تغذیه/ چرا و چه وقت هندوانه بخوریم؟

جام نيوز/ در فصول و اقليم‌هاي گرم و در فواصل بين افطار تا سحر بخصوص افراد گرم مزاج، نياز به خوردني‌ها و نوشيدني‌هايي دارند که به بدنشان خنکي بخشد و يکي از بهترين آنها هندوانه است با توجه به خواص درماني اين ميوه و توصيه به مصرف آن در ايام روزه‌داري، پرسش‌هايي در اين خصوص مطرح شده است که براي يافتن پاسخ آن با دکتر سيدمهدي ميرغضنفري، متخصص فيزيولوژي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي ارتش به گفت‌وگو نشسته‌ايم. هندوانه و رفع گرماي درون بدن اغلب افراد با شروع گرماي هوا از درون بدن يا از قسمت‌هايي از سطح بدن همچون دست و پا و سر و صورت، احساس گرمي و التهاب مي کنند يا بازدم خارج شده از ريه‌شان داراي حرارت زيادي است، به طوري که گاهي مجبور مي‌شوند دوش آب سرد بگيرند يا پاها را داخل آب خنک بگذارند. افزايش حرارت بدن در فصول گرم سال بخصوص در گرم مزاجان، عوارضي از قبيل خارش و سوزش پوست، جوش و دمل‌ پوستي، خشکي بدن و مخاط و به دنبال آن تشنگي شديد و يبوست به همراه دارد که در نتيجه شکننده شدن مخاط، خونريزي‌ مخاطي همچون خون دماغ زياد مي‌شود. در اين شرايط، مصرف هندوانه و کاهو به‌دليل رطوبت و خنکي زيادي که دارد، همه اين حالات را التيام مي‌بخشد و حرارت بدن را سريع کاهش مي‌دهد و مصرف آن بويژه در ايام روزه‌داري که مصادف با گرمي و خشکي هواست، درساعت پس‌از افطار توصيه مي‌شود. بعلاوه هندوانه به ميزان زيادي مي‌تواند جلوي تندي و تيزي صفرا را که در گرم‌مزاجان فزوني بيشتري دارد، بگيرد و اگر در کساني پوست، سفيدي چشم يا روي زبان به رنگ زرد متمايل شده (اين علائم، نشانه صفراوي بودن مزاج است)، آن را التيام بخشد، ضمن اين که هندوانه مي‌تواند از بروز سنگ‌‌هاي صفراوي پيشگيري کرده يا حتي به دفع شن‌ريزه‌ها و رسوبات صفراوي که امروزه خيلي‌ها دچار آن مي‌شوند، کمک کند. درمان سوزش ادرار با مصرف هندوانه افرادي که طبع گرم و خشک و ادرار کم و غليظ دارند، از هندوانه به دليل طبع سرد و تري که دارد، سود بيشتري مي‌برند. برخي مشکلات سيستم ادراري و تشکيل سنگ يا دفع سنگ‌هاي موجود، با افزايش حجم ادرار کمتر مي‌شود. همچنين هندوانه به دليل ادرارآور بودن براي افرادي که دچار سنگ کليه هستند، مفيد است و مي‌تواند سوزش‌هايي را که در مجاري ادرار يا مثانه در فصول گرم و در گرم ‌مزاجان به طور شايع ايجاد مي‌شود، التيام بخشد. در خانم‌ها سوزش ادرار بيشتر گزارش شده که معمولا به اشتباه تشخيص عفونت ادراري داده مي‌شود. در اين شرايط رنگ ادرار زرد پررنگ و ليمويي مي‌شود و آزمايش فرد سالم و بدون عفونت است و مصرف آنتي‌بيوتيک سودي ندارد‌. اين افراد مي‌توانند با مصرف هندوانه و کمک به خنکي طبع، بدون هيچ دارويي اين سوزش‌ها و اصطلاحا احتراق مجاري ادراري را بهبود دهند. پاکسازي کليه و مثانه با هندوانه براي اين که خاصيت مدر بودن هندوانه بيشتر شود، يک هندوانه کوچک را داخل قابلمه گذاشته، مقدار خيلي کمي آب داخل آن بريزيد و در آن را محکم ببنديد و روي شعله کم بگذاريد تا حالت نيمه‌پخته پيدا کند و پس از خنک شدن، روزانه در چند وعده استفاده کنيد. اگر مثانه و کليه دچار تجمع رسوبات و مواد زائد يا سنگريزه باشد، با اين شيوه پاکسازي شده و احتمال تشکيل سنگ کمتر مي‌شود. همراه با غذا هندوانه نخوريد معده براي هضم غذا نياز به حرارت دارد و نبايد همراه با غذاهاي خشک يا بلافاصله بعد آن از ميوه‌هاي خنک و آبدار همچون هندوانه، کاهو، خيار و... استفاده شود. اين خوردني‌ها با کاهش حرارت معده، شخص را دچار اختلال هضم و ترش کردن و نفخ مي‌کند و غذا مدت طولاني‌تري در معده باقي مي‌ماند و فرد به ميزان کمتري از خواص درماني و تغذيه‌اي هندوانه نفع خواهد برد. همچنين چون مزاج هندوانه سرد است، مصرف بيش از حد آن همزمان با سرديجات قوي و چيزهاي ترش مثل انواع ترشيجات (سرکه) يا ماست و دوغ، عوارضي نظير نفخ معده و سردي مزاج ايجاد مي‌کند. مناسب‌ترين زمان مصرف هندوانه بهتر است هندوانه در ميان وعده‌ها خورده شود و مصرف اين ميوه به صورت ناشتا و با شکم خالي يا بلافاصله بعد از ورزش توصيه نمي‌شود. لازم است بدانيد، حرارت معده در زمان‌هايي که خالي است و فرد ناشتاست تا حدودي زياد مي‌شود. ناشتا مصرف کردن چيزهاي خيلي خنک باعث سرد و ضعيف و شل شدن عضلات معده شده، ضمن اين که آسيب‌هايي به کبد و طحال وارد مي‌کند و منجر به سردي کبد و اختلال هضم مي‌شود. هندوانه خوب، بايد شکننده و ترد باشد و ريشه در داخل بافت خوراکي خود نداشته باشد و اگر به هر رنگ باشد ـ از زرد گرفته تا قرمز ـ بايد طعم شيرين داشته باشد. هندوانه خوري شبانه مصرف ميوه‌هاي با طبع خنک ازجمله هندوانه در فصول گرم جزو بهترين انتخاب‌ها هستند. با توجه به اين که هندوانه ادرارآور است، مصرف آن در سحر ممکن است با افزايش ادراري که در طول روزهاي گرم و طولاني براي شخص ايجاد مي‌کند، باعث از دست دادن آب از بدن و تشنگي شود. بهترين زمان مصرف اين ميوه در مواقع روزه‌داري بعد از افطار تا هنگام خواب است،‌ ضمن اين که چون هندوانه، رطوبت بدن را بالا مي‌برد، به کاهش غلظت خون کمک مي‌کند و با افزايش نسبي آب در خون، باعث تري و رقيق شدن خون مي‌شود و مصرف آن به افراد مبتلا به غلظت خون بخصوص در ايام روزه‌داري توصيه مي‌شود. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد