ني ني بان/ دهانه رحم محلي مابين رحم و واژن است که در پايينترين نقطه رحم و در بالاترين نقطه واژن قرار گرفته است. زماني که مخاط صورتي رنگ داخل گردنه رحم به بافت مخملي و قرمز تغيير پيدا کند، به آن زخم دهانه رحم گفته ميشود.
(غالبا اين قرمزي زماني رخ ميدهد که لايه داخلي دهانه رحم، تا بيرون آن کشيده شود) اما اصطلاح زخم که به اين عارضه اطلاق ميشود، يک اصطلاح کاملا عاميانه و غير علمي است.
با اين حال زخم دهانه رحم يکي از عارضههاي شايعي است که هم در خانمهاي باردار و هم در خانمهايي که باردار نيستند ممکن است اتفاق بيفتد. اما اين عارضه بيشتر در دوران بارداري شايع است و اغلب هنگام معاينات دورهاي تشخيص داده ميشود. زخم دهانه رحم زماني رخ ميدهد که لايه داخلي کانال دهانه رحم به بيرون رشد کند. اگرچه اين عارضه، مشکل چندان نگران کنندهاي نيست، اما نبايد به آن بيتوجه بود.
دليل زخم دهانه رحم چيست؟
اين عارضه ميتواند در اثر موارد زير ايجاد گردد:
ضربه
مواد شيميايي
عفونتهاي طولاني مدت رحم
سرطان دهانه رحم
زايمانهاي متعدد
سطح بالاي هورمونهاي زنانه
استفاده از تامپون
استفاده طولاني مدت از آي يو دي و مصرف قرصهاي پيشگيري از بارداري در خانمهاي جوان
علائم زخم دهانه رحم چيست؟
اگر زخم دهانه رحم داشته باشيد هيچ نشانه اي مشاهده نخواهيد کرد و تا زمان ملاقات با پزشک نيز متوجه نخواهيد. احتمالا علائم عبارتند از:
ترشحات مخاطي روشن
لکه بيني بين پريودي ها
درد و خونريزي در طي يا بعد از رابطه جنسي
درد و خونريزي ممکن است در طي يا پس از آزمايش لگن ديده شود.
براي برخي از زنان اين علائم شديد هستند. ترشحات مزمن مي شود و درد با لذت جنسي مواجه مي شود. زخم دهانه رحم شايع ترين علت خونريزي در طول ماه هاي آخر بارداري است.
دليل اين علائم اين است که سلول هاي غدد لنفاوي نسبت به سلول هاي اپيتليال ظريف تر هستند. آنها مخاط بيشتري توليد مي کنند و به راحتي خونريزي مي کنند.
اگر علائم خفيفي داشتيد فکر نکنيد زخم دهانه رحم داريد اما بهتر است آزمايشات را انجام دهيد.
اگر بين پريودي ها خونريزي، ترشحات غيرطبيعي يا درد در طول يا بعد از رابطه جنسي داريد به پزشک مراجعه کنيد. زخم دهانه رحم جدي نيست، اما اين علائم و نشانه ها مي تواند به خاطر بيماري ديگري باشد که بايد درمان شود.
اين علائم عبارتند از:
عفونت
فيبروئيد يا پوليپ
بيماري آندومتريوز
مشکلات مربوط به IUD
مشکلات حاملگي شما
سرطان دهانه رحم، رحم يا ساير انواع سرطان
عوارض زخم دهانه رحم چيست؟
خانمهايي که باردار هستند، در صورت عفوني شدن زخم، ممکن است زايمان زودرس پيش رو داشته باشند.
برخي مواقع اين زخمها حالت پيش سرطاني دارند که البته احتمال آن خيلي کم است
تشخيص زخم دهانه رحم
اين بيماري در طول معاينه لگن معمولي و آزمايش پاپ اسمير تشخيص داده مي شود. اين وضعيت در حين آزمون لگني قابل مشاهده است، زيرا دهانه رحم شما به رنگ قرمز ظاهر مي شود. و ممکن است در طول آزمون کمي خونريزي کند.گرچه هيچ ارتباطي بين آنها وجود ندارد، سرطان اوليه دهانه رحم بسيار شبيه به زخم دهانه رحم است. آزمايش پاپ مي تواند به جلوگيري از سرطان دهانه رحم کمک کند.
اگر علائمي نداريد و نتايج آزمايش پاپ شما طبيعي هستند، احتمالا نيازي به آزمايش بيشتر نداريد.
اگر علائم شما شديد است، مانند درد در هنگام رابطه جنسي يا ترشحات سنگين، از پزشک بخواهيد آزمايشاتي براي تشخيص وضعيت انجام دهد.
گام بعدي روشي به نام کولپوسکوپي است که در مطب دکتر انجام مي شود. اين روش شامل نورپردازي و يک ابزار بزرگنمايي ويژه براي درک دقيق تر بر روي دهانه رحم است.در طي همين روش، يک نمونه بافت کوچک را مي توان براي آزمايش سلول هاي سرطاني (بيوپسي) جمع آوري کرد.
درمان زخم دهانه رحم
روشهايي که پزشکان براي درمان اين عارضه از آن استفاده ميکنند شامل سوزاندن (کوتر يا ليزر) يا فريز کردن (کرايوتراپي) است.
مخاطي که در اثر اين عارضه در داخل دهانه رحم به بيرون گسترش پيدا ميکند، "اکتروپيون" نام دارد. پزشکان با استفاده از روشهاي درمان زخم دهانه رحم که در بالا به آن اشاره شد، اقدام به از بين بردن اين بافت ميکنند تا بافت "اسکواموس" که بافت طبيعي خود دهانه رحم است، ايجاد شود.
از طرف ديگر پزشکان توصيه ميکنند که اگر اين عارضه همراه با عفونت يا مشکل ديگري نباشد، نيازي به انجام اين اقدامها نيست و به مرور زمان و افزايش سن، در مدت 4 تا 5 سال اين فرايند (تشکيل مجدد بافت اسکواموس) خود به خود اتفاق ميافتد.
اگر زخم دهانه رحم، باعث افزايش ترشحات واژن شود يا هنگام روابط زناشويي باعث خونريزي شود، بايد مورد بررسي بيشتر و «کولپوسکوپي» قرار گيرد.
کولپوسکوپي، معاينه ذره بيني مخاط گردن رحم است و پزشک در آن با ميکروسکوپ سه بعدي، مخاط را مشاهده ميکند و با استفاده از محلولهاي خاصي مثل اسيد استيک در محل ميتواند زخم را از نوع غيرطبيعي تشخيص دهد. استفاده از روشهاي درماني ذکر شده (سوزاندن و فريز کردن) در بسياري از موارد، بيمار را در آينده از امکان انجام يک کولپوسکوپي رضايتبخش (که نوعي معاينه داخل رحمي است و به وسيله آن ميتوان ضايعات پيش سرطاني را تشخيص داد) محروم ميکند.
فريز زخم دهانه رحم
نگراني اصلي در مورد زخم دهانه رحم اين است که ميتواند باعث سرطان دهانه رحم شود. با اين حال پزشکان بر اين باوردن که احتمال بروز سرطان دهانه رحم در اثر اين عارضه بسيار کم است. در روش فريز کردن، با استفاده از سرما زخم دهانه رحم فريز ميشود. فريز زخم که در طي دو مرحله و به فاصله پنج دقيقه انجام ميگيرد، باعث تخريب سلولهاي غيرطبيعي ميشود. فريز کردن اغلب زماني انجام ميشود که تست سرکه يا تست پاپ اسمير مثبت شده باشد.
پزشکان توصيه ميکنند که از انجام فريز زخم بپرهيزيد، زيرا اين عمل خود باعث دقت تست پاپ اسمير را که نوعي آزمون تشخيص سلولهاي سرطاني است، کم ميکند و ممکن است جواب مثبت يا منفي کاذب ايجاد کند.
در اين موارد فريز زخم دهانه رحم پيشنهاد نميشود:
در زمان بارداري
در صورت ابتلا به التهاب اندامهاي لگني
در هنگام قاعدگي (اگر خونريزي شديد باشد)
فريز زخم دهانه رحم اغلب موفقيت آميز است؛ اما اگر بعد از فريز نتيجه دلخواه حاصل نشود، ممکن است پزشک روش ديگري را به بيمار توصيه کند. گاهي نيز لازم است که شخص بعد از سه تا شش ماه دوباره تست پاپ اسمير انجام دهد.
شخص بعد از فريز ميتواند فعاليتهاي طبيعي خود را انجام دهد؛ اما از او خواسته ميشود بين دو تا چهار هفته از مصرف تامپون و برقراري رابطه جنسي خودداري کند تا دهانه رحم بهبودي پيدا کند. در صورت برقراري رابطه جنسي لازم است از کاندوم استفاده شود. از عوارض فريز، ممکن است شخص بعد از فريز زخم دهانه رحم احساس گرفتگي عضلات (مانند قاعدگي) داشته باشد.
بازار