دیابت نوع سوم، عوامل و راه‌های پیشگیری از آن

برترين ها/ حتما اسم ديابت نوع اول و نوع دوم را شنيده ايد مگر اينکه از سياره‌ي ديگري به زمين آمده باشيد. ديابت يکي از بيماريهايي است که سريع ترين سرعت شيوع را دارد. ديابت نوع دوم متداول‌ترين فُرم ديابت بوده و به حالتي گفته مي‌شود که سلول‌ها نسبت به انسولين مقاومت پيدا مي‌کنند. اين نوع ديابت بيشتر در ميان افراد چاق و آنهايي که اضافه وزن دارند شايع است. اما ديابت نوع اول، کاملا متفاوت است. در ديابت نوع اول، لوزالمعده توانايي توليد انسولين را از دست مي‌دهد که به دليل نابودي خود ايمني سلول‌هاي توليد کننده‌ي انسولين در لوزالمعده است. ديابت نوع اول در سنين پايين نمودار مي‌شود، يعني معمولا در کودکان، نوجوانان يا بزرگسالان جوان. اما چيزي که ممکن است کمتر در مورد آن شنيده باشيد ديابت نوع سوم است. ديابت نوع سوم چيست و براي کاهش احتمال ابتلا به آن چه مي‌توانيد بکنيد؟ ديابت نوع سوم عبارت ديگري است که براي بيماري آلزايمر به کار مي‌رود. بعضي از دانشمندان عقيده دارند بيماري آلزايمر ناشي از مقاومت به انسولين در مغز است. چه شواهدي براي اين ادعا وجود دارد؟ مطالعات نشان مي‌دهد آنهايي که ديابت نوع دوم دارند معمولا پروتئين غيرنرمالي به نام بتا آميلوييد در لوزالمعده خود دارند که مشابه پروتئين‌هاي بتا آميلوييدي است که به وفور در مغز افراد دچار آلزايمر پيدا مي‌شود. بتا آميلوييد چيست؟ بتا آميلوييدها پروتئين‌هاي ناقص و مختل کننده‌اي هستند که در فعاليت مغز مداخله مي‌کنند. پژوهش‌ها نشان داده افرادي که ديابت نوع دوم و مقاومت به انسولين دارند بيشتر در معرض ابتلا به آلزايمر هستند، يعني ۵۰ تا ۶۵ درصد بيشتر از افراد سالمي که حساسيت نرمال به انسولين دارند. ضمنا افرادي که چاق‌اند يا اضافه وزن دارند هم معمولا مقاومت به انسولين دارند و آنها نيز بيشتر مستعد ابتلا به آلزايمرند. مقاومت به انسولين چگونه در مغز روي مي‌دهد؟ ما مي‌دانيم که در بافتهاي محيطي ، سلول‌هايي که نسبت به انسولين مقاومند به اين هورمون با سرعت مناسب واکنش نشان نمي‌دهند. گيرنده‌هاي موجود در سلول‌هاي محيطي ظاهرا نمي‌توانند به راحتي انسولين را تشخيص داده و نسبت به پيامي که به آنها مي‌گويد اجازه‌ي ورود گلوکز را بدهند، واکنش نشان دهند. براي جبران اين وضعيت، لوزالمعده انسولين بيشتر و بيشتري ترشح مي‌کند به اين اميد که سلول‌ها را وادار به واکنش کند. اين فعاليت زياد لوزالمعده به آن فشار وارد مي‌کند. متاسفانه ممکن است در نهايت لوزالمعده از کار بيفتد چون براي توليد انسولين اضافي بيش از حد فعاليت کرده است. اين زماني است که ديابت نوع دوم به وجود مي‌آيد. در مورد مقاومت به انسولين در مغز، سلول‌هاي عصبي مغز که نورون‌ نام دارند، واکنش پذيري خود را نسبت به انسولين از دست مي‌دهند و درک و حافظه، از اين اتفاق تاثير منفي مي‌گيرند. کارشناسان عقيده دارند مقاومت به انسولين در مغز مي‌تواند توجيه کننده‌ي افت عملکرد حافظه باشد که در اثر بالا رفتن سن بروز مي‌کند و همچنين علائم آلزايمر است. دليل ديگري که ارتباط ميان مقاومت به انسولين در مغز و ابتلا به آلزايمر را توضيح مي‌دهد، واريان ژن به نام APOE۴ است. يک واريان از اين ژن براي پروتئين APOE کُدگذاري شده است. اين پروتئين مستقيما در انتقال چربي‌ها در جريان خون نقش دارد. ۲۰ درصد افراد، فُرم APOE۴ اين ژن را دارند که ريسک بيماري آلزايمر و بيماريهاي قلبي را بالا مي‌برد. در واقع نيمي از تمام افرادي که آلزايمر دارند، داراي فُرم APOE۴ از اين پروتئين هستند. ضمنا داشتن واريان APOE۴، تعداد دفعاتي را که پروتئين‌ها در مغز به هم فشرده شده و به نورن‌ها يا سلول‌هاي عصبي آسيب مي‌زنند افزايش مي‌دهد. اين پروتئين‌ها همچنين مي‌توانند توانايي سلول براي استفاده از گلوکز به عنوان انرژي را سرکوب کنند. بنابراين مي‌دانيم که داشتن واريان APOE۴ با ريسک بالاتر ابتلا به آلزايمر ارتباط دارد و همچنين احتمالا با مقاومت به انسولين در مغز مرتبط است. پس نادرست نيست اگر بگوييم مقاومت انسولين مغز مي‌تواند عاملي براي بيماري آلزايمر باشد، بنابراين علت ِ نام «ديابت نوع سوم» را هم دانستيد. ساير عوامل موثر در بيماري آلزايمر هر چند فرضيه‌ي ارتباط مقاومت به انسولين در مغز با آلزايمر، قانع کننده است اما بايد به ياد داشته باشيم که آلزايمر، انگيزه‌هاي ژنتيکي و محيطي نيز دارد و موضوع بسيار پيچيده‌تر از آن است که فکر کنيم تنها در اثر مقاومت به انسولين در مغز به وجود مي‌آيد. ما بايد ساير ريسک فاکتورها را نيز مد نظر داشته باشيم. ژن‌هاي متعددي باعث افزايش ريسک آلزايمر مي‌شوند و دست کم يک سوم آنهايي که آلزايمر دارند، يک يا دو فرد در اعضاي خانواده‌ي خود دارند که اين بيماري را داشته يا دارد. ساير عوامل موثر مي‌توانند زن بودن، سطح تحصيلات پايين، سابقه‌ي افسردگي، سابقه‌ي آسيب به سر و سابقه‌ي يک بيماري قلبي يا عروق خوني مانند فشار خون کنترل نشده باشند. نقش تغذيه اگر مقاومت به انسولين عاملي براي بيماري آلزايمر باشد مي‌توانيد احتمال ابتلا به آن را با بهبود حساسيت به انسولين يا بهتر کردن واکنش سلول‌ها به انسولين پايين بياوريد. ريسک آلزايمر در افراد چاق بيشتر است اما فقط در ميانسالي. سالهاي بعد در زندگي يعني در سنين پيري، کمبود وزن داشتن مي‌تواند ريسک زوال عقل را افزايش بدهد و آنهايي که چاق هستند يا اضافه وزن دارند نسبت به افرادي که وزن نرمال دارند، کمتر در معرض اين بيماري‌اند. حتما انتظار داشتيد مقاومت به انسولين در چاق‌ها بيشتر روي بدهد اما ظاهرا افراد چاق کمتر ممکن است در سالهاي بعدي زندگي دچار آلزايمر شوند. اما اگر آلزايمر طي ميانسالي روي بدهد، بيشتر افراد چاق را تحت تاثير قرار مي‌دهد. اما يادتان باشد تغييرات مغزي ناشي از آلزايمر، دهه‌ها پيش از اينکه اين بيماري تشخيص داده شود شروع مي‌شود و علت آن هم عوامل گوناگوني مي‌تواند باشد. حالا که اين دانش را پيدا کرديد، از نظر تغذيه چه مي‌توانيد بکنيد تا آلزايمر نگيريد؟ مطالعات نشان مي‌دهد داشتن برنامه‌ي غذايي MIND مي‌تواند ريسک ابتلا به آلزايمر را تا ۵۴ درصد کاهش بدهد. اين رژيم غذايي مشابه ترکيبي از رژيم غذايي مديترانه‌اي و رژيم غذايي DASH است. رژيم غذايي MIND بر پايه‌ي سبزيجات، ماهي، مغزها، انواع بري، حبوبات، غلات کامل، روغن زيتون و ماکيان است. توصيه مي‌شود غذاهاي فرآوري شده، قند اضافي، گوشت قرمز و لبنيات پُرچرب را از رژيم غذايي خود حذف کنيد. چنين رژيم غذايي علاوه بر پيشگيري از آلزايمر، براي کنترل قند خون و کاهش مقاومت به انسولين نيز مفيد است. همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar