و ابزارهاي خاص براي وارد کردن يک لوله فلزي (استنت) براي باز نگه داشتن مري استفاده کند. ساير انتخاب‌هاي موجود در اين حالت شامل جراحي، پرتو درماني، شيمي درماني، ليزر درماني و درمان فوتو ديناميک است. استفاده از لوله غذا دهي: پزشک ممکن است به شما پيشنهاد دهد از يک لوله غذا دهي در صورتي استفاده کنيد که با مشکل بلع مواجه بوده يا عمل جراحي مري انجام داده باشيد. يک لوله غذا دهي امکان وارد شدن مستقيم غذا به معده يا روده کوچک را فراهم مي‌کند و به اين ترتيب امکان بهبود مري پس از درمان سرطان مري ايجاد مي‌گردد. دکتر سيد امير منصور رضا دوست