بي باک/ کرچک از جمله گياهاني است که از زمان هاي گذشته به دليل خواص منحصر به فرد آن مورد توجه بسياري از افراد در تمام نقاط دنيا بوده است.اين گياه ر نقاط مختلف ايران از جمله شمال، يزد، خوزستان و خراسان کاشته ميشود.اما تنها به ايران محدود نمي شود و در مناطق آسياي جنوبي، مديترانه، شرق افريقا و هندوستان نيز يافت مي شود.
از دانههاي اين گياه روغن کرچک استخراج شده، از آن به صورت موضعي براي حفظ سلامت پوست و مو استفاده ميشود، امروزه، صنعت لوازم آرايشي و بهداشتي از روغن کرچک به عنوان يک عنصر اصلي در بسياري از محصولات مراقبت از زيبايي استفاده ميکند. بسياري از مزاياي اين روغن در زمينه زيبايي پوست و مو را ميتوان به اسيد ريزينولئيک بالاي آن نسبت داد با اين وجود عليرغم فراوان بودن خواص روغن کرچک، اين گياه دارويي نيز همانند تمامي گياهان دارويي در مواردي نبايستي مصرف و يا بايد در مصرف آن احتياط نمود همچنين برخي از قسمتهاي اين گياه داراي سمي کشنده هستند. در ادامه مضرات روغن کرچک، مسموميت با اين گياه و علائم مسموميت ناشي از کرچک گردآوري شده است.
مضرات روغن کرچک
گياه کرچک ظاهر بسيار زيبايي دارد وليکن از ويژگيهاي گياه کرچک، داشتن دانههاي بسيار سمي است که در صورت بلعيده شدن کشنده هستند و لذا براي کاشت در فضاي سبز توصيه نميشود. در حقيقت تمام اجزاي گياه کرچک سمي است به ويژه دانهها و بايستي دقت شود محل بازي کودکان نزديک به گياه کرچک نباشد. موارد منع مصرف و مضرات روغن کرچک به طور خلاصه عبارتند از:
افراد مبتلا به التهابات رودهاي بايستي از مصرف روغن کرچک پرهيز کنند.
افراد داراي آپانديسيت (التهاب آپانديس) از مصرف روغن کرچک بايستي خودداري کنند.
فراوردههاي حاوي روغن کرچک در دوران قاعدگي بايستي با احتياط مصرف شود.
از مضرات روغن کرچک، ممنوعيت استفاده از اين روغن و فراوردههاي آن در دوران بارداري است.
استفاده از روغن کرچک براي افراد داراي فشار خون بالا مضر است، چرا که بسياري از ملينها داراي مقدار بالايي سديم هستند.
افراد داراي بيماري هاي روده، داشتن درد شکمي با علت نامشخص و داشتن تهوع و استفراغ از مصرف روغن کرچک پرهيز کنند.
يکي ديگر از مضرات روغن کرچک، منع مصرف اين روغن، براي بيماران قلبي است.
افراد مبتلا به ديابت نوع 2 از مصرف کرچک بپرهيزند زيرا بسياري از ملينها داراي مقدار زيادي قند هستد.
افرادي که تحت عمل جراحي برداشتن کولون (روده بزرگ) بودهاند از مصرف روغن کرچک و فراوردههاي آن پرهيز کنند.
از مضرات گياه کرچک براي انسان، ريستين موجود در پوست دانههاي اين گياه دارويي است، ريستين پروتئين بسيار سمي و کشنده است.
عوارض مصرف کرچک و مسموميت ناشي از آن
چنانچه دانههاي کرچک توسط کودکان و بزرگسالان خورده شوند، تا چند روز علائم عمدهاي از مسموميت بروز نميکند، مگر اينکه دانهها جويده شده باشند. در اين حالت علائم مسموميت خيلي زود ظاهر ميشود.
علائم مسموميت ناشي از خوردن دانههاي کرچک عبارت است از: فرد مسموم اشتهاي خود را از دست ميدهد و دچار تهوع، استفراغ و اسهال ميشود، به تدريج فرد دچار استفراغ مداوم، اسهال خوني و در موارد کشنده دچار زردي ميشود. مقدار يا به اصطلاح دز کشنده در اطفال 5 تا 6 دانه کرچک و در بزرگسالان حدود 20 دانه است.
درمان مسموميت با گياه کرچک
درمان اختصاصي براي اين مسموميت وجود ندارد و بيمار مسموم بايستي از نظر بروز عوارضي مانند نارسايي کليه و کبد تحت نظر قرار گيرد. چنانچه نارسايي کليه بروز کرد بيمار بايد دياليز شود. در مراحل اوليه خوردن دانههاي کرچک، بايد فورا به پزشک مراجعه و سريعا شستشوي معده و روده با استفاده از زغال انجام شود. چنانچه پس از 6 ساعت از جويدن دانههاي کرچک علائمي بروز نکرد، سم کم بوده و يا دفع شده است. در اين حالت ميتوان فرد مسموم را از بيمارستان مرخص نمود. البته لازم به ذکر است ترخيص از بيمارستان به معناي رفع خطر مسموميت نيست بلکه فقط خطر کم شده است. لذا به اين بيماران توصيه ميشود در صورت بروز اسهال خوني يا زردي مجددا و به سرعت به بيمارستان مراجعه کنند.
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد