پزشکان بدون مرز/ عليرغم تبليغات منفي که در زمينه رابطه بين مصرف روغن حيواني و کبد چرب ميشود، استفاده از روغنهاي حيواني نه تنها موجب کبد چرب نشده بلکه در پيشگيري و بهبود آن نيز تاثير دارد.
آيا آيا ارتباطي بين مصرف روغن حيواني و کبد چرب وجود دارد؟ چه روغني براي مصرف مناسب است؟ روغنهاي گياهي يا حيواني؟ اگر اين سوالات ذهن شما را هم درگير کرده است و در ميان اخبار ضد و نقيضي که در مورد روغنهاي حيواني ميشنويد ميخواهيد بدانيد که بالاخره خوردن آنها مفيد است يا مضر و اگر مبتلا به کبد چرب هستند و ميخواهيد بدانيد که آيا روغن حيواني براي کبد چرب ضرر دارد يا خير. با ما همراه شويد تا به تمام سوالات شما در اين مطلب پاسخ دهيم.
کبد چرب چيست؟
کبد يکي از اصليترين و پرکارترين اندامهاي بدن است. اين اندام نقش دفع سموم و توليد آنزيمهاي لازم براي بدن را دارد. به طور خلاصه تمام موادي که توسط روده جذب خون ميشوند بايد از کبد عبور کنند. کبد اين مواد را فيلتر کرده و سموم را دفع و اين مواد جذب شده را تصفيه ميکند.
يک کبد سالم به طور طبيعي ميتواند خود را ترميم کند و سلولهاي خود را تکثير و پاکسازي کند اما در صورتي که مشکلي در اين فرايند پيش بيايد، کارايي کبد مختل ميشود و اصطلاحا به اين بيماري کبد چرب گفته ميشود. کبد چرب يکي از بيماريهاي شايع است که امروزه بسيار همه گير شده است. اين بيماري که علامت مشخصي ندارد يک بيماري پنهان و خاموش است.
بر اساس تحقيقات صورت گرفته روغن پالم که روغن پايه در روغنهاي خوراکي و لبنيات است سبب کبد چرب ميشود اما آيا ارتباطي بين روغن حيواني و کبد چرب نيز هست؟
روغن حيواني و کبد چرب
مصرف چربي براي تامين بخشي از نيازهاي غذايي بدن ضروري است و همه افراد، حتي افرادي که مبتلا به کبد چرب هستند هم در رژيم غذايي خود به چربي نياز دارند. حذف کامل چربي از رژيم غذايي، باعث ايجاد مشکلاتي براي بدن از جمله از بين رفتن اسيد آمينههاي ضروري بدن و همچنين کاهش سطح امگا ۳ و امگا ۶ بدن ميشود. از جمله تاثيري که کمبود اين مواد بر فرد ميگذارد، اثرات عصبي و رفتاري است و ميتواند سبب بروز افسردگي شود.
داشتن يک برنامه مواد غذايي متعادل و مصرف روغنهاي بي ضرر، مانع از بروز کبد چرب، ديابت و انواع سرطانها در فرد ميشود. يکي از روغنهايي که به شدت ميتواند در تشديد کبد چرب نقش داشته باشد روغن پالم است. استفاده از روغن پالم موجب کبد چرب ميشود در حالي که استفاده از روغنهاي حيواني و دنبه عليرغم تبليغات منفي که براي آن ميشود، از نظر طب سنتي و اسلامي به عنوان يکي از بهترين منابع روغني شناخته شده است.
براي جلوگيري از بيماري کبد چرب بايد به سمت مصرف روغنهاي مفيدي مانند روغن زيتون، روغن بادام، روغن ماهي و روغن کنجد رفت و غذاها و لبنيات پرچربي که حاوي اسيدهاي چرب ترانس و هيدروژنه هستند را از برنامه غذايي حذف کرد. ولي همانطور که گفته شد ارتباطي بين روغن حيواني و کبد چرب وجود ندارد.
آيا روغن حيواني مضر است؟
برخلاف تبليغات منفي که عليه روغن حيواني ميشود، اين روغنها بسيار سالمتر و مفيدتر از روغنهاي نباتي هيدروژنه شده موجود در بازار هستند. اين روغنهاي حيواني که منشا آنها از شير يا دنبه احشام است به صورت طبيعي و در دماي اتاق جامد بوده و نيازي به فرايندهاي اشباع سازي ندارند. بر خلاف تصور عموم اين روغنها تاثيري در تشديد ديابت ندارند و حتي برعکس، نسبت به روغنهاي هيدروژنه در بهبود ديابت مفيد هستند. اگرچه در مصرف هر ماده غذايي از جمله روغن حيواني نبايد افراط کرد و هر ماده غذايي اگر بيشتر از ميزان نياز مصرف شود ميتواند اثرات منفي بر سلامت بدن بگذارد. ضمن اينکه در تهيه روغن حيواني مواد نگهدارنده به کار نرفته است و ميتواند باعث تقويت سيستم ايمني بدن شود.
تاثيرات مصرف روغن حيواني
براساس تحقيقات علمي اخير مشخص شده است که اسيد آراشيدونيک موجود در روغن حيواني موجب افزايش کلسترولهاي خوب و کاهش کلسترولهاي بد خون ميشود و در نتيجه در پيشگيري از ابتلا به بيماريهاي قلبي مفيد است.
ضمن اينکه اين روغنها داراي اسيدهاي چرب با زنجيره متوسط است که موجب ايجاد حس سيري ميشود و در نتيجه در متابوليسم بدن و درمان چاقي نيز ميتواند مفيد باشد.
چربيها حاوي ويتامينهاي محلول در چربي مانند ويتامين آ، ويتامين دي، ويتامين ک و ويتامين اي هستند که بدن به اين ويتامينها با منشأ حيواني نياز دارد.
روغن حيواني و ديابت
روغن حيواني يا روغن کرمانشاهي به عنوان دارويي براي افراد ديابتي است و مصرف اين روغن در غذاها براي افراد ديابتي بسيار کمک کننده خواهد بود. ساختار چربي روغن حيواني سبب بهبود متابوليسم بدن و کاهش قند خون ميشود. اين روغن سيستم ايمني بدن را تقويت کرده و ما را در برابر ابتلا به سرطان و ساير بيماريها ايمن ميکند. ضمن اينکه بر اساس آزمايشات ثابت شده است که استفاده روزي يک قاشق روغن حيواني موجب پيشگيري از ديابت ميشود.
ميزان مصرف روغن حيواني
ميزان مصرف متعادل روغن حيواني براي يک فرد معمولي ۱۰ درصد کل چربي مصرفي روزانه و حدود سي گرم خواهد شد. اگر فردي بيش از اين ميزان توصيه شده روغن حيواني مصرف کند، ممکن است دچار مشکلاتي از جمله بيماريهاي قلبي و عروقي و کلسترول بالا شود. اما در صورتي که در حد مجاز و توصيه شده استفاده گردد، ضرري متوجه او نخواهد بود.
سخن آخر
اکثر افرادي که مبتلا به کبد چرب هستند عمدتا رژيم غذايي ناسالمي دارند و براي درمان اين بيماري بايد تغذيه سالم داشته و ورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانند، همچنين ثابت شده کساني که از مواد غذايي مصرف ميکنند که کربوهيدرات و مواد قندي زيادي دارد بيشتر مستعد ابتلا به کبد چرب ميشوند اما ثابت نشده است که رابطهاي بين مصرف متعادل روغن حيواني و کبد چرب وجود داشته باشد.
بازار