همه چیز درباره «اسپاسم معده»؛ از علل تا نحوه درمان و پیشگیری

روزياتو/ عوامل بروز اسپاسم معده ۱- يبوست کرامپ (انقباضات غير ارادي و دردناک) و اسپاسم از علائم رايج يبوست هستند. ديگر نشانه هاي يبوست عبارتند از: کم شدن تعداد دفعات اجابت مزاج (کمتر از ۳ بار در هفته) کوچک بودن يا سفت بودن مدفوع نفخ معده تلاش و تقلا براي مدفوع کردن ۲- کم آب شدن بدن کم آبي بدن مي تواند باعث بر هم خوردن تعادل الکتروليت هاي بدن (به ويژه سديم و پتاسيم) شود. ماهيچه هاي بدن براي آنکه عملکرد درستي داشته باشند به اين مواد مغذي نياز دارند، به همين دليل کمبود اين مواد ممکن است منجر به گرفتگي و اسپاسم در ماهيچه ها شود. ديگر نشانه هاي کم آبي بدن عبارتند از: تيره شدن رنگ ادرار سرگيجه تشنگي شديد سردرد ۳- گاز شکم انباشت بيش از اندازه ي گاز در معده ممکن است منجر به اسپاسم شود چون در اين حالت ماهيچه هاي درون روده ها تلاش مي کنند اين گاز را از بدن خارج کنند. وجود گاز اضافي مي تواند باعث مشکلات ديگري هم شود، از جمله: نفخ احساس سيري معده درد ۴- گاستريت و گاستروانتريت گاستريت به التهاب معده و گاستروانتريت به التهاب همزمان معده و روده ها اطلاق مي شود. علت اين مشکلات معمولاً مي تواند عفونت باشد. گاستريت و گاستروانتريت علاوه بر اسپاسم ممکن است نشانه هاي ديگري هم داشته باشند، از جمله: نفخ حالت تهوع معده درد استفراغ اسهال (تنها در گاستروانتريت) ۵- ايلئوس و گاستروپارزي مواد غذايي بعد از بلعيده شدن، به واسطه ي انقباض هاي ماهيچه هاي موجي شکلي درون روده ها از آن ها عبور مي کنند. به اين انقباض ها، پريستالسيس گفته مي شود. به کاهش سرعت يا توقف انقباض ها در هر نقطه اي از روده ها، ايلئوس يا انسداد روده گفته مي شود. عوامل مختلفي مي تواند باعث انسداد روده شود: عفونت التهاب کم تحرکي عمل جراحي استفاده از مواد مخدر ديگر نشانه هاي انسداد روده عبارتند از: احساس ناراحتي در شکم حالت تهوع استفراغ اگر ايلئوس، معده را هم درگير کرده باشد به ان گاستروپارزي يا فلج معده اطلاق مي شود. اين مشکل هم مي تواند باعث اسپاسم معده به ويژه بعد از خوردن غذا شود. ۶- کوليت عفوني کوليت به التهاب روده ي بزرگ اطلاق مي شود و انواع مختلفي دارد. اگر اين التهاب در اثر عفونت رخ داده باشد، به آن کوليت عفوني گفته مي شود. اسپاسم معده تنها يکي از نشانه هاي کوليت عفوني است. ديگر علائم آن عبارتند از: افزايش تعداد دفعات اجابت مزاج کوليت عفوني ممکن است در اثر مصرف مواد غذايي يا آب آلوده ي حاوي عوامل بيماري زايي مثل باکتري هاي اي کولاي، سالمونلا يا ژيارديا هم به وجود آيد. ۷- بيماري التهابي روده بيماري التهابي روده به گروهي از مشکلات مزمني اطلاق مي شود که التهاب مجراي گوارشي يکي از آن ها است. شايع ترين انواع بيماري التهابي روده، بيماري کرون و کوليت زخمي هستند. هر دو بيماري باعث اسپاسم و ديگر نشانه هايي مي شوند که عبارتند از: يبوست اسهال احساس خستگي تب ميل به مدفوع کردن مکرر کاهش وزن ۸- سندرم روده تحريک پذير سندرم روده تحريک پذير يک بيماري گوارشي کنشي (آنچه که عملکرد اندام را تحت تأثير قرار مي دهد ولي در ساختمان آن تغييري ايجاد نمي کند) است به اين معني که مجراي گوارشي در ظاهر آسيبي نديده اما با اين وجود، علائم ناخوشايندي از خود بروز مي دهد. ۱۰ تا ۱۵ درصد از مردم دنيا به اين بيماري مبتلا هستند، به هيمن دليل سندرم روده تحريک پذير شايع ترين بيماري گواري کنشي به شمار مي رود. اين بيماري علاوه بر اسپاس معده نشانه هاي ديگري هم دارد، از جمله: شکم درد نفخ يبوست اسهال گاز شکم ۹- انتريت و کوليت ايسکميک اگر اختلال در خون رساني باعث التهاب روده بزرگ شود، اصلاحاً به آن کوليت ايسکميک گفته مي شود. اگر اين مشکل روده کوچک را تحت تأثير قرار دهد، به آن انتريت ايسکميک مي گويند. هر دو مشکل باعث اسپاسم معده و ديگر نشانه هايي مي شوند که عبارتند از: اسهال تب کم اشتهايي حالت تهوع استفراغ ۱۰- کشيدگي عضلات کار کشيدن بيش از اندازه از ماهيچه هاي شکمي مي تواند باعث اسپاسم معده شود. کساني که به طور مرتب حرکات ورزشي کرانچ و دراز نشست انجام مي دهند، ريسک بروز اين مشکل در آن ها وجود دارد. ديگر نشانه هاي کشيدگي عضلات عبارتند از: احساس دردي که هنگام حرکت تشديد مي شود دردناک شدن عضلات ۱۱- بارداري تغييرات بدني طبيعي اي که در دوران بارداري رخ مي دهند مي توانند باعث اسپاسم معده شود. بيشتر اسپاسم هايي که در دوران بارداري رخ مي دهند، مسأله ي نگران کننده اي نيستند. با اين حال، زناني که به طور مرتب دچار اسپاسم مي شوند يا اسپاسم دردناکي دارند، بايد به پزشک مراجعه کنند. عوامل زير مي توانند باعث بروز اسپاسم در دوران بارداري شوند: انقباضات براکستون هيکس براکستون هيکس به انقباضاتي گفته مي شود که با انقباضات زايمان اشتباه گرفته مي شوند. اين انقباضات معمولاً در سه ماهه ي سوم بارداري رخ مي دهند، گرچه در برخي موارد ممکن است انقباضات از سه ماهه ي دوم آغاز شوند. انقباضات براکستون هيکس زماني رخ مي دهند که ماهيچه هاي رحمي به مدت ۳۰ ثانيه يا ۲ دقيقه منقبض و فشرده مي شوند و در نهايت آزاد مي شوند. اين انقباضات معمولاً: نادر هستند با شدت هاي مختلفي رخ مي دهند بيشتر احساس ناراحتي ايجاد مي کنند تا احساس درد انقباضاتي که به جاي شدت گرفتن، رو به کاهش بگذارند، به احتمال زياد از نوع براکستون هيکس هستند، به خصوص اگر زودتر از زمان مورد انتظار براي زايمان رخ دهند. گاز شکم بسياري از زنان باردار در اين دوران با مشکل گاز شکم درگير هستند که به دليل افزايش توليدهورمون پروژسترون در بدن رخ مي دهد. گرچه پروژسترون براي برخورداري از يک بارداري سالم ضروري است، اما باعث آرام گرفتن ماهيچه هاي روده ها هم مي شود، مسأله اي که روند گوارش را کند مي کند و باعث انباشت گاز مي شود. کش آمدن عضلات ماهيچه هاي معده و رحم در دوران بارداري براي سازگار شدن با جنين در حال رشد، کش مي آيند. کش آمدن ماهيچه ها ممکن است اسپاسم نسبي اي را به دنبال داشته باشد يا باعث دردهاي شديد، ناگهاني و کوتاه مدت شود. دردها و اسپاسم هاي عضلاني در دوران بارداري تا حدي طبيعي هستند، اما اگر اين دردها شديد يا با خونريزي يا تب همراه باشند، بايد فوراً به پزشک مراجعه کرد. حرکت جنين حرکت يا لگد زدن جنين در حال رشد، به ويژه در سه ماهه ي دوم بارداري، مي تواند به صورت اسپاسم احساس شود. در سه ماهه ي سوم بارداري، اين لگدها معمولاً شديدتر و چشمگيرتر مي شوند و با اسپاسم متفاوت هستند. نحوه تشخيص علت اسپاسم معده پزشک براي تشخيص علت اصلي اسپاسم معمولاً از روش هاي زير استفاده مي کند: معاينه ي فيزيکي بررسي سوابق پزشکي آزمايش خون عکسبرداري پزشکي مثل سونوگرافي يا سي تي اسکن علاوه بر اين، پزشک از شما درباره ي نشانه هايي که داريد، زمان شروع نشانه ها و عوامل ايجاد اسپاسم، سؤال خواهد پرسيد. همچنين ممکن است پزشک از شما بخواهد زمان وقوع اسپاسم ها، مواد غذايي اي که در روز وقوع اسپاسم خورديد و اينکه آيا فعاليت فيزيکي اي داشتيد يا نه را به طور کامل ثبت کنيد تا به تشخيص علت اسپاسم ها کمک شود. چه زماني مراجعه به پزشک ضروري است؟ در بسياري از موارد، اسپاسم هاي معده به طور خودکار برطرف مي شوند و مسأله ي نگران کننده اي نيستند. با اين حال، اسپاسم شديد يا مکرر مي تواند نشانه ي مشکل جدي تري باشد که بايد مورد بررسي قرار بگيرد. در صورتي که هر يک از نشانه هاي زير را داشتيد بايد فوراً به پزشک مراجعه کنيد: مدفوع خوني درد قفسه سينه سخت نفس کشيدن اضطراب هيجاني به دليل اسپاسم ها تب درد شديد استفراغ زرد شدن پوست کاهش وزن نحوه ي درمان اسپاسم معده نحوه ي درمان اسپاسم معده به علت اصلي آن بستگي دارد. روش هاي درماني احتمالي عبارتند از: درمان هاي خانگي درمان هاي خانگي در بسياري از موارد بروز اسپاسم کارساز هستند. اما زنان باردار قبل از استفاده از اين روش هاي خانگي بايد درمورد آن ها با پزشک خود مشورت کنند چون ممکن است اين روش ها براي آن ها نامناسب يا خطرناک باشد. برخي درمان هاي خانگي اي که ممکن است در رفع اسپاسم مؤثر باشند عبارتند از: استراحت: کساني که در اثر کشيدگي عضلات دچار اسپاسم شده باشند ممکن است با استراحت دادن به ماهيچه هاي شکم خود و پرهيز از ورزش هاي شکمي، بهبود پيدا کنند. گرما: قرار دادن يک کيسه ي آب گرم يا بطري آب جوش روي شکم مي تواند ماهيچه ها را آرام و اسپاسم ها را رفع کند. ماساژ: ماساژ ملايم ماهيچه هاي شکم مي تواند جريان خون را بهبود ببخشد و کرامپ ها (انقباضات غير ارادي و دردناک) و اسپاسم ها را برطرف کند. نوشيدن آب: نوشيدن زياد آب مي تواند جلوي کم آبي بدن را بگيرد، مسأله اي که ممکن است باعث اسپاسم معده يا تشديد آن شود. مصرف نوشيدني هاي ورزشي اي که سطح الکتروليت ها را بهبود مي بخشند هم ممکن است کمک کننده باشد اما بايد تعادل را در مصرف اين نوشيدني ها رعايت کنيد، چون نوشيدني هاي ورزشي قند بالايي دارند. نشستن در وان نمک اپسوم: يکي از درمان هاي خانگي پرطرفدار براي بسياري از کرامپ ها (انقباضات غير ارادي و دردناک) و اسپاسم ها، نشستن در وان آب گرم و اضافه کردن نمک اپسوم به آب است. آب گرم ماهيچه ها را آرام مي کند و نمک اپسوم هم منيزيم بالايي دارد، ماده اي که به رفع کرامپ هاي (انقباضات غير ارادي و دردناک) عضلاني کمک مي کند. مصرف دارو براي اسپاسم معده هم داروهاي بدون نسخه وجود دارد و هم داروهاي تجويزي. نوع داروي مصرفي به عاملي بستگي دارد که مسبب اسپاسم هاي معده است. علاوه بر داروهاي تخصصي اي که براي رفع بيماري يا مشکل اصلي هستند، ممکن است پزشک براي شما داروهاي آنتي بيوتيک، ضد اسپاسم و مسکن تجويز کند. نحوه ي جلوگيري از اسپاسم معده موارد زير مي توانند به جلوگيري از اسپاسم معده کمک کنند: حفظ آب بدن: کم آبي بدن منجر به اسپاسم معده مي شود، به همين دليل بايد به اندازه ي کافي آب بنوشيد. در هواي گرم و هنگام انجام ورزش هاي سنگين، آب بيشتري مصرف کنيد. درست ورزش کردن: از عضلات خود بيش از اندازه کار نکشيد، چون اين کار مي تواند اسپاسم و صدمه ديدن عضلات را به دنبال داشته باشيد. انجام درست حرکات ورزشي، حفظ آب بدن در حين ورزش کردن و داشتن استراحت کافي بين دفعات انجام ورزش، مي تواند به جلوگيري از بروز اسپاسم کمک کند. پرهيز از مواد غذايي مشکل ساز: برخي مواد غذايي ممکن است باعث مشکلات گوارشي شوند و اسپاسم معده و مسائل ديگري را به دنبال داشته باشند. مصرف الکل، مواد غذايي تند و همينطور پرچرب را محدود کنيد. تغيير در عادات غذايي در صورت لزوم: ايجاد تغييرات غذايي ممکن است نشانه هاي بيماري را در افراد مبتلا به گاستريت، سندرم روده تحريک پذير و بيماري التهابي روده برطرف کند. براي مثال، محدود کردن مصرف فيبر مي تواند از ميزان انباشت دردناک گاز در شکم، کم کند. براي اين منظور بايد با يک پزشک يا متخصص تغذيه مشورت کنيد تا او تعيين کند که کدام مواد غذايي را بايد و کدام را نبايد بخوريد. مديريت مشکلات پنهان: اگر اسپاسم هاي معده ناشي از مشکلاتي همچون سندرم روده تحريم پذير يا بيماري التهابي روده باشند، با کنترل بيماري از طريق مصرف دارو، تغيير در سبک زندگي يا هر دو مورد، ممکن است بتوانيد اسپاسم ها را به کلي رفع يا کمتر کنيد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد