زندگي آنلاين/ خال ها در هر جايي از بدن و به شکل ها و اندازه هاي مختلف، گروهي يا منفرد مي توانند ديده شوند. يکي از انواع خال که شايعتر مي باشد، خال هاي ملانوسيتي است در واقع يک تومور خوش خيم حاصل از تکثير سلولهاي رنگ دانه ساز ملانوسيتي است که در واقع يک تومور خوش خيم حاصل از تکثير سلولهاي رنگ دانه ساز ( ملانوسيت ) محسوب مي شود .
زمان بروز خال :
خال ها اغلب در طول ۲۰ سال اول زندگي به وجود مي آيند ؛ ولي ممکن است تا ۴۰ سالگي و يا بيشتر هم ظاهرشدن شان ادامه يابد . به اين نوع خال ها ، خال هاي اکتسابي مي گويند و بيشتر اشخاص تعداي از اين خال ها را روي بدن خود دارند ( گاهي اوقات ۴۰ عدد يا بيشتر ) . در موارد نادري نيز خال ها از زمان تولد وجود دارند که به آن ها ، خال هاي مادرزادي گفته مي شود و در حدود يک درصد نوزادان هنگام تولد به اين خال ها مبتلا هستند .
تغييرات خال ها :
خال ها مسطح ، پهن و نرم و همان گونه که گفته شد به رنگ قهوه اي و يا سياه هستند ( شبيه کک و مک ) ؛ اما به مرور زمان بزرگ تر شده و روي بعضي از آنها ممکن است مو ظاهر شود .
تغيير شکل خال کاملاً تدريجي و کند است و خال هايي که زماني مسطح و تيره رنگ بوده اند ، به تدريج گوشتي ، گنبدي شکل و کم رنگ مي شوند ؛ ولي ، بعضي از آن ها به هيچ وجه تغيير نمي کنند ( مثل خال هاي کف دست و پا که مسطح و تيره باقي مي مانند و در نهايت بسياري از انها به تدريج از بين مي روند ) و يا برخي برجسته و گوشتي شده و به وسيله ي پايه اي باريک ، مانند زايده اي گوشتي آويزان مي مانند ، سير تغييرات گفته شده در مورد خال بسيار کند است و شايد حدود ۵۰ سال طول بکشد .
چه نوع خالي احتمال بدخيمي دارد ؟
شانس سرطاني شدن خال هاي معمولي بسيار اندک است ؛ اما اين خطر در مورد بعضي از خال ها بيشتر است . خال هاي مادرزادي : اين خال ها شانس بيشتري براي تبديل شدن به سرطان بدخيم نوع ملانوما را دارند . بيشترين خطر سرطاني مربوط به خال هاي مادرزاي بزرگ با قطر بيشتر از ۲۰ سانتيمتر است .
خال هاي ديس پلاستيک :
اين خال ها معمولاً بزرگ تر از خال هاي معمولي هستند و از نظر ظاهري نامنظم و رنگ غيريکنواخت دارند . ( مثلاً قسمتي از خال قهوه اي تيره و اطراف آن روشن است ) که معمولاً زمينه ي خانوادگي و ارثي دارند . کساني که از اين نوع خال دارند ۱۰ برابر بيشتر دچار سرطان نوع ملانوماي بدخيم مي شوند . اگر فکر مي کنيد خال شما از نوع ديس پلاستيک و غيرعادي است با متخصص مشورت کنيد .
خال هاي آبي :
به شکل يک برجستگي آبي رنگ با سطح صاف و کمي برجسته هستند ، که معمولاً قطري کم تر از يک سانتيمتر دارند . شايع ترين مناطق درگيري ، اندام ها ، باسن و صورت است . اگر چه رشد پيش رونده و سرطاني اين خال نادر است ، ولي احتمال آن کمي بيشتر از خال هاي معمولي است .
خال مرکب:
خال مرکب، برجسته بوده و ظاهر آن دايرهاي يا بيضي و متقارن است. عموما به رنگ قهوهاي روشن يا تيره است. عموما سطحي کاملا صاف يا اندکي ناصاف دارد. اين خالها در دوران بلوغ و يا در زمان بارداري رشد کرده و بزرگتر و پررنگتر ميشوند. مشاهده شده که اين خالها بر روي موي زبر و تيره پديد ميآيد. بروز خال مرکب در بدن رايجتر است.
خال داخل درمي:
خال هاي داخل درمي يکي ديگر از انواع خال است که ظاهري برجسته و گنبدي شکل کروي و نرم دارند. اين نوع خال هم رنگ پوست يا اندکي متمايل به رنگ قهوهاي است. در سنين بالا بروز اين نوع خال شايع است. امکان دارد روي خال چند تار مو ديده شود. ناصاف و گاهي مانند زگيل است.
خال با هاله ي سفيد:
اين نوع خال حاشيه اي از پوست سفيد به پهناي ۲۵ ميليمتر در اطراف دارد و بيشتر در حوالي بلوغ ديده مي شود. شايع ترين محل اين نوع خال در پشت مي باشد. واکنش هاي ايمنولوژيک مي توانند باعث بي رنگ شدن اطراف خال و حتي باعث کنترل و از بين بردن خال گردند. اگر چه اين نوع خال در افراد جوان نيازي به پيگيري ندارد ولي در افراد مسن تر بايستي ملانوم بدخيم را در نظر گرفت و در صورت هر گونه شک بايستي اقدام به نمونه برداري نمود.
خال اسپيتز:
خال اسپيتز در هر سن و سالي بروز ميکند اما در کودکي شايعتر است. رنگدانه ملانين آن کم و عروقش زياد است. شباهت زيادي به ضايعه عروقي دارد. اسپيتز خوش خيم است اما در تست بافت شناختي به ملانوم بدخيم شبيه است.
خال اسپيلوس:
اين نوع خال به شکل ضايعات کنار هم که اندازه آن از چند ميليمتر تا چند سانتيمتر متغير است، ديده ميشود. .پوست اين ضايعات به رنگ طبيعي يا تيرهتر از معمول است. در چند مورد ايجاد ملانوم بدخيم روي اين خالها ديده شده است. بهتر است در صورت بروز اين نوع خال، آن را برداريد.
خال بکر:
اين نوع خال در دوران بلوغ و بيشتر در آقايان ايجاد ميشود. ظاهر آن به شکل لکه قهوهاي رنگ به اندازه يک کف دست است. و اکثرا بر روي شانه و بازو يا جلوي قفسه سينه ايجاد ميشود. گاهي پس از يکي دو سال موهاي خشن روي خال رشد ميکند.
خال مادرزادي:
خال مادرزادي در حدود ۱% از نوزادان ديده ميشود. اين خالها اثر منفي بر زيبايي نوزاد دارند. در اندازههاي کوچک، متوسط و بزرگ ديده ميشوند. خال هاي بزرگ، بيش از ۲۰ سانتي متر قطر دارند و گاهي آن قدر بزرگ هستند که بخشي از بدن يا اندام نوزاد را ميپوشانند. با توجه به اندازه خال بايد اقدامي مناسب صورت گيرد. در ۴ تا ۶ درصد نوزادان خطر ايجاد سرطان بدخيم پوست يعني ملانوم وجود دارد. گاهي خالهاي مادر زادي در بدو تولد بسيار کمرنگ است و به همين دليل زياد مورد توجه نيست. در دوران بلوغ اين خالها تيرهتر شده و موهاي خشن روي آنها رشد ميکند.
خال ملانوسيتي:
ممکن است خالها بدليل افزايش و تجمع سلولهاي رنگدانه ساز ايجاد شوند که به آنها خال ملانوسيتي ميگويند که اگر از بدو تولد باشد مادرزادي و اگر بعدا ايجاد شود اکتسابي است.
خال عروقي:
گاهي هم خالها از تکثير و افزايش لايه داخل رگها به وجود ميآيند که به آنها خالهاي عروقي گفته ميشود. خال عروقي بصورت لکه هاي قرمزرنگي در صورت و بدن ديده ميشوند و بيشتر مردم آنها را با عنوان ماه گرفتگي ميشناسند.
خال مويي:
برخي اوقات هم خالها بدليل افزايش پياز مو ايجاد ميشوند که به خالهاي مويي معروف هستند.
خال غدد سبابه:
افزايش غدد چربي ساز هم ميتواند باعث ايجاد خالهاي غدد سباسه شود.
مهمترين عامل تعيين کننده تعداد خال افراد در سنين مختلف ، زمينه ژنتيکي، سابقه مصرف داروها بخصوص شيميدرماني و سوختگي است. ژنتيک افراد مشخص ميکند هر فردي به چه شکلي، چه زماني و در کدام قسمت از پوستش خال داشته باشد.
خال گوشتي روي سر Mole
همانند خال گوشتي Mole روي ساير نواحي بدن ، خال گوشتي روي سر نيز بايد تحت نظر قرار گرفته شود و در صورت نياز براي بررسي تبديل شدن به بدخيمي نظير ملانوم يا ساير سرطان ها مورد ارزيابي قرار گيرد.
مهمترين اقدام تشخيص زود هنگام و درمان به موقع ضايعه از نظر بدخيمي است.
هر گونه تغيير شکل ، اندازه يا رنگ خال گوشتي روي سر مي تواند يک نشانه خطر باشد و پزشک بلافاصله با ديدن اين علائم خطر اقدام به نمونه برداري و بررسي سيتوپاتولوژيک خال گوشتي روي سر خواهد نمود.
انواع ضايعاتي که ممکن است به شکل خال روي سر تظاهر کنند عبارتند از:
خال ساده
اين نوع شايعترين ضايعه در سراسر دنيا است و بر اساس مشاهدات انجمن سرطان آمريکا ، اين نوع ضايعات معمولا کوچکتر از نيم سانتيمتر بوده و معمولا گرد با سطح صاف مي باشد رنگ آنها نيز ممکن است از همرنگ پوست تا قهوه اي يا حتي سياه باشد.
خال ديسپلاستيک
اين نوع خال معمولا شکل نا منظم داشته و معمولا خال هاي معمولي بزرگتر است . اين نوع خال بيشتر در نواحي تحت تابش آفتاب ديده مي شود.
سبوريک کراتوزيس
معمولا به شکل يک خال گوشتي رنگي ديده مي شود و حتي ممکن است از نيم سانتيمتر نيز بزرگتر باشد و حتي ممکن است از نظر ظاهري کاملا شبيه ضايعات سرطاني پوستي باشد.
دکمه هاي پوستي Skin Tag اسکين تگ : در ناحيه سر شايع نيستند ولي ممکن است ديده شوند.
اکيدا توصيه مي شود هر گونه ضايعه در ناحيه سر، نمونه برداري شده و از نظر سيتوپاتولوژيک مورد ارزيابي قرار گيرد.
علائم هشدار دهنده در مورد خال ها :
اگر در خال هاي صورت و يا بدن به يکي از علائم زير برخورد کرديد به متخصص مراجعه کنيد .
۱ -
عدم تقارن :خال هاي غيرسرطاني معمولاً شکل مدور ، گرد و يا بيضي شکل دارند ، اما ، نامتقارن بودن در خال هاي سرطاني شايع تر است .
۲ -
نامنظم بودن لبه ي خال : مضرس و دندانه دار بودن لبه ي خال نيز يکي ديگر از علائم مطرح کننده ي سرطان است .
۳
- غيريکنواخت بودن رنگ خال : وجود سايه روشن هاي رنگ در يک خال به شکلي که مثلاً قسمتي از خال قهوه اي تيره ، سياه و قسمت هاي ديگر قهوه اي روشن ، قرمز ، يا رنگ هاي ديگر باشد نير ، نيازمند توجه است .
۴ - اندازه خال : خال هاي سرطاني معمولاً بزرگ تر از خال هاي معمولي هستند . ابعاد بالاتر از ۶ ميلي متر يکي ديگر از علائم مطرح کننده ي سرطاني بودن خال است .
۵
- پيدايش تغييرات : تغييرات کاملاً مشخص و سريع در اندازه ، شکل و رنگ خال ها و پيدايش علايمي مانند خارش ، سوزش ، برجسته شدن ( سريع ) سفت شدن يا نرم شدن خال ، رنگ آبي مايل به سياه، تورم، دلمه، ترشح، خون ريزي و زخم مطرح کننده ي سرطان پوست از نوع ملانوم است. که بايد هر چه سريع تر درمان شود.
هر شخصي بايد نسبت به خال هاي بدن خود آشنايي کامل داشته باشد تا در صورت پيدايش تغييرات ذکر شده به سرعت متوجه شود و اقدام به درمان کند . اين نکته به خصوص در افرادي که مبتلا به خال هاي ديس پلاستيک ( غيرعادي ) هستند و آنهايي که خالهاي مادرزادي با قطر بزرگ تر از ۲۰ سانتي متر دارند، و هم چنين آن هايي که خود يا عضوي از اعضاي خانواده شان مبتلا به سرطان پوست بوده اند ، اهميت بيشتري دارد .
نکته :
وجود خال در مناطقي که مرتب تحريک مي شوند ، منجر به سرطاني شدن خال نمي شود . مثلاً تراشيدن مکرر صورت و تحريک خال در مرداني که در ناحيه ي صورت خال دارند ، باعث سرطاني شدن خال نمي شود.
ظاهر شدن مو روي خال به هيچ وجه نشانه اي از سرطاني شدن خال نيست.
پيدايش خال هاي جديد، تعدد آنها و محل بروز خال ها، تحت کنترل ژن هاي فرد بوده و قابل پيشگيري نيست. زاد و ولد و تکثير در مورد خال ها معني ندارد ، بنابراين خال هاي بزرگتر و قديمي تر نمي توانند خال هاي جديد ايجاد کنند و اصطلاح خال دختر و خال مادر بي معني است .
جراحي کردن خال هاي معمولي هيچ وقت باعث سرطاني شدن خال نمي شود .
درمان خال ها از نظر زيبايي يا پيشگيري از سرطاني شدن آنها چه موقع ضرورت مي يابد ؟
در اصل درمان خال ها جراحي است و چون جراحي خال معمولاً با به جا ماندن جاي زخم همراه است ؛ لذا بايد در مورد برداشتن خال زماني تصميم گرفت که جاي زخم جراحي آن از خود خال کم تر جلب توجه کند . روش هاي ديگري هم براي برداشتن خال نظير سوزاندن، تراشيدن، ليزر و ماليدن اسيدهاي سوزاننده بر روي خال مرسوم است که از نظر علمي خالي از اشکال نيستند.
بازار