فشارخون را از دست چپ اندازه بگیریم یا دست راست؟

سلامت نيوز/ رييس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت با بيان اينکه فشارخون بالا شايع ترين عامل سکته هاي قلبي و مغزي در کشور است،تاکيد کرد: «فعاليت بدني مناسب و مصرف روزانه ۵ واحد ميوه و سبزيجات ، کاهش مصرف چربي هاي مضر در برنامه غذايي، جايگزيني گوشت سفيد با قرمز و مصرف ماهي از روش هاي تغذيه اي براي پيشگيري و کنترل فشارخون بالا است.» دکتر عليرضا مهدوي گفت:« به طور معمول براي اينکه مشخص شود فردي مبتلا به فشارخون بالا است بايد توسط پزشک در دو نوبت در دو روز مختلف از وي فشارخون گرفته شود و اگر در هر نوبت ميانگين فشار خون فرد از ۱۴۰ ميلي متر جيوه بر روي ۹۰ بالاتر باشد وي مبتلا به بيماي فشارخون بالا است.البته در برنامه کشوري کنترل فشار خون معمولا بين ۳ تا ۷ بار فشارخون فرد اندازه گيري مي شود تا مشخص شود به طور قطع وي مبتلا به فشارخون بالا است.» ميزان فشارخون طبيعي چند است؟ وي با اشاره به اينکه فشارخون طبيعي کمتر از ۱۲۰ ميلي متر جيوه بر روي ۸۰ است، گفت:« فشارخون بين” ۱۲۰ ميلي متر جيوه بر روي ۸۰” تا “۱۴۰ ميلي متر بر روي ۹۰” را در اصطلاح پيش فشار خون بالا مي گويند. » وي تاکيد کرد:«افرادي که پيش فشارخون بالا دارند در صورت اصلاح سبک زندگي خود،‌ مي توانند از ابتلا به فشارخون بالا پيشگيري کنند. افرادي هم که فشارخون بالا دارند مي توانند با رژيم غذايي و فعاليت بدني و تغيير سبک زندگي بيماري خود را کنترل کنند.» دکتر مهدوي گفت:« فشارخون اوليه در سنين بزرگسالي ديده مي شود و افرادي که شيوه زندگي ناسالمي دارند به آن مبتلا مي شوند. درمان فشارخون بالا در مرحله اول اصلاح شيوه زندگي است و پزشک در ابتداي درمان براي فرد دارو تجويز نمي کند مگر اينکه فشارخون فرد از ۱۶۰ ميلي متر جيوه بالاتر باشد.» يک چهارم جمعيت بالاي ۱۸ سال فشارخون بالا دارند وي با بيان اينکه ۲۶درصد از جمعيت بالاي ۱۸ سال ما دچار فشارخون بالا هستند، گفت:« در بررسي هايي که انجام داديم مشخص شد بيش از يک چهارم جمعيت بالاي ۱۸ سال ما فشارخون ۱۴۰ بر روي ۹۰ و بالاتر داشته اند. اين آمار نسبت به سال هاي گذشته در حال افزايش است به دليل اينکه جمعيت دهه شصت ما که جمعيت بالايي است وارد دوران ميانسالي شده اند اما اگر اثر سن را حذف کنيم بايد گفت که شيوع فشارخون بالا در کشور ما به دليل تغذيه نامناسب، عدم تحرک و استعمال دخانيات در حال افزايش است.» فشارخون بالا شايع ترين عامل سکته هاي قلبي و مغزي در کشور معاون دفتر مديريت بيماري هاي غيرواگير وزارت بهداشت با تاکيد بر اينکه فشارخون بالا شايع ترين عامل سکته هاي قلبي و مغزي است، گفت:« عمده ترين علت مرگ و مير در دنيا و در کشور ما سکته هاي قلبي و مغزي است. نکته مهم اين است که فشارخون بالا با دارو و اصلاح شيوه زندگي به راحتي قابل کنترل است.» نمک عامل اصلي ابتلا به فشارخون بالا وي با بيان اينکه نمک عامل اصلي ابتلا به فشارخون بالا است، گفت:« ايراني ها به طور متوسط روزانه ۱۰ گرم نمک مصرف مي کنند اين در حالي است که ميزان مناسب مصرف نمک در روز کمتر از ۵ گرم است. ۵ گرم معادل يک قاشق مرباخوري سرخالي است.اولين راهکار براي کاهش مصرف نمک ، حذف نمکدان از سر سفره ها است و بايد مصرف چاشني هاي ديگر را با آن جايگزين کرد.» وي با بيان اينکه نان مصرفي مردم ما حاوي ميزان بالايي نمک است،گفت:«علاوه بر آن غذاهاي آماده، غذهاي کنسروي وغذاهاي رستوراني سرشار از نمک است و بايد مصرف آنها را محدود کرد.» صنايع غذايي زير بار کاهش ميزان نمک محصولاتشان نمي روند دکتر مهدوي با اشاره به اينکه يکي از اهداف «بسيج ملي کنترل فشار خون» آگاهي رساني به مردم درباره فشارخون و علل بروز آن ، شناسايي و مراقبت از بيماران است، گفت:«وزارت بهداشت چندين سال است که براي کاهش نمک مصرفي مردم اطلاع رساني مي کند گرچه وزارت بهداشت مدعي اين است که بايد مصرف نمک در ميان مردم کاهش پيدا کند اما متاسفانه صنايع غذايي و رستوران ها راغب به اين مسئله نيستند چون براي آنها هزينه بر است با اين توجيه که ذائقه مردم با آن سازگار نيست! در حالي که اين سياستي است که در تمام دنيا انجام گرفته و موفق هم بوده اند.گام به گام مي توان در کشور ما هم نمک مواد غذايي را کاهش داد و ذائقه مردم نيز به تدريج به آن عادت خواهد کرد.» براي کنترل فشارخون چي بخوريم و چقدر ورزش کنيم؟ رييس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت گفت:« مصرف روزانه ۵ واحد ميوه و سبزيجات ، کاهش مصرف چربي هاي مضر در برنامه غذايي، جايگزيني گوشت سفيد با قرمز و مصرف ماهي از روش هاي تغذيه اي براي پيشگيري و کنترل فشارخون بالا است. در کنار آن داشتن فعاليت بدني مناسب است و بايد هر فرد بزرگسال بايد حداقل ۳۰ دقيقه به مدت ۳ تا ۵ روز در هفته فعاليت بدني متوسط تا شديد داشته باشد به اين معني که مثلا پياده روي تند داشته باشد که به تعريق و نفس نفس زدن بيفتد. هدف اصلي اين است که ميزان فعاليت بدني را به ۳۰۰ دقيقه در هفته برسانيم که تاثير بسزايي در کنترل فشارخون دارد. » قوانين اندازه گيري فشارخون فعاليت بدني ۲۰ دقيقه قبل از اندازه گيري فشارخون، ممنوع وي درباره شرايط اندازه گيري فشارخون،‌ گفت:« معمولا قبل از اينکه بخواهيم فشارخون فرد را اندازه گيري کنيم فرد بايد ۲۰ دقيقه قبل از آن فعاليت بدني و تحرک نداشته باشد و نوشيدني هاي حاوي کافئين از جمله چاي و قهوه نخورده باشد همچنين نوشيدني هاي محرک از جمله نوشابه هاي انرژي زا مصرف نکرده باشد ، استعمال سيگار قبل از اندازه گيري فشار خون نداشته باشد، همچنين فرد نبايد هيچ گونه استرسي داشته باشد به دليل اينکه در ميزان فشار خون تاثيرگذار است.» وي در ادامه گفت:« فرد بايد در شرايط راحتي براي اندازه گيري فشارخون نشسته باشد و هيچ جايي از بدن تحت فشار نباشد و اگر بر روي صندلي نشسته است حتما پاي فرد روي زمين باشد و در حالت آويزان قرار نداشته باشد.» فشارخون را از کدام دست بگيريم؟ دکتر مهدوي افزود:«اندازه گيري فشارخون از دست راست يا چپ فرق چنداني ندارد ولي معمولا بين دست راست و چپ تفاوت اندکي در نشان دادن ميزان فشارخون وجود دارد و ممکن است تا ۱۰ ميلي ميتر جيوه تفاوت فشارخون وجود داشته باشد ولي بايد هميشه از دستي که فشارخون را بالاتر نشان مي دهد، فشارخون را اندازه گيري کنيم و ملاک ما باشد.» در زمان اندازه گيري فشارخون بايد کاف دستگاه که به دور دست بسته مي شود محکم بسته باشد و تنها به اندازه يک انگشت فضا از دست فاصله داشته باشد و کاف بايد حدودا ۲ تا ۳ سانتي متر بالاتر از چين آرنج بسته شود. زماني که فشارخون اندازه گيري مي شود فرد نبايد هيچ حرکتي داشته باشد و دست فرد بايد در امتداد قلب و در کنارتان باشد.» انواع دستگاه هاي فشارسنج وي درباره دستگاه هاي فشارسنج موجود در بازار گفت:« اين دستگاه ها در سه مدل جيوه اي،عقربه اي و ديجيتال در بازار وجود دارند. دستگاه هاي جيوه اي از چندين سال قبل به دليل سمّيت جيوه توصيه به جمع آوري آنها از بازار شده است. دقيق ترين روش اندازه گيري فشارخون دستگاه جيوه اي است و بعد از آن دستگاه عقربه اي است که بايد کنترل و تنظيم شوند. دستگاه هاي ديجيتال راحت ترين راه براي اندازه گيري فشارخون در منزل است.» رايج ترين خطاي اندازه گيري فشارخون دکتر مهدوي افزود:« يکي از خطاهاي رايج در خواندن ميزان فشارخون اين است که اين عدد را گِرد مي کنيم مثلا به جاي ۱۴۰ روي ۹۰ معمولا ۱۴ بر روي ۹ خوانده مي شود. سرعت بازکردن پيچ هوا در دستگاه فشارسنج نيز بايد به گونه اي باشد که عقربه فشارسنج هر ثانيه مقدار خاصي حرکت کند در حالي که دستگاه هاي ديجيتالي به صورت کنترل شده اين هوا را تخليه مي کنند و عدد فشارخون را به صورت دقيق نشان مي دهد و کار با آن راحت است و نيازي به گوشي و پمپ کردن هم ندارد.» کدام دستگاه اندازه گيري فشارخون براي منزل بهتر است؟ وي گفت:«در مجموع دستگاه هاي ديجيتال براي اندازه گيري فشارخون در منزل بهتر است اما دو نکته را بايد در استفاده از آن در نظر داشت دستگاه هاي ديجيتال بازويي بهتر از دستگاه هاي ديجيتال مچي است چون دستگاه هاي مچي ميزان خطاي بالاتري دارند هرقدر استانداردهاي دستگاه بالاتر باشد دقتشان بيشتر است مهمترين نکته در استفاده از دستگاه هاي ديجيتال اين است که چطور کاف دستگاه را صحيح ببنديم.» اندازه گيري رايگان فشارخون از ۱۷ خرداد تا ۱۵ تير وي با بيان اينکه بسيج ملي کنترل فشارخون تا ۱۵ تيرماه سال جاري ادامه دارد، گفت:« اين کمپين از ۲۷ ارديبهشت تا ۱۷ خرداد تمرکز بر روي اطلاع رساني و آموزش است گرچه در تمام واحدهاي ارايه خدمت ،‌اندازه گيري فشارخون مردم انجام مي گيرد يک سامانه الکترونيک نيز براي اين منظور به نام salamat.gov.ir در نظر گرفته شده است که افراد با ثبت فشارخون خود در اين سامانه راهنمايي هايي را دريافت مي کنند. از روز ۱۷ خرداد تا ۱۵ تيرماه ايستگاه هاي اندازه گيري فشارخون در سراسر کشور را خواهيم داشت.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد