چگونه قارچ سمی را از قارچ خوراکی تشخیص دهیم؟

روزياتو/ حتما در روزهاي اخير اخبار ناراحت‌کننده‌ در رابطه با شماري از هم‌وطنانمان در استان‌هاي غربي و جنوب‌غربي را شنيده‌ايد که در اثر مصرف قارچ‌هاي سمي فوت کرده يا بشدت مسموم شده‌اند. مديرعامل بيمارستان امام خميني (ره) کرمانشاه در روزهاي گذشته اعلام داشت شمار افراد فوت شده بر اثر مصرف قارچ سمي از يک به ۴ نفر افزايش يافته است. اين در حاليست که ۹۰ نفر که همگي براثر قارچ سمي مسموم شده بودند از هشتم ارديبهشت ماه تاکنون به اين بيمارستان مراجعه کرده‌اند که از اين تعداد نيز ۲۲ نفر در اين مرکز بستري هستند. اين نوع مسموميت موجب ايجاد اختلال عملکرد کبدي فرد مي‌شود و تاکنون هشت نفر براي پيوند کبد به بيمارستان شيراز اعزام شده‌اند. عبدالرسول همتي، معاون بهداشتي علوم پزشکي شيراز نيز گفته: ۳۳ مسموم بر اثر مصرف قارچ سمي به بيمارستان‌هاي استان فارس منتقل شدند. از اين تعداد ۴ نفر فوت، ۹ نفر بستري، ۱ نفر در انتظار پيوند کبد و مابقي مرخص شدند. ۱۳ نفر از اين افراد اهل استان فارس هستند که ۵ نفر از مرودشت، ۴ نفر ارسنجان و ۴نفر از کوهمره سرخي هستند. با افزايش باران در فصل بهار رشد قارچ در طبيعت افزايش مي‌يابد. در پي آن، مسموميت با قارچ‌هاي سمي نيز افزايش مي‌يابد و خانواده‌ها ناآگاهانه از اين قارچ‌ها استفاده کرده و دچار مسموميت مي‌شوند. پيش از معرفي قارچ‌هاي سمي بايد بگوييم، درد شکم، تهوع، استفراغ و ضعف و بي‌حالي از نشانه‌هاي مسموميت قارچ سمي است. البته بعضي افراد دچار علايم ديگر مانند کاهش سطح هوشياري، يرقان و تشنج و در نتيجه ايست قلبي مي‌شوند. با اين مقدمه از شما دعوت مي‌کنيم تا در ادامه با قار‌چ‌هاي سمي و خطرناک جهان که بايد بشدت از آنها دوري کنيد، آشنا شويد. ۱- قارچ‌هاي آگاريک (Agarics) تمامي قارچ‌هاي خوراکي خانواده‌ي آگاريک (قارچ‌هاي کلاهک‌دار) داراي تيغه‎‌هاي پره مانند به رنگ‌هاي صورتي، قهوه‌اي يا سياه در زير کلاهک، يک کلاهک سفيد و ساقه تنومند و چاق هستند. نمونه‌هاي سمي اين قارچ‌ها هم شبيه انواع خوراکي هستند. براي اينکه بتوانيد نوع سمي و خوراکي را از هم تشخيص دهيد، پس از اطمينان از آگاريک بودن قارچ، آن را بو کنيد. نوع خوراکي بايد بوي قارچ بدهد. البته برخي از آنها ته‌بوي بادام يا رازيانه هم دارند. اما قارچ سمي بوي نامطبوعي همچون مواد شيميايي دارد؛ بويي شبيه يُد يا جوهر هندي. ۲- قارچ‌هاي بولتوس (Boletus) خانواده قارچ‌هاي بولت، سويلوس و لسينوم را به‌راحتي مي‌توان در طبيعت تشخيص داد زيرا به جاي پره‌‎هاي تيغه‌مانند در زير کلاهک، روزنه‌هاي اسفنجي دارند. اگر اين روزنه‌ها سفيد، کرم يا زرد باشند، روي کلاهک يا ساقه قارچ هيچ نقطه قرمزي وجود نداشته باشد و پس از برش دادن يا پختن اگر به رنگ آبي تغيير رنگ ندهد، يعني اين قارچ قابل خوردن است و خطري براي سلامتي فرد بدنبال نخواهد داشت. ۳- قارچ‌هاي ميلکَپ (Milkcaps) تمامي قارچ‌هاي ميلکَپ همان‌طور که از نامشان مي‌توان حدس زد، يک مايع شيرمانند از زير کلاهک خود تراوش مي‌کنند. اغلب قارچ‌هاي کلاهک‌شيري سمي هستند و ترجيحا بايد از تماس با آنها پرهيز کنيد. يعني به‌صورت کلي، از قارچ‌هايي که هنگام تماس با بدنه‌شان، مايع سفيدرنگي همچون شير بيرون مي‌آيد دوري کنيد تا مسموم نشويد. ۴- قارچ‌هاي راسولا (Russulas) قارچ‌هاي راسولا را با نام «تيغه‌هاي شکننده» هم خطاب مي‌کنند زيرا کلاهک و ساقه بسيار ترد و شکننده‌اي دارند. اين قارچ‌ها انواع گوناگوني دارند. در حالي که بعضي از اعضاي اين خانواده مسموم و خطرناک بشمار مي‌روند، شماري ديگر بسيار خوش‌طعم و لذيذ هستند و بعضي ديگر بسيار تلخ و بدمزه. هيچ روشي براي تشخيص نمونه‌هاي خوراکي و سمي يا تمايز مدل‌هاي خوشمزه از تلخ وجود ندارد. فقط با دانش ژرف و شناخت زياد قارچ‌ها شايد بتوان اين مدل‌ها را از هم تميز داد. پس از تشخيص اينکه قارچ به خانواده راسولاها تعلق دارد، برخي از مردم تکه بسيار کوچکي از آن را مزه مي‌کنند تا ببينند آيا خوراکي است يا سمي! اگر طعم تندي همچون فلفل داشته باشد يعني سمي است. نمونه‌هاي خوراکي، طعم خوبي دارند. ۵- قارچ‌هاي فانوسي جک-اُ (Jack-o’-Lantern) قارچ‌ فانوسي جک-اُ را اغلب با قارچ قيفي خوراکي اشتباه مي‌گيرند. قارچ قيفي خوراکي بسيار محبوب و خوشمزه است. اما jack-o’-lantern حاوي سمي موسوم به موسکارين است. اين ماده شيميايي باعث ايجاد حالت تهوع و گرفتگي عضلاني در انسان مي‌شود. با اينکه اين سم کشنده نيست اما مشکلات گوارشي جدي براي مصرف‌کننده ايجاد خواهد کرد تا جايي که ممکن است فرد در بيمارستان بستري شود. ۶- قارچ‌هاي آمانيت (Amanitas) قارچ‌هاي آمانيت که مگس‌کش هم ناميده مي‌شوند همگي داراي تيغه‌ها و هاگدان‌هاي سفيد رنگ هستند. آنها از کيسه‌هاي غشادار و پيازداري موسوم به ولوا رشد مي‌کنند. فقط شمار اندکي از قارچ‌هاي اين خانواده خوراکي هستند. بيشتر قارچ‌هاي سمي کشور انگستان به خانواده آمانيت تعلق دارند. ۷- قارچ‌هاي کوچک قهوه‌اي (Little Brown Mushrooms) قارچ‌هاي کوچک قهوه‌اي که به‌طور اختصاري LBM نيز نام دارند، بسيار کوچک و تقريبا غير قابل تشخيص هستند. اکثر اين قارچ‌ها خطرناک نيستند اما برخي از آنها سمي بوده و در صورت مصرف، سبب بيمار شدن فرد خواهند شد. اين قارچ‌ها داراي سمي هستند که آمانيت‌ها دارند. بنابراين توصيه مي‌شود براي اطمينان از اينکه خطري شما را تهديد نمي‌کند، از نزديک شدن به آنها پرهيز کنيد. ۸- قارچ‌هاي مورکلا دروغين (False Morels) قارچ‌هاي مورکلا در گونه‌هاي مختلفي وجود دارند که اغلب با نمونه‌هاي واقعي و خوراکي آن اشتباه گرفته مي‌شوند. بسياري از مورکلاهاي جعلي و دروغين حاوي سموم شيميايي هستند که در صورت مصرف ممکن است فرد را دچار استفراغ يا سرگيجه کند يا حتي منجر به مرگ وي شود. قوانين موجود براي تشخيص انواع قارچ‌ها از دست زدن به قارچ‌هايي که داراي تيغه‌هاي سفيدرنگ هستند، روي ساقه خود اندام دامن‌مانند يا پيازي‌شکل دارند يا در پايين ساقه کيسه دارند، بشدت پرهيز کنيد. بيشتر قارچ‌هاي سمي خانواده آمانيت به اين شکل در طبيعت حضور دارند. از دست زدن و مصرف قارچ‌هايي که داراي کلاهک يا ساقه قرمزرنگ هستند بشدت دوري کنيد. بسياري از قارچ‌هاي سمي همچون فلاي آگاريک چنين ويژگي‌هاي دارند. هرگز قارچي که در طبيعت پيدا مي‌کنيد را مصرف نکنيد مگر اينکه ۱۰۰ درصد از خوراکي بودن آن مطمئن باشيد. نشانه‌ها و روش‌هاي درمان مسموميت با قارچ سمي تاکنون ۱۰ واکنش مشخص نسبت به قارچ‌هاي سمي گزارش شده که در اغلب کساني که مسموم شده‌اند مشاهده شده است. از ۲۰ دقيقه تا ۴ ساعت پس از خوردن قارچ‌هاي سمي، ممکن است نشانه‌هايي همچون حالت تهوع، استفراغ، گرفتگي عضلات يا اسهال در فرد مشاهده شود. در موارد جدي‌تر احتمال بستري شدن فرد در بيمارستان وجود دارد. البته نشانه‌هاي ديگري همچون کاهش سطح هوشياري، تنگي نفس، يرقان، تشنج، بي‌حالي يا ضعف نيز از ديگر نشانه‌هاي مسموميت با قارچ سمي هستند. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar