دکتر سلام/ میکروب معده چه چیزی است؟

نازخاتون/ هليوباکتري يا ميکروب معده، نوعي باکتري معده است. اين موجودات ذره بيني مي توانند وارد بدن شما شده و در دستگاه گوارش زندگي کنند. پس از چندين سال، باعث به وجود آمدن زخم معده يا زخم بخش بالايي روده کوچک مي شوند. براي برخي از افراد، عفونت ناشي از هليوباکتر پيلوري باعث ابتلا به سرطان معده مي شود. عفونت معده ناشي از ميکروب معده (باکتري معده) شايع است. در حدود دوسوم جمعيت جهان اين باکتري را در بدن خود دارند. براي اغلب افراد، اين باکتري باعث به وجود آمدن زخم يا علائم ديگر نمي شود. در صورتي که اين باکتري مشکلاتي را براي شما فراهم کرد، داروهايي وجود دارد که باعث کشتن اين ميکروب ها و کمک به التيام درد و زخم مي شوند. با دسترسي بيشتر افراد به آب سالم و بهداشت، افراد کمتري نسبت به قبل به اين باکتري معده مبتلا مي شوند. پس از ورود هليوباکتري به بدن، به غشاي معده حمله مي کند، غشاي معده از شما در برابر اسيدي که بدن براي هضم غذا استفاده مي کند، محافظت مي کند. وقتي باکتري معده آسيب قابل توجهي به غشاي معده وارد کرد، اسيد مي تواند وارد غشا شود و باعث به وجود آمدن زخم معده گردد. زخم معده موجب خونريزي، عفونت و جلوگيري از حرکت غذا در دستگاه گوارش مي شود. علت ميکروب معده، غذا، آب يا ظرف آلوده مي باشد. اين بيماري در کشورها يا جوامعي که فاقد سيستم فاضلاب مناسب هستند يا آب سالمي ندارند بيشتر شايع است. همچنين باکتري معده از طريق تماس با بزاق يا مايعات ديگر بدن فرد مبتلا به آن قابل سرايت است. ميکروب معده در کودکان شيوع بيشتري دارد و بسياري از افراد در دوران کودکي به اين بيماري مبتلا مي شوند، اما اين باکتري به بزرگسالان نيز قابل سرايت است. اين باکتري ها براي ساليان زيادي در بدن زندگي مي کنند و در اغلب موارد افرادي که مبتلا به آنها مي شوند دچار زخم معده و علائم ديگر نمي شود. پزشکان به طور قطع نمي دانند که چرا تنها تعدادي از افراد پس از ابتلا به ميکروب معده، زخم معده و غيره مي گيرند. عفونت هليوباکتري ممکن است منجر به سرطان معده شود علائم و نشانه هاي ميکروب معده: در صورتي که زخم معده داريد، درد شديد يا خفيفي را در شکم خود احساس مي کنيد. اين دردها موقتي هستند، اما وقتي معده شما خالي است، مثلا بين وعده هاي غذايي يا در نيمه شب، اين درد اغلب بيشتر حس مي شود. اين درد مي تواند بين چند دقيقه تا چند ساعت طول بکشد. پس از غذا خوردن، نوشيدن شير يا مصرف آنتي اسيد درد تا حدودي تسکين پيدا مي کند. علائم ديگر زخم معده ناشي از ميکروب معده شامل موارد زير مي شود: – نفخ – آروغ – فقدان احساس گرسنگي – تهوع – استفراغ – کاهش وزن بدون دليل مشخص زخم ها باعث خونريزي معده يا روده مي شود که براي سلامتي شما خطرناک است. در صورت داشتن يکي از علائم زير، سريعا به پزشک مراجعه کنيد: – مدفوع خوني، تيره و قرمز رنگ – احساس خستگي بدون دليل خاصي – رنگ پريدگي پوست – استفراغي که داراي خوني است و شبيه قهوه آسياب شده مي باشد. – دل درد شديد عفونت هليوباکتري ممکن است منجر به سرطان معده شود. هر چند که اين امر چندان شايع نيست. اگر علائم زخم معده را نداشته باشيد، پزشک وجود هليکوباکتر پيلوري را مورد آزمايش قرار نمي دهد. اما اگر اکنون يا در گذشته اين علائم را داشته ايد، بهتر است آزمايشاتي روي شما صورت بگيرد. داروهايي مثل داروهاي ضدالتهابي غيراستروئيدي نيز مي توانند باعث آسيب رساندن به غشاي معده شما شوند. بنابراين بهتر است متوجه شويد که چه چيزي باعث بوجود آمدن علائم شما مي شود تا درمان مناسب براي بهبود آنها تجويز شود. براي شروع کار، پزشک در مورد سوابق پزشکي، علائم و داروهايي که مصرف مي کنيد سوالاتي را مي پرسد. سپس معاينه فيزيکي انجام مي دهد که شامل فشار دادن شکم براي بررسي ورم، التهاب يا درد مي شود. درمان ميکروب معده شامل کشتن ميکروب ها، درمان غشاي معده مي شود تشخيص ميکروب معده: در ادامه روش هاي تشخيصي ابتلا به ميکروب معده شرح داده مي شود: * آزمايش تنفسي اوره: شما نوشيدني خاصي مي نوشيد که حاوي ماده اوره است. سپس داخل يک کيسه نفس مي کشيد و پزشک کيسه را براي آزمايش به آزمايشگاه مي فرستد. در صورتي که ميکروب هليکوباکتري داشته باشيد، باکتري معده، اوره را به دي اکسيد کربن تبديل مي کند و آزمايشات آزمايشگاهي نشان مي دهند که سطوح گاز در بازدم شما بيش از حد نرمال است. پزشک براي بررسي دقيق تر زخم معده شما، اقدامات زير را انجام مي دهد: * آندوسکوپي قسمت بالاي معده و روده: در بيمارستان، پزشک با استفاده از يک لوله که دوربين کوچکي به آن متصل است و آندوسکوپ ناميده مي شود داخل معده و قسمت بالايي روده شما را مشاهده مي کند. دز طول انجام اين آزمايش، براي راحتي بيشتر داروهاي مسکن براي شما تجويز مي شود. * آزمايشات قسمت بالاي معده و روده در بيمارستان، مايعي را مي نوشيد که ماده اي به نام باريوم دارد و پزشک از شما تصوير اشعه ايکس مي گيرد. مايع گلو و معده شما را مي پوشاند و باعث مي شود که در تصوير به خوبي مشخص باشند. * سي تي اسکن سي تي اسکن يک آزمايش تصويربرداري با اشعه ايکس قدرتمند است که تصاويري با جزييات زياد از داخل بدن شما عرضه مي کند. درمان ميکروب معده: اگر به زخم معده مبتلا شده ايد که ناشي از ميکروب هيلکوباکتري معده است، درمان ميکروب معده شما شامل کشتن ميکروب ها، درمان غشاي معده و پيشگيري از بازگشت زخم ها مي شود. بهبودي فرد بين يک تا دو هفته طول مي کشد. پزشک احتمالا چند نوع دارو را براي شما تجويز مي کند. اين داروها از قرار زير هستند: * آنتي بيوتيک هايي مثل آموکسي سيلين، کلاريترومايسين، مترونيدازول، تتراسايکلين يا تينيدازول براي کشتن ميکروب معده بدن. احتمالا بايد دو دارو از اين دسته مصرف کنيد. * داروهايي که باعث کاهش ميزان اسيد معده مي گردند. از جمله اين داروها مي تواند به پنتوپرازول يا رابپرازول اشاره کرد. * اکسيد بيسموت که در کنار آنتي بيوتيک ها به کشتن ميکروب هليکو باکتري معده کمک مي کند، باعث انسداد هيستامين شيميايي (که عامل تسريع در توليد اسيد بيشتر توسط معده است) مي شود. اين داروها شامل فاموتيدين، نيزاتيدين يا رانيتيدين مي شود. درمان شما به اين معناست که در هر روز بايد حدود ۱۴ قرص يا بيشتر مصرف کنيد و طول دوره درمان چند هفته است که شايد به نظر زياد بيايد. اما بايد هر چيزي که پزشک تجويز مي کند را مصرف کنيد و از دستورالعمل هاي او پيروي کنيد. در صورتي که آنتي بيوتيک ها را فورا مصرف نکنيد، باکتري معده شما نسبت به آنها مقاوم مي شود و در نتيجه درمان ميکروب معده (عفونت ها) سخت تر انجام مي شود. در صورتي که داروها شما را اذيت مي کند، با پزشک در مورد روش هاي درماني و نحوه کنترل عوارض جانبي مشورت کنيد. يک ماه پس از اتمام دوره درمان، پزشک تنفس يا مدفوع شما را بار ديگر مورد آزمايش قرار مي دهد تا مطمئن شود ميکروب معده از بين رفته است. درمان ميکروب معده معمولا آسان است و مشکلي را به وجود نمي آورد پيشگيري از ميکروب معده: شما مي توانيد از ابتلا به عفونت ميکروب هليکوباکتري معده پيشگيري کنيد. روش پيشگيري از اين ميکروب شبيه روش هاي پيشگيري از ميکروب هاي ديگر است: * پس از رفتن به دستشويي و قبل از غذا خوردن دست هاي خود را بشوييد. به کودکان خود نيز اين کار را آموزش دهيد. * از مصرف غذا يا آبي که سالم نيست، خودداري کنيد. * از خوردن چيزي که به طور کامل پخته نشده است، خودداري کنيد. * از خوردن غذايي که توسط افرادي که دست هاي خود را نمي شويند، تهيه شده، خودداري کنيد. اگرچه استرس، غذاهاي تند و مصرف دخانيات باعث بوجود آمدن زخم معده نمي شود، اما مانع از بهبودي سريع يا تشديد درد ناشي از زخم مي شود. در مورد شيوه هاي مديريت استرس، بهبود رژيم غذايي و در صورت استعمال دخانيات، نحوه ترک سيگار با پزشک مشورت کنيد. اغلب زخم هاي ناشي از ميکروب هليکوباکتر پيلوري پس از چند هفته درمان برطرف مي شود. در صورتي که دچار زخم معده (از عوارض ابتلا به ميکروب هليکوباکتر معده) هستيد، از خوردن داروهاي ضدالتهابي غيراستروئيدي براي تسکين درد خودداري کنيد، زيرا اين داروها به غشاي معده آسيب وارد مي کنند. در صورتي که به داروي مسکن نياز داريد، از پزشک خود بخواهيد تا مسکن مناسب را براي شما تجويز کند. درمان ميکروب معده معمولا آسان است و مشکلي را به وجود نمي آورد، اما در صورت بي توجهي به علائم آن ممکن است مبتلا به زخم معده يا روده شويد. بنابراين با بروز نشانه هاي ذکر شده در مقاله به پزشک مراجعه کنيد تا در صورت تشخيص وجود باکتري معده، درمان لازم را برايتان تجويز کند. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد