دکتر سلام/ آپاندیس چیست و در کجای بدن قرار دارد؟

سلامتي/ آپانديسيت يک بيماري است که طي آن آپانديس شما ملتهب و پر از چرک مي شود. آپانديس شما يک کيسه انگشتي شکل است که از روده بزرگ منشعب شده و در سمت راست پايين شکم قرار دارد. براي اين ساختار کوچک هيچ گونه کارکرد ضروري شناخته نشده است. آپانديسيت چيست؟ مهمترين علامت آپانديسيت درد کوليکي ( انقباض و گرفتگي ) در اطراف ناف است.بيشتر افراد تصور مي‌کنند که آپانديسيت ديگر آنقدر ها هم شايع نيست. برخي نيز تصور مي‌کنند که آنتي بيوتيکها مي‌توانند آن را درمان کنند. اما در واقع آپانديسيت هنوز هم مشکل شايعي است و تنها با جراحي درمان مي‌شود و آنتي بيوتيکها نيز در بهبودي فرد بيمار، پس از جراحي نقش دارند.در قسمت پاييني شکم، در سمت راست، يک عضو لوله‌اي شکل و توخالي از روده‌ي بزرگ منشعب شده است. پيش‌تر تصور مي‌کردند که اين عضو در بدن هيچ کار‌ي انجام نمي‌دهد اما امروزه دانشمندان عملکردهايي را براي آن بيان مي‌کنند. گرچه دانشمندان در مورد عملکرد آپانديس مطمئن نيستند اما به نظر مي‌رسد نبود کامل آن نيز اختلال خاصي در سلامت بدن ايجاد نمي‌کند. از سلولهاي ديواره آپانديس مايع مخاطي‌اي ترشح مي‌شود که به روده‌ي بزرگ مي‌ريزد و داخل اين لوله‌ي توخالي را تميز نگه مي‌دارد. انسداد مجراي آپانديس منجر به آپانديسيت مي‌شود زيرا مايع مخاطي در درون مجراي آپانديس محبوس مي‌شود و باکتريهايي که به صورت طبيعي در آنجا زندگي مي‌کنند به سرعت تکثير مي‌شوند در نتيجه آپانديس متورم شده و عفوني مي‌شود. نشانه ها علائم و نشانه هاي احتمالي آپانديسيت عبارتند از: • درد تيرکشنده اي که در اطراف ناف شروع مي شود و اغلب به سمت راست پايين شکم منتقل مي شود. • دردي که طي چند ساعت شديدتر مي شود. • حساسيت(Tenderness) در برابر فشاري که شما در سمت راست پايين شکم اعمال مي کنيد. • هنگامي که سمت راست پايين شکم فشار داده شده و سپس فشار به سرعت برداشته مي شود، درد شديدي در اين ناحيه رخ مي دهد (حساسيت برگشتي rebound tenderness) • زماني که شما سرفه مي کنيد، راه مي رويد يا ديگر حرکات جنبشي را انجام مي دهيد، درد بدتر مي شود. • تهوع • استفراغ • از دست دادن اشتها • تب خفيف • يبوست • ناتواني در دفع گاز • اسهال • تورم شکم محل درد ممکن است با توجه به سن شما و موقعيت آپانديس متفاوت باشد. به خصوص در کودکان و زنان باردار ممکن است درد آپانديسيت در مکان هاي مختلف احساس شود. علت علل آپانديسيت هميشه مشخص نيست. گاهي اوقات آپانديسيت مي تواند در نتيجه يکي از علل زير رخ دهد: انسداد: باقيمانده مواد غذايي يا يک قطعه مدفوع سخت(مدفوع سنگ مانند) مي تواند سبب مسدود شدن دهانه مجراي آپانديس شما شود. عفونت: همچنين آپانديسيت ممکن است به دنبال عفونت مانند عفونت ويروسي دستگاه گوارش يا در نتيجه ساير انواع التهاب ايجاد شود. در هر دو مورد، باکتري داخل آپانديس به سرعت تکثير شده، سبب التهاب، تورم و تجمع چرک در آپانديس مي شود. اگر اين وضعيت به سرعت درمان نشود، آپانديس ممکن است پاره شود. عوارض آپانديسيت مي تواند عوارض جدي ايجاد کند، مانند: پاره شدن آپانديس. اگر آپانديس شما پاره شود، محتويات روده هاي شما و ارگانيسم هاي عفوني مي تواند به داخل حفره شکم نفوذ کند. اين امر مي تواند سبب عفونت حفره شکمي شما (پريتونيت) شود. تشکيل کيسه چرک در شکم. اگر آپانديس شما پاره شود، عفونت و نفوذ محتويات روده اي ممکن است در اطراف آپانديس تشکيل آبسه(کيسه عفونت) دهد. آبسه آپانديس قبل از اينکه پاره شده و سبب عفونت گسترده تر در حفره شکم شود، نيازمند درمان است. درمان دارويي درمان آپانديسيت معمولاً شامل جراحي جهت برداشتن آپانديس ملتهب است. با توجه به وضعيت شما ممکن است درمان هاي ديگر مورد نياز باشد. جراحي جهت برداشتن آپانديس (آپاندکتومي) آپاندکتومي مي تواند به صورت يک عمل جراحي باز با استفاده از ايجاد يک برش در ناحيه شکم به طول ۴-۲ اينچ(cm10-5( انجام شود. يا جراحي آپانديسيت مي تواند به صورت يک عمل لاپاروسکوپي انجام شود که شامل چند برش کوچک در ناحيه شکم است. در طول آپاندکتومي لاپاروسکوپيک، جراح ابزارهاي ويژه جراحي و يک دوربين ويدئويي را به داخل شکم شما وارد مي کند تا آپانديس شما را خارج سازد. به طور کلي، جراحي لاپاروسکوپيک به شما امکان بهبودي سريع تر و با جاي زخم(اسکار) کمتر را مي دهد. اما جراحي لاپاراسکوپيک براي همه مناسب نيست. اگر آپانديس شما پاره شده و عفونت گسترش پيدا کرده باشد يا اگر يک آبسه وجود داشته باشد، شما ممکن است به آپاندکتومي باز نياز داشته باشيد. آپاندکتومي باز به پزشک امکان تميز کردن حفره شکمي را مي دهد. چه کسي دچار آپانديسيت مي‌شود؟ آپانديسيت مي‌تواند در هر سني ايجاد شود ولي در بالغين جوان شايعتر است. به نظر مي‌رسد که آپانديسيت خود به خود و بدون علت مساعد کننده‌ي خاصي رخ مي‌دهد. آپانديسيت چگونه تشخيص داده مي‌شود؟ تشخيص آپانديسيت بيشتر باليني است و در صورتي که علايم واضح باشند ممکن است پزشک تصميم به جراحي فوري بگيرد زيرا در صورت تاخير خطر افزايش مي‌يابد. در صورت نياز پزشک براي تشخيص از آزمايش، عکس راديوگرافي، سونوگرافي و حتي لاپاروسکوپي استفاده مي‌کند. آزمايش ويژه‌اي براي تشخيص قطعي وجود ندارد اما آزمايش خون و شمارش گلبولهاي سفيد کمک کننده است. عکس راديوگرافي شکم در تشخيص آپانديسيت بيشتر براي رد ساير عوامل درد شکمي گرفته مي‌شود.سونوگرافي شکمي هم روش قابل استفاده‌اي در تشخيص آپانديسيت است و ساير علل درد شکمي را نيز مشخص مي‌کند. آپانديسيت چگونه درمان مي‌شود؟ اگر پزشک به آپانديسيت شک کند ممکن است بدون انجام تستهاي ديگر جراحي را توصيه کند. جراحي سريع خطر پاره شدن آپانديس را کاهش مي‌دهد. به جراحي‌اي که براي درمان آپانديسيت انجام مي‌شود آپاندکتومي گفته مي‌شود. اين جراحي به دو روش لاپاراسکوپي ولاپاراتومي انجام مي‌شود که روش اول جديدتر است. خطر عمل جراحي‌اي که براي برداشتن آپانديس انجام مي‌شود نسبتا کم است و بيمار کمتر از يک هفته در بيمارستان مي‌ماند و مي‌توان انتظار داشت که طي سه هفته به حالت قبلي و طبيعي برگردد. اگر جراحي با لاپاروسکوپي انجام شود و شرايط بيمار خوب باشد ممکن است بيمار بتواند ۲۴ ساعت بعد از عمل به خانه برگردد. اما اگر آپانديس پاره شده باشد بيمار بايد مدت زمان زيادي را در بيمارستان بماند و البته خطر عوارض نيز زياد خواهد بود. در مواردي ممکن است حال بيمار وخيم باشد و به مراقبتهاي ويژه‌اي نياز داشته باشد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد